Samenvatting nefrologie

Nefrologie
H1: onderzoeksmethoden
Dipstick/teststrip voor urine
- Eiwit: albumine
o +: kwantificatie
 24u urine/ g eiw per g creatinine
o Pas detecteerbaar vanaf 150-200ml/L
- Bloed: hematurie, hemoglobinurie, myoglobinurie
o +: urinesediment
- WBC
- Nitriet: aanwezigheid bacteriën
- pH
- glucose
Urinesediment
- RBC
o Acanthocyten (vervormde RBC): glomerulaire oorsprong
o Erythrocytencilinders: renale oorzaak
o Klonters: urologische oorzaak
o Norm: <25/μL
- WBC
o Leukocyturie: inflamm nier/urinaire tractur
o Urinekweek:
 -: steriele leukocyturie
o Norm: <25/μL
- Kristallen
- Cilinders
- Bacteriën
- Epitheelcellen
- Centrifugatie
o Bovenstaande vl rood: hemoglobinurie, myoglobinurie, andere rode kleurstof
- Tubulaire cellen
o Tubulusnecrose, acute interstitiële nefritis
- Plaveiselcellen
o Vermenging urine met genitale tractus
- Kristallen
o Calciumoxalaat, urinezuurkristallen: steenvorming
o Cystinekristallen: cystinurie (pathologisch)
- Cilinders
o Tamm-Horsfall mucoproteïne = uromoduline
o Hyaliene: niet pathologisch
o RBC: pathologisch
 Glomerulonefritis, acute interstitiële nefritis
o WBC: pathologisch
 Bact pyelonefritis, acute interstitiële nefritis
o Epitheel

,  Acute tubulusnecrose, acute interstitiële nefritis
o Granulaire: gefilterde eiw, gedegenereerde cellen
 Intrinsiek nierlijden (tubulusnecrose)
o Vet
 Nefrotisch syndroom
Eiwit in urine
- Albumine
o 67 000D (glomerulus: max 40 000D)
- Onderscheid mbv eiwitelektroforese
- !infectie, koorts, hevige inspanning, hoge BD
- Orthostatische proteïnurie bij jongeren
- Jaarlijkse screening bij hypertensie, DM, erfelijke nieraandoeningen
- 24u: proteïne (g/L) x 100/ creatinine (mg/dL)
Glomerulaire proteïnurie

- Verhoogde permeabiliteit glomerulus
o Glomerulaire schade
- Glomerulaire hypertensie
- Selectieve proteïnurie: enkel albumine en kleine eiw
- Niet-selectieve proteïnurie: ook grotere eiw (bv Ig’s)
- Urinestrip, kwantitatieve methode
Tubulaire proteïnurie

- Verminderde resorptie thv tubulus
- Tgv tubulopathie
o Alfa1 microglobuline
o Nefrotoxiciteit door zware metalen, Fanconi syndroom
- Kwantitatieve methode
- Eiw met LMW
Overloop proteïnurie

- Te hoge plasmaconc bep eiw door overprod/overm vrijstelling
- Myoglobine: rabdomyolyse
- Hemoglobine: hemolyse
- Lichte ketens: multipel myeloom
- Kwantitatieve methoden
Albuminurie

Matig verhoogd
- 30-300 mg
- Kwantitatieve methode
Ernstig verhoogd
- >300mg
- Teststrips
- Kwantitatieve methode

,Nefrotisch syndroom
- >3,5g
- Teststrips
- Kwantitatieve methode
Bence Jones proteïnurie

= monoclonale vrije lichte ketens
- Lichte ketens
- Elektroforese
- Immunofixatie: monoclonale oorsprong
- Multipel myeloom
Elektrolyten, ureum, creatinine, osmolaliteit in urine
- Uitwerking acute nierschade: onderscheid renaal en prerenaal nierlijden
Glucose in urine
- Hyperglycemie bij DM
- Gebrekkige tubulaire reabsorptie thv prox tubulus
- Diabetespatiënten met Na-glucose cotransporter inhibitoren
Bacteriologisch onderzoek
- Midstream
Calcium, urinezuur, oxalaat, citraat in urine
- Urolithiasis, microscopische hematurie
Bloedonderzoek en GFR
- Volledige filtering thv glomerulus: conc stof in filtraat = plasmaconc
- Geen secretie en reabsorptie: hoeveelheid stof in urinaire excretie = klaring
- Conc urine x urinair debiet = conc plasma x GFR
- GFR = conc urine x urine vol / collectietijd x conc plasma
51
Cr-EDTA-klaring

- Volledig glomerulair geklaard
Creati nineklaring

- Volledig glomerulair geklaard
- !ook secretie thv tubulus
- Dus overschatting van GFR
- Urinair vol x urinaire conc creatinine / serumcreatinine x collectietijd
- Stijging serumcreatinine bij achteruitgang nierfunctie
- !aanmaak creatinine blijft niet constant: veroudering, chron nierlijden
Ureumklaring

- Volledig glomerulair geklaard
- !ook reabsorptie thv tubulus
- Dus onderschatting van GFR
eGFR

, - Opvolging evolutie nierfunctie
Beeldvorming
- Echo abdomen: grootte nieren, cortex dikte, stuwing, cysten, stenen, tumoren
- Doppler: bevloeiing nieren, a. renalis stenose, thrombose a./v. renalis
- RX abdomen: calcificaties
- CT/MRI
o !ioodhoudend contrast: acute deterioratie nierfunctie
o !gadoliniumcontrast: nefrogene syst fibrose (niet bij CKD stadium 4/5)
- Isotopenscan
o 99mTc-MAG3: bij hydronefrose
o 99mTc-DMSA: plaatselijke nierfunctie
 Lok radioactiviteit
 Opgenomen in tubulaire cellen
 Procentuele functie L en R
Nierbiopt
- Onverklaard en belangrijk nierlijden
- !bloedingen, AV fistel
- CI
o Unieke nier
o Hoefijzernier
o Pyelonefritis
o Hypertensie
o Niet corrigeerbare stollingsfactoren

H2: acute nierschade, acute nierbeschadiging (acute kidney injury:
AKI)
- Acute vermindering excretiefunctie nier
- Stijging serumcreatinine
- Vermindering diurese
- Retentie uremische afvalstoffen
- Stoornissen elektrolyten, zuur/base, water
- Medische urgentie
- Symptomen
o Braken
o Anorexie
o Neurologische stoornissen (retentie uremische afvalstoffen)
- Voll urine-onderzoek
o Urinesediment
o Proteïne
o Creatinine
o Ionen
- Bloedonderzoek
o Ureum
o Creatinine
o Urinezuur
o Ph met bicarbonaat