Samenvatting vennootschapsboekhouden

Vennootschapsboekhouden
DEEL 1: Bouwstenen van accountancy
H1: Accountancy: voorwerp, methode en doelstellingen
Situering van accountancy in het economisch proces
In de moderne economie worden goederen en diensten geproduceerd in verschillende
organisatievormen: zelfstandige ondernemers (handelaars, landbouwers, vrije beroepen…).

Internet en externe financiële verslagen
Accountancy heeft als voorwerp de financiële informatieverstrekking in en door bedrijven en
organisaties. Accountinginformatie wordt enerzijds aangewend voor intern gebruik ter
ondersteuning van zowel het kortetermijnmanagement als het strategisch langetermijnmanagement
in de bedrijven en organisaties. Anderzijds wordt accountinginformatie ook gebundeld voor de
verslaggeving rond de financiële toestand van een onderneming aan de buitenwereld.

Gebruikers van de jaarrekening
 Huidige aandeelhouders (‘shareholders’)
o Zijn de eigenaars van de onderneming
 Toekomstige aandeelhouders
o Om de winstgevendheid van de onderneming te beoordelen
 Kredietverstrekkers
o Stellen tijdelijk geld, goederen of diensten ter beschikking van een onderneming
 De werknemers
o Zijn geïnteresseerd in de financiële gezondheid van hun onderneming
 Klanten
o Als ze lange termijn contracten afsluiten met een onderneming
 Overheid
o Voor de overheid is correcte financiële informatie over ondernemingen essentieel
voor de belastingheffing, de toekenning van investeringssteun of de begeleiding van
bedrijfsherstructureringen.
 Publiek
o Maakt de laatste jaren steeds meer gebruik van de jaarrekeninginformatie.
 Ondernemingsleiding
o Voor de steuning van haar beleidsbeslissingen




1

,Overeenkomsten en verschilpunten tussen financial accounting en
management accounting
De voornaamste band tussen financial accounting en management accounting is dat beide
gebruikmaken van dezelfde databank van gegevens voor het opstellen van rapporten voor
beslissingsnemers.

Hoewel financial accounting en management accounting beide tot het brede domein van
accountancy behoren, kunnen we toch duidelijk een aantal verschilpunten aflijnen.

In de eerste plaats verschillen het type informatie en doelgroep van financial en management
accounting.




H2: De techniek van het dubbel boekhouden en het opstellen
van de jaarrekening: inleiding
Financieel boekhouden is het registreren van die economische of juridische transacties die een
impact hebben op de financiële staten van een onderneming: de balans, de resultatenrekening en de
toelichting.

De balans van een onderneming

Een balans is in feite een momentopname, een ‘foto’, van de waarde van alle activa en passiva van
een onderneming op een bepaald ogenblik.

De passiefzijde van de balans geeft de balanslezer dus informatie over de bronnen waarop de
onderneming een beroep doet om haar activiteiten te financieren. De activazijde van de balans
vertelt de lezer in welke elementen de onderneming haar financieringsmiddelen geïnvesteerd heeft
om haar operationele activiteiten uit te voeren.

De activaposten worden op de balans geordend in stijgende graad van liquiditeit. De passivaposten
worden op de balans gerangschikt in stijgende graad van opvraagbaarheid.

De resultatenrekening van de onderneming
Voor een onderneming is het essentieel dat het eigen vermogen groeit, dit om in de toekomst het
voortbestaan en de financiële onafhankelijkheid te verzekeren. Bovendien moet aan de verschaffers
van het eigen vermogen ook een behoorlijke vergoeding uitgekeerd worden.

Het bestaat uit opbrengsten en kosten.

Elke resultatenrekening heeft dezelfde doelstelling: een zo juist mogelijke meting van de
opbrengsten en kosten verrichten en daarover rapport uitbrengen.




2

,De registratie van transacties in het journaal en op rekeningen
Resultatenrekeningen hebben te maken met kosten en opbrengsten van de onderneming. Voor de
verwerking van het resultaat moet men het resultaat beschouwen als ‘vermogensvermindering’
(kosten) of ‘vermogensvermeerdering’ (opbrengsten).

Een vereenvoudigde jaarafsluiting
De proef- en saldibalans: Een onderneming zal voor haar jaarafsluiting echter gebruik maken van een
proef- en saldibalans. In deze extracomptabele staat (dit is een staat buiten de feitelijke
boekhoudregistratie, een soort technisch hulpmiddel) wordt de boekhoudkundige vastlegging in het
grootboek samengevat, om een synthese te geven van de situatie. Meer specifiek worden aan het
einde van de periode de saldi van het grootboek overgebracht naar de proef- en saldibalans.

De werking van het boekhoudsysteem: Beginbalans  open dagboek + grootboek  verrichtingen
 documenten  journaal  grootboek  proef- en saldibalans  jaarrekening



De balans:

BALANS
Vaste activa Eigen vermogen
Materiële vaste activa Resultaat vorig boekjaar
Rollend materieel Reserves
Gebouwen Kapitaal
Uitrusting Uitgiftepremies
Immateriële vaste activa Kapitaalsubsidies
Goodwill Herwaarderingsmeerwaarde
Licenties Voorzieningen
Financieel vast actief

Vlottende activa Vreemd vermogen
Liquide middelen Leningen > 1j
Vorderingen Leningen < 1j
Voorraden Overlopende rekeningen
Overlopende rekeningen


Het verschil tussen de vaste (investeringen) en de vlottende activa (sneller omzetbaar in geld).

Goodwill = meerwaarde, clienteel, goede naam, …




3

, Resultatenrekening:

Bedrijfskosten/ bedrijfsopbrengsten  Bedrijfsresultaat

Financiële kosten/ financiële opbrengsten  Financieel resultaat

Uitzonderlijke kosten/ uitzonderlijke opbrengsten
WORDT NU: Niet recurrente kosten/ niet-recurrente opbrengsten  Uitzonderlijk resultaat

VB. Meerwaarde op de verkoop van een bedrijfswagen = dit zal een niet-recurrente bedrijfsopbrengst
worden.

VB. Minderwaarde op verkoop van aandelen = dit zal een niet-recurrente financiële kost worden.



Zie oefeningen




H3: Elementaire commerciële en financiële transacties
De commerciële verrichtingen
BTW:

 Aankopen: 411 Terug te vorderen btw
 Verkopen: 452 Te betalen btw


De periodieke btw-afrekening

Het werd al aangestipt dat het betalen van de verschuldigde btw aan de schatkist niet gebeurt voor
elke transactie afzonderlijk, maar gezamenlijk voor alle aankoop- en verkooptransacties van de
afgelopen periode. Dat gebeurt door het opmaken van een btw-aangifte, waarin de ondernemingen
periodiek aan aangifte doen van hun aftrekbare en verschuldigde btw.

411 Terug te vorderen btw 31.500


451 Te betalen btw 52.500


EERSTE HANDELING:

451 Te betalen btw 31.500
411 Terug te vorderen btw 31.500




4