Cultuur 1.1
Meerkeuzevragen
1. Hoe oud is het heelal?
Het heelal ontstond 13.75 miljard jaar geleden.
2. Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen?
In Afrika ontstonden mensachtigen ca. 2.5 miljoen jaar geleden.
3. Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens?
Homo sapiens, de mensensoort die aan cultuur ging doen, vertakte zich ongeveer
300 000 jaar geleden.
4. Wanneer migreerde de mens uit Afrika?
Ca. 100 000 jaar geleden migreerde Homo sapiens uit Afrika om de rest van de
wereld te bevolken.
5. Sinds wanneer maken mensen gereedschap?
Sinds er mensachtigen zijn – 2,5 miljoen jaar geleden – maken mensachtigen
gereedschap.
6. Wanneer kunnen we de cultuurgeschiedenis laten beginnen?
In Chauvet, omstreeks 30 000 v.C. (Het Europese begin)
7. De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst
dat we kennen. Hoe oud?
Ca. 23 000 v.C.
8. Wie waren de Natufiërs?
Het eerste volk dat niet langer als nomaden van plukgebied naar jachtgebied trok,
maar zich settelde en aan landbouw en veeteelt deed.
9. Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen?
C.a. 7 500 v.C.
10. Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük?
Grootste, best bewaarde en meest ontwikkelde nederzetting uit de Late Steentijd die
gevonden is. Er zijn geen straten: De huizen schragen elkaar en de ingang van het
huis is via het dak -> betere verdediging tegen invallende nomaden.
11. Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
Zodra mensen allerlei zaken gaan opschrijven, begint geschiedenis.
Vanaf dan hebben we bronnen die we kunnen nalezen.
12. Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
Niet enkel omwille van de grootte ervan, maar ook omwille van de arbeidsdeling:
Er ontstonden verschillende beroepen -> handel.
,13. Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen?
Er is: - 1,6 km2 bewerkt land nodig om 50 mensen te voeden.
- 16 km2 terrein nodig om voldoende voedsel te vergaren voor 1 jager-
verzamelaar.
14. Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren?
Wellicht door verzilting van hun landbouwgronden:
De Eufraat was veel korter dan de Nijl en bevatte daarom nogal wat zout, als je met
dat zoute water eeuwenlang de bodem irrigeert, wordt deze onvruchtbaar.
15. Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht?
- Een stenen kalender die de zomerzonnewende aangeeft
- Deel van een gezondheidscentrum en bedevaartsoord.
16. Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze?
In Ugarit, het huidige Syrië. 1 400 v.C.
17. Waarom kunnen we de Egyptische beschaving laten eindigen in 30 v.C.?
De laatste farao Caesarion of Ptolemaeus Caesar werd toen vermoord.
Hierna werd Egypte een provincie onder Romeins bestuur.
18. Wanneer werden de piramiden gebouwd?
Dateert van ca. 2 650 v.C. – 2150 v.C.
19. Wie ontwierp de trappiramide van Djoser?
Imhotep: ‘uitvinder van steen’
20. Hoe hoog is de piramide van Cheops?
Met een hoogte van 146m was deze piramide voor een lange tijd het hoogste
bouwwerk ter wereld.
21. Hoeveel stenen bevat de piramide van Cheops?
De piramide bestaat uit 2,3 miljoen stenen.
Hiermee kan je een muurtje rondom de aarde bouwen van een halve meter hoog.
22. Welk van deze drie is geen klassiek wereldwonder?
Schrap wat niet past. Leer volgende vraag.
23. Rangschik de wereldwonderen van oud naar jong.
1. Piramide van Cheops (2560 v.C.)
2. De hangende tuinen van babylon (600 v.C.)
3. De tempel van Artemis in Efeze (550 v.C)
4. Het beeld van Zeus in Olympia (435 v.C.)
5. Het Mausoleum van Halicarnassus (351 v.C.)
6. De Kolos van Rhodos (280 v.C.)
7. De Pharos van Alexandrië (280 v.C.)
24. Wanneer werd de Eiffeltoren gebouwd?
In 1887-1889, een ijzeren toren.
, 25. Hoe heten de belangrijkste internationale prijzen voor architectuur?
