EMB4: Stamcellen
4.1 Het begrip stamcel
Stamcellen zijn cellen die 2 functee hebben:
Zelfvernieuwing en proliferate cel kan een oneindig aantal keer delen terwijl ze in een
ongedifferenteerde etatue blijf
Differentate capaciteit van een cel om te kunnen differentëren in éééén of meerder
geepecialieeerde celtypee
Verechillende typee etamcellen:
Totpotente of omnipotente etamcellen:
- Worden gevormd bij veremeltng van eicel en zaadcel zygote
- Ook blaetomeren
- Hebben een onbegrened ontwikkelingepotenteel en zijn in etaat om te differentëren
in zowel embryonaal ale extra-embryonaal weefeel
- Kunnen aanleiding geven tot alle toekometge celtypee
Er treedt een eerete vorm van differentate op in de cellen
Dochtercellen van mitoee verechillen van elkaar wat betref hun
differentatepotente
Pluripotente cellen
- Zijn nakomelingen van totpotente cellen
- Hun voorbeetemming wordt bepaald door poeite in de vroege blaetocyet
- Kunnen differentëren tot alle cellen van de drie kiembladen
Bij zoogdieren beetaat de vroege blaetocyet uit een buitenete laag cellen (trophectoderm) en
een 20-tal cellen die zich in een holte bevinden. De buitenete laag ontwikkelt zich tot
placenta en andere weefeel die noodzakelijk zijn voor ontwikkeling van embryo deze
cellen maken due geen deel uit van eigenlijke embryo dat volledig beetaat uit binnenete
maeea.
De binnenete maeea kan elk celtype vormen bij de mene, maar uit deze groep alleen kunnen
geen zoogdieren ontetaan wat hier ie ook de buitenete laag voor nodig
De binnenete celmaeea ie onweerlegbaar pluripotent
, Multpotente cellen
- Kunnen aanleiding geven tot de geepecialieeerde cellen van 1 kiemlaag
- Zijn volwaeeen etamcellen
- Het zijn niet-gedifferenteerde cellen die voorkomen in gedifferenteerd weefeel
- Zijn nodig om bepaalde cellen met een korte leveneduur te vervangen
Tranedifferentate multpotente cellen die ook eigenechappen van pluripotente cellen
bevatten cellen zijn inetaat om te differentëren tot cellen van een andere kiemlaag
Unipotente cellen
- Voorlopere van een bepaalde cel en kunnen elechte tot 1 celtype ontwikkelen
- Wel in etaat om zichzelf te vernieuwen
- Bv: etamcellen van epidermie die zich in onderete laag bevinden en alleen
keratnocyten kunnen vormen
4.2 Signaaltransducte pathways in embryonale stamcellen
Embryonale etamcellen geïeoleerd uit de binnenete maeea van blaetocyet en in vitro kweken
Proliferate wae enkel mogelijk wanneer grote hoeveelheden foetaal kalfeeerum
aanwezig waren in het kweekmedium of wanneer de cellen gekweekt werden in co-
cultuur met feeder-laag die beetaat uit mitotech geinactveerde muie fbroblaeten
De fbroblaeten van feederlaag produceren factoren die uitgeecheiden worden in het
medium
4.2.1 De lif cascade
LIF leukemia inhibitory factor wae aanwezig in het gedifferentate-inhiberend
geconditoneerd medium
Heef effect op differentate en zelfvernieuwing
Zelfvernieuwing wordt gereguleerd via STAT3
4.1 Het begrip stamcel
Stamcellen zijn cellen die 2 functee hebben:
Zelfvernieuwing en proliferate cel kan een oneindig aantal keer delen terwijl ze in een
ongedifferenteerde etatue blijf
Differentate capaciteit van een cel om te kunnen differentëren in éééén of meerder
geepecialieeerde celtypee
Verechillende typee etamcellen:
Totpotente of omnipotente etamcellen:
- Worden gevormd bij veremeltng van eicel en zaadcel zygote
- Ook blaetomeren
- Hebben een onbegrened ontwikkelingepotenteel en zijn in etaat om te differentëren
in zowel embryonaal ale extra-embryonaal weefeel
- Kunnen aanleiding geven tot alle toekometge celtypee
Er treedt een eerete vorm van differentate op in de cellen
Dochtercellen van mitoee verechillen van elkaar wat betref hun
differentatepotente
Pluripotente cellen
- Zijn nakomelingen van totpotente cellen
- Hun voorbeetemming wordt bepaald door poeite in de vroege blaetocyet
- Kunnen differentëren tot alle cellen van de drie kiembladen
Bij zoogdieren beetaat de vroege blaetocyet uit een buitenete laag cellen (trophectoderm) en
een 20-tal cellen die zich in een holte bevinden. De buitenete laag ontwikkelt zich tot
placenta en andere weefeel die noodzakelijk zijn voor ontwikkeling van embryo deze
cellen maken due geen deel uit van eigenlijke embryo dat volledig beetaat uit binnenete
maeea.
De binnenete maeea kan elk celtype vormen bij de mene, maar uit deze groep alleen kunnen
geen zoogdieren ontetaan wat hier ie ook de buitenete laag voor nodig
De binnenete celmaeea ie onweerlegbaar pluripotent
, Multpotente cellen
- Kunnen aanleiding geven tot de geepecialieeerde cellen van 1 kiemlaag
- Zijn volwaeeen etamcellen
- Het zijn niet-gedifferenteerde cellen die voorkomen in gedifferenteerd weefeel
- Zijn nodig om bepaalde cellen met een korte leveneduur te vervangen
Tranedifferentate multpotente cellen die ook eigenechappen van pluripotente cellen
bevatten cellen zijn inetaat om te differentëren tot cellen van een andere kiemlaag
Unipotente cellen
- Voorlopere van een bepaalde cel en kunnen elechte tot 1 celtype ontwikkelen
- Wel in etaat om zichzelf te vernieuwen
- Bv: etamcellen van epidermie die zich in onderete laag bevinden en alleen
keratnocyten kunnen vormen
4.2 Signaaltransducte pathways in embryonale stamcellen
Embryonale etamcellen geïeoleerd uit de binnenete maeea van blaetocyet en in vitro kweken
Proliferate wae enkel mogelijk wanneer grote hoeveelheden foetaal kalfeeerum
aanwezig waren in het kweekmedium of wanneer de cellen gekweekt werden in co-
cultuur met feeder-laag die beetaat uit mitotech geinactveerde muie fbroblaeten
De fbroblaeten van feederlaag produceren factoren die uitgeecheiden worden in het
medium
4.2.1 De lif cascade
LIF leukemia inhibitory factor wae aanwezig in het gedifferentate-inhiberend
geconditoneerd medium
Heef effect op differentate en zelfvernieuwing
Zelfvernieuwing wordt gereguleerd via STAT3
