VERDIEPING IN DE THEORETISCHE
ORTHOPEDAGOGIEK
INTEGERATIEF-HOLISTISCH-PARADIGMA
INLEIDING
PARADIGMA
“Een paradigma is een denkkader, een geheel van modellen en paradigma’s
binnen een wetenschappelijke discipline, dat het denkkader vormt van
waaruit de werkelijkheid wordt geanalyseerd en beschreven”.
4 PARADIGMA (BROEKAERT, 2004)
Empirisch-analytisch Kritisch- Existentieel-
emancipatorisch fenomenologisch
Mens als kennis Mens als gerechtigheid Mens als verhaal
Cognitief-gedragsmatig Disability studies, Self- Psychodynamisch model
model advocacy & QOL Dialogische grondvormen
Meervoudig risicomodel
Nadruk ligt op kennis, Nadruk ligt op de rechten Nadruk ligt op het
verklaren van de mens, op subjectieve, begrijpen
emancipatie en
empowerment
Remediëren Support Aanraken, praten, zorgen
Integratief-holistisch
Mens als geheel/totaliteit
Samen mét de cliënt in een bepaalde context
Positieve en bruikbare elementen uit verschillende theorieën, systemen… Kijken
wat de noden zijn
Complex gepuzzel met verschillende mogelijkheden => open minded + blijven
zoeken naar mogelijkheden
Integratieve handelingsorthopedagogiek van Erik Broekaert
Nood aan een alomvattend kader
INTEGRATIEVE HANDELINGSORTHOPEDAGOGIEK MET 4
OPVOEDINGSPRINCIPES
GRONDLEGGER
, - Prof. Eric Broekaert (Ugent)
- Therapeutische Gemeenschappen voor druggebruikers
UITGANGSPUNTEN
- Integratief handelen
- Creatieve zoektocht al doende
- 4 opvoedingsprincipes
INTEGRATIEF HANDELEN
“Wie de orthopedagogiek als handelingswetenschap omschrijft maakt een
betekenisvolle keuze”
“Wie de orthopedagogiek als een integratieve handelingswetenschap
beschouwt, maakt een nog betekenisvollere keuze”
Je handelen wordt pas zinvol wanneer je samen met de persoon gaat handelen. De
essentie is die creatieve zoektocht al doende…
- Zinvol, doelmatig handelen
- Betekenis groeit door en in het handelen
- Essentie van de orthopedagogiek: creatieve zoektocht al doende
Bijvoorbeeld bij ASS-koptelefoon helpt niet dus kijken naar andere oplossingen voor
visuele storingen. Scherm voor op bank
CREATIEVE ZOEKTOCHT AL DOENDE
- Iets nieuws uitvinden is niet nodig, we gaan op zoek in zaken die al bestaan
- Nuttige elementen uit verschillende theorieën, concepten, methodieken
- Concrete situatie: individuele noden en hulpvraag op dat moment
- Met andere bril kijken/ open minded blijven kijken naar de situatie samen met
de persoon en het netwerk
Dit stelt de creatieve zoektocht al doende voor… . Je kan de zoektocht op twee
manieren doen:
- Beginnen vanuit de theorie en hieruit hypothese forumuleren, aftoesten in de
praktijk en kom je uit tot een evidence based practise = practice based
evidence
- Beginnen vanuit de waarneming, hypothese vanuit de waarnmeing, aftoesten
bij de theorie (kan ik dit linken?) = evidence based practice
4 OPVOEDINGSPRINCIPES
, - Principe van globaliteit
- Principe van beweeglijkheid
- Principe van het handelen
- Principe van integratie
PRINCIPE VAN DE GLOBALITEIT
“Opvoeding vormt een eenheid, die steunt op gezamenlijk handelen,
waarbij analyse en synthese afwisselend, dialectisch samengaan”
Eenheid in levensdomeinen, leef contexten, chronologie. Die eenheid in
levensdomein (bv zelfrealisatie): bijvoorbeeld: mark gaf aan dat er tekort was aan een
rolmodel/ aandacht, toen hij deze kreeg had dit een positieve invloed op zijn sociaal emotioneel
welbevinden. Hierdoor ging school weer goed en had hij een bijbaantje, dit is goed voor zijn
zelfrealisatie
Het vraagt om afstemming en coherentie
- Dit had een positieve invloed op het hele gezin, doordat er in het gezin veel
dingen teweeg werden gebracht
- Eenheid in coherentie: zaken die teweeg werden gebracht bieden perspectief
in het hier en nu, maar ook in de toekomst. Bijvoorbeeld: mama nu een stage, maar
op lange termijn een betalende job.
