HOOFDSTUK
5
horizontale constructies
platte daken _ aansluitingsdetails - principes
De opbouw van een plat dak wordt bepaald door de uiteenlopende functies die zij moet vervullen. Vooral ter
plaatse van aansluitingen en ontmoetingen met andere bouwonderdelen leidt een ondoordacht ontwerp niet
zelden tot problemen. Dit document, een samenvatting van Technische Voorlichtingsnota nr. 244 van het
WTCB, licht de algemene principes toe voor de uitvoering van dakdetails. Voor zover deze worden nageleefd
zijn talloze varianten mogelijk.
, 1 Inleiding
Veelal blijkt dat de uitvoering van dakranden, opstanden, waterafvoeren, … wordt overgelaten aan
de improvisatie van de afdichter. Indien de voorbereidende werken van de ruwbouwaannemer de
vakkundige afwerking van het dak bemoeilijken, is de afdichter er wel toe verplicht om een
oplossing te improviseren. Ook de ontwerper speelt een belangrijke rol. Indien men opteert voor
een esthetisch verantwoorde oplossing, dient men minstens evenveel aandacht te besteden aan de
functionaliteit en de efficiëntie ervan.
De afbeeldingen die opgenomen zijn in dit document illustreren het algemene principe voor de
uitvoering van dakdetails. Voor de principes die eigen zijn aan bitumineuze (polymeerbitumen) of
synthetische (elastomere of plastomere - cf. materiaalleer 3) afdichtingsmembranen enerzijds of
aan vloeibare afdichtingen anderzijds, wordt ondermeer verwezen naar de technische richtlijnen
van de fabrikanten.
In de groep van de elastomeren en plastomeren kunnen verschillende afdichtingstypes worden
onderscheiden. De hier voorgestelde uitvoeringsdetails zijn geldig voor de meest voorkomende
types uit de betreffende materiaalgroepen (respectievelijk EPDM en PVC).
Voor wat de plaatsing van de afdichting of het dampscherm betreft, kan men de volgende
alternatieven onderscheiden:
losliggende plaatsing
verkleefde plaatsing
mechanische bevestiging op de ondergrond.
Uit duidelijkheidsoverwegingen worden de aansluitingen tussen de afdichtingslagen uit de
principeschema’s doorgaans iets dikker getekend dan ze in werkelijkheid zijn en wordt er
bovendien een kleine tussenafstand tussen de verschillende lagen voorzien (vooral bij de
uitvoeringsdetails). Hierdoor zou men de indruk kunnen krijgen dat er lege ruimten tussen de
afdichtingslagen onderling of tussen de isolatielagen en de afdichtingslagen aanwezig mogen zijn.
Dit is echter geenszins het geval: in de praktijk moeten deze lagen volledig op elkaar aansluiten.
De dikte van de thermische-isolatielagen die aangegeven is op de principeschema’s moet worden
afgestemd op de geldende regelgeving.
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 4/40
, 2 Dakgoten
2.1 Voorwerp
Dakgoten zijn al dan niet voorgevormde kanalen die op het dak of tegen de dakrand worden
bevestigd en tot doel hebben om:
het hemelwater van het dak te verzamelen
het water snel naar de afvoerpijpen te laten afvloeien.
2.2 Algemene principes
Bij nieuwbouw zou de nominale helling van het dakvlak bij voorkeur 2% of meer moeten bedragen.
Bij het vernieuwen (renoveren) van bestaande daken is een dergelijke helling dikwijls niet
haalbaar, tenzij men het dak voorziet van een bijkomend afschot. Plasvorming geeft bij de huidige
dakafdichtingen (polymeerbitumen, synthetische en vloeibare afdichtingen) gewoonlijk geen
aanleiding tot een versnelde veroudering en vormt dan ook geen afdoend argument om
voorbehoud te maken bij de oplevering.
De goot dient op een lager peil te liggen dan het dakvlak. De afvoer moet zich op zijn beurt in het
laagste punt van de goot bevinden. De noodzaak om de goot van een helling te voorzien, is
afhankelijk van het goottype. Zo kan men er uit esthetische redenen voor opteren om een
hanggoot zonder helling uit te voeren. De hieruit voortvloeiende waterstagnaties vormen immers
geen enkel probleem, voor zover er voldoende aflopen worden voorzien. Kielgoten en binnengoten
moeten daarentegen wel steeds hellend worden uitgevoerd.