De Pritzkerprijzen.
26. Waarom is het jaartal 393 een belangrijke symbolische datum?
Toen vaardigde de diepchristelijke Romeinse keizer Theodosius een edict uit dat alle
heidense praktijken verbood. Sluiten van Griekse tempels en afschaffen van de
Olympische spelen.
27. Wanneer vond de Trojaanse oorlog plaats?
Tussen 1 600 – 1 100 v.C.
28. Wanneer werd de Ilias geschreven?
Tussen 776 – 500 v.C.
29. In welke oud-Griekse perioden kende men schrift? (meerdere antwoorden)
- De Minoïsche periode
- De Myceense (of Achaeïsche) periode
- De Archaïsche periode
30. In welke oud-Griekse periode werd ijzer uitgevonden?
De ‘Duistere’ periode. Brons werd vervangen door ijzer.
Wie over het sterkere ijzer beschikt, heeft in een oorlog een belangrijk voordeel.
31. Wanneer begint de hellenistische periode?
In 332 v.C.
32. Wanneer begint de geschiedenis van de filosofie?
Van mythisch denken naar filosofisch en wetenschappelijk denken. Ca. 624 – 545 v.C.
33. Welke kenmerken horen bij een mythische wereldverklaring? (meerdere antwoorden)
- Verklaren door verhalen.
- Het heden wordt verklaard door te verwijzen naar een oergebeurtenis.
- De natuur is vol goden, ze is sacraal.
- Normatieve verklaring: men geeft ook aan waarom de wereld moet zijn zoals die
is, en hoe de mens zich moet gedragen.
- Transcendente (bovennatuurlijke) machten. Geloof is belangrijker als inzicht.
34. Rangschik de volgende filosofen van oud naar jong.
- De natuurfilosofen of Presocratici 585 – 500 v.C.
- De Sofisten 500 – 400 v.C.
- Socrates 470 – 399 v.C.
- Plato 427 – 347 v.C.
- Aristoteles 384 – 322 v.C.
- Hellenistische levensfilosofen 332 v.C. – 393
Meerkeuzevragen
1. Hoe oud is het heelal?
Het heelal ontstond 13.75 miljard jaar geleden.
2. Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen?
In Afrika ontstonden mensachtigen ca. 2.5 miljoen jaar geleden.
3. Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens?
Homo sapiens, de mensensoort die aan cultuur ging doen, vertakte zich ongeveer
300 000 jaar geleden.
4. Wanneer migreerde de mens uit Afrika?
Ca. 100 000 jaar geleden migreerde Homo sapiens uit Afrika om de rest van de
wereld te bevolken.
5. Sinds wanneer maken mensen gereedschap?
Sinds er mensachtigen zijn – 2,5 miljoen jaar geleden – maken mensachtigen
gereedschap.
6. Wanneer kunnen we de cultuurgeschiedenis laten beginnen?
In Chauvet, omstreeks 30 000 v.C. (Het Europese begin)
7. De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst
dat we kennen. Hoe oud?
Ca. 23 000 v.C.
8. Wie waren de Natufiërs?
Het eerste volk dat niet langer als nomaden van plukgebied naar jachtgebied trok,
maar zich settelde en aan landbouw en veeteelt deed.
9. Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen?
C.a. 7 500 v.C.
10. Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük?
Grootste, best bewaarde en meest ontwikkelde nederzetting uit de Late Steentijd die
gevonden is. Er zijn geen straten: De huizen schragen elkaar en de ingang van het
huis is via het dak -> betere verdediging tegen invallende nomaden.
11. Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
Zodra mensen allerlei zaken gaan opschrijven, begint geschiedenis.
Vanaf dan hebben we bronnen die we kunnen nalezen.
12. Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
Niet enkel omwille van de grootte ervan, maar ook omwille van de arbeidsdeling:
Er ontstonden verschillende beroepen -> handel.
,13. Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen?
Er is: - 1,6 km2 bewerkt land nodig om 50 mensen te voeden.
- 16 km2 terrein nodig om voldoende voedsel te vergaren voor 1 jager-
verzamelaar.
14. Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren?