- Afstemming: veel partijen die samen aan iets werken, het is belangrijk dat ze
regelmatig in afstemming gaan met elkaar en het gezin.
PRINCIPE VAN DE BEWEEGLIJKHEID
- Respect voor de eeuwige dynamiek van het menselijke leven
- Zowel constante/balans als schommeling zijn belangrijk
Bijvoorbeeld: Nienke krijgt weer vrije tijd, heeft tijd om met vriendjes te spelen en
uiteindelijk zelf te sporten.
- Zowel individuele cliënt, cliëntsysteem als professioneel team
- Vraagt om continu herzien van handelingsmodaliteiten
Je moet kunnen inspelen op andere en verschillende noden en
mogelijkheden van de persoon
PRINCIPE VAN HET HANDELEN
Sterke link met het principe van integratie
- Ondersteuningstheorieën, modellen en methodieken krijgen pas betekenis
doorheen handelingsproces
- Handelen stoelt op analyse en ervaring (cf. ‘creatieve zoektocht al doende’)
• Door zaken te proberen, te doen, … kan je mogelijkheden vinden en
zaken ‘oplossen’
- Dynamiek, tegenstelling en complementariteit
PRINCIPE VAN DE INTEGRATIE
“Dit is het samenvoegen tot 1 geheel”
ORTHOPEDAGOGIEK
INTEGERATIEF-HOLISTISCH-PARADIGMA
INLEIDING
PARADIGMA
“Een paradigma is een denkkader, een geheel van modellen en paradigma’s
binnen een wetenschappelijke discipline, dat het denkkader vormt van
waaruit de werkelijkheid wordt geanalyseerd en beschreven”.
4 PARADIGMA (BROEKAERT, 2004)
Empirisch-analytisch Kritisch- Existentieel-
emancipatorisch fenomenologisch
Mens als kennis Mens als gerechtigheid Mens als verhaal
Cognitief-gedragsmatig Disability studies, Self- Psychodynamisch model
model advocacy & QOL Dialogische grondvormen
Meervoudig risicomodel
Nadruk ligt op kennis, Nadruk ligt op de rechten Nadruk ligt op het
verklaren van de mens, op subjectieve, begrijpen
emancipatie en
empowerment
Remediëren Support Aanraken, praten, zorgen
Integratief-holistisch
Mens als geheel/totaliteit
Samen mét de cliënt in een bepaalde context
Positieve en bruikbare elementen uit verschillende theorieën, systemen… Kijken
wat de noden zijn
Complex gepuzzel met verschillende mogelijkheden => open minded + blijven
zoeken naar mogelijkheden
Integratieve handelingsorthopedagogiek van Erik Broekaert
Nood aan een alomvattend kader
INTEGRATIEVE HANDELINGSORTHOPEDAGOGIEK MET 4
OPVOEDINGSPRINCIPES
GRONDLEGGER
, - Prof. Eric Broekaert (Ugent)
- Therapeutische Gemeenschappen voor druggebruikers
UITGANGSPUNTEN
- Integratief handelen
- Creatieve zoektocht al doende
- 4 opvoedingsprincipes
INTEGRATIEF HANDELEN
“Wie de orthopedagogiek als handelingswetenschap omschrijft maakt een
betekenisvolle keuze”
“Wie de orthopedagogiek als een integratieve handelingswetenschap
beschouwt, maakt een nog betekenisvollere keuze”
Je handelen wordt pas zinvol wanneer je samen met de persoon gaat handelen. De
essentie is die creatieve zoektocht al doende…
- Zinvol, doelmatig handelen
- Betekenis groeit door en in het handelen
- Essentie van de orthopedagogiek: creatieve zoektocht al doende