Wellicht door verzilting van hun landbouwgronden:
De Eufraat was veel korter dan de Nijl en bevatte daarom nogal wat zout, als je met
dat zoute water eeuwenlang de bodem irrigeert, wordt deze onvruchtbaar.
15. Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht?
- Een stenen kalender die de zomerzonnewende aangeeft
- Deel van een gezondheidscentrum en bedevaartsoord.
16. Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze?
In Ugarit, het huidige Syrië. 1 400 v.C.
17. Waarom kunnen we de Egyptische beschaving laten eindigen in 30 v.C.?
De laatste farao Caesarion of Ptolemaeus Caesar werd toen vermoord.
Hierna werd Egypte een provincie onder Romeins bestuur.
18. Wanneer werden de piramiden gebouwd?
Dateert van ca. 2 650 v.C. – 2150 v.C.
19. Wie ontwierp de trappiramide van Djoser?
Imhotep: ‘uitvinder van steen’
20. Hoe hoog is de piramide van Cheops?
Met een hoogte van 146m was deze piramide voor een lange tijd het hoogste
bouwwerk ter wereld.
21. Hoeveel stenen bevat de piramide van Cheops?
De piramide bestaat uit 2,3 miljoen stenen.
Hiermee kan je een muurtje rondom de aarde bouwen van een halve meter hoog.
22. Welk van deze drie is geen klassiek wereldwonder?
Schrap wat niet past. Leer volgende vraag.
23. Rangschik de wereldwonderen van oud naar jong.
1. Piramide van Cheops (2560 v.C.)
2. De hangende tuinen van babylon (600 v.C.)
3. De tempel van Artemis in Efeze (550 v.C)
4. Het beeld van Zeus in Olympia (435 v.C.)
5. Het Mausoleum van Halicarnassus (351 v.C.)
6. De Kolos van Rhodos (280 v.C.)
7. De Pharos van Alexandrië (280 v.C.)
24. Wanneer werd de Eiffeltoren gebouwd?
In 1887-1889, een ijzeren toren.
, 25. Hoe heten de belangrijkste internationale prijzen voor architectuur?
De Pritzkerprijzen.
26. Waarom is het jaartal 393 een belangrijke symbolische datum?
Toen vaardigde de diepchristelijke Romeinse keizer Theodosius een edict uit dat alle
heidense praktijken verbood. Sluiten van Griekse tempels en afschaffen van de
Olympische spelen.
27. Wanneer vond de Trojaanse oorlog plaats?
Tussen 1 600 – 1 100 v.C.
28. Wanneer werd de Ilias geschreven?
Tussen 776 – 500 v.C.
29. In welke oud-Griekse perioden kende men schrift? (meerdere antwoorden)
- De Minoïsche periode
- De Myceense (of Achaeïsche) periode
- De Archaïsche periode
30. In welke oud-Griekse periode werd ijzer uitgevonden?
De ‘Duistere’ periode. Brons werd vervangen door ijzer.
Wie over het sterkere ijzer beschikt, heeft in een oorlog een belangrijk voordeel.
31. Wanneer begint de hellenistische periode?
In 332 v.C.
32. Wanneer begint de geschiedenis van de filosofie?
Van mythisch denken naar filosofisch en wetenschappelijk denken. Ca. 624 – 545 v.C.
33. Welke kenmerken horen bij een mythische wereldverklaring? (meerdere antwoorden)
- Verklaren door verhalen.
- Het heden wordt verklaard door te verwijzen naar een oergebeurtenis.
- De natuur is vol goden, ze is sacraal.
- Normatieve verklaring: men geeft ook aan waarom de wereld moet zijn zoals die
is, en hoe de mens zich moet gedragen.
- Transcendente (bovennatuurlijke) machten. Geloof is belangrijker als inzicht.
34. Rangschik de volgende filosofen van oud naar jong.
- De natuurfilosofen of Presocratici 585 – 500 v.C.
- De Sofisten 500 – 400 v.C.
- Socrates 470 – 399 v.C.
- Plato 427 – 347 v.C.
- Aristoteles 384 – 322 v.C.
- Hellenistische levensfilosofen 332 v.C. – 393