Bijvoorbeeld bij ASS-koptelefoon helpt niet dus kijken naar andere oplossingen voor
visuele storingen. Scherm voor op bank
CREATIEVE ZOEKTOCHT AL DOENDE
- Iets nieuws uitvinden is niet nodig, we gaan op zoek in zaken die al bestaan
- Nuttige elementen uit verschillende theorieën, concepten, methodieken
- Concrete situatie: individuele noden en hulpvraag op dat moment
- Met andere bril kijken/ open minded blijven kijken naar de situatie samen met
de persoon en het netwerk
Dit stelt de creatieve zoektocht al doende voor… . Je kan de zoektocht op twee
manieren doen:
- Beginnen vanuit de theorie en hieruit hypothese forumuleren, aftoesten in de
praktijk en kom je uit tot een evidence based practise = practice based
evidence
- Beginnen vanuit de waarneming, hypothese vanuit de waarnmeing, aftoesten
bij de theorie (kan ik dit linken?) = evidence based practice
4 OPVOEDINGSPRINCIPES
, - Principe van globaliteit
- Principe van beweeglijkheid
- Principe van het handelen
- Principe van integratie
PRINCIPE VAN DE GLOBALITEIT
“Opvoeding vormt een eenheid, die steunt op gezamenlijk handelen,
waarbij analyse en synthese afwisselend, dialectisch samengaan”
Eenheid in levensdomeinen, leef contexten, chronologie. Die eenheid in
levensdomein (bv zelfrealisatie): bijvoorbeeld: mark gaf aan dat er tekort was aan een
rolmodel/ aandacht, toen hij deze kreeg had dit een positieve invloed op zijn sociaal emotioneel
welbevinden. Hierdoor ging school weer goed en had hij een bijbaantje, dit is goed voor zijn
zelfrealisatie
Het vraagt om afstemming en coherentie
- Dit had een positieve invloed op het hele gezin, doordat er in het gezin veel
dingen teweeg werden gebracht
- Eenheid in coherentie: zaken die teweeg werden gebracht bieden perspectief
in het hier en nu, maar ook in de toekomst. Bijvoorbeeld: mama nu een stage, maar
op lange termijn een betalende job.
- Afstemming: veel partijen die samen aan iets werken, het is belangrijk dat ze
regelmatig in afstemming gaan met elkaar en het gezin.
PRINCIPE VAN DE BEWEEGLIJKHEID
- Respect voor de eeuwige dynamiek van het menselijke leven
- Zowel constante/balans als schommeling zijn belangrijk
Bijvoorbeeld: Nienke krijgt weer vrije tijd, heeft tijd om met vriendjes te spelen en
uiteindelijk zelf te sporten.
- Zowel individuele cliënt, cliëntsysteem als professioneel team
- Vraagt om continu herzien van handelingsmodaliteiten
Je moet kunnen inspelen op andere en verschillende noden en
mogelijkheden van de persoon
PRINCIPE VAN HET HANDELEN
Sterke link met het principe van integratie
- Ondersteuningstheorieën, modellen en methodieken krijgen pas betekenis
doorheen handelingsproces
- Handelen stoelt op analyse en ervaring (cf. ‘creatieve zoektocht al doende’)
• Door zaken te proberen, te doen, … kan je mogelijkheden vinden en
zaken ‘oplossen’
- Dynamiek, tegenstelling en complementariteit
PRINCIPE VAN DE INTEGRATIE
“Dit is het samenvoegen tot 1 geheel”