De afmetingen van de goot dienen niet alleen te zijn aangepast aan het type, de vorm en de
helling van de goot, maar ook aan de hoeveelheid af te voeren water. De dimensionering moet
gebeuren volgens de norm NBN EN 12056-3.
De goten worden bij voorkeur aan de buitenzijde van het gebouw voorzien, zodanig dat er bij
eventuele lekken geen water naar binnen zou lopen. De voorkant van de goot zou ook steeds
lager moeten zijn dan de achterkant. Zodoende kan men immers verzekeren dat het water bij het
overlopen van de goot naar de buitenkant afloopt.
afbeelding WTCB TV 244 _ algemeen principe (buiten)goot
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 5/40
, Bij het ontwerp van het gebouw dient men de dakhellingen zodanig te concipiëren dat er geen
uitzetvoegen hoeven te worden aangebracht in de goten. Indien zulks niet mogelijk is, dienen de
uitzetvoegen op het hoogste punt van de goot te worden voorzien, zodanig dat het water ervan
wordt weggeleid.
Er dienen voldoende nooduitlaten te worden voorzien om te vermijden dat de goot bij een
eventuele verstopping van de dakwaterafvoer of bij uitzonderlijk hevige regenbuien te zwaar belast
zou worden of dat er infiltraties langs de koepels, dorpels, … zouden optreden. Het peil van deze
nooduitlaten dient bijgevolg lager gelegen te zijn dan deze dakopstanden.
afbeelding 4 WTCB TV 244 _ aansluiting van een metalen of kunststof hanggoot met een plat dak - algemeen principe
(dakgoten bij platte daken worden vnl. gebruikt bij industriebouw)
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 6/40
5
horizontale constructies
platte daken _ aansluitingsdetails - principes
De opbouw van een plat dak wordt bepaald door de uiteenlopende functies die zij moet vervullen. Vooral ter
plaatse van aansluitingen en ontmoetingen met andere bouwonderdelen leidt een ondoordacht ontwerp niet
zelden tot problemen. Dit document, een samenvatting van Technische Voorlichtingsnota nr. 244 van het
WTCB, licht de algemene principes toe voor de uitvoering van dakdetails. Voor zover deze worden nageleefd
zijn talloze varianten mogelijk.
, 1 Inleiding
Veelal blijkt dat de uitvoering van dakranden, opstanden, waterafvoeren, … wordt overgelaten aan
de improvisatie van de afdichter. Indien de voorbereidende werken van de ruwbouwaannemer de
vakkundige afwerking van het dak bemoeilijken, is de afdichter er wel toe verplicht om een
oplossing te improviseren. Ook de ontwerper speelt een belangrijke rol. Indien men opteert voor
een esthetisch verantwoorde oplossing, dient men minstens evenveel aandacht te besteden aan de
functionaliteit en de efficiëntie ervan.
De afbeeldingen die opgenomen zijn in dit document illustreren het algemene principe voor de
uitvoering van dakdetails. Voor de principes die eigen zijn aan bitumineuze (polymeerbitumen) of
synthetische (elastomere of plastomere - cf. materiaalleer 3) afdichtingsmembranen enerzijds of
aan vloeibare afdichtingen anderzijds, wordt ondermeer verwezen naar de technische richtlijnen
van de fabrikanten.
In de groep van de elastomeren en plastomeren kunnen verschillende afdichtingstypes worden
onderscheiden. De hier voorgestelde uitvoeringsdetails zijn geldig voor de meest voorkomende
types uit de betreffende materiaalgroepen (respectievelijk EPDM en PVC).
Voor wat de plaatsing van de afdichting of het dampscherm betreft, kan men de volgende
alternatieven onderscheiden:
losliggende plaatsing
verkleefde plaatsing
mechanische bevestiging op de ondergrond.
Uit duidelijkheidsoverwegingen worden de aansluitingen tussen de afdichtingslagen uit de
principeschema’s doorgaans iets dikker getekend dan ze in werkelijkheid zijn en wordt er
bovendien een kleine tussenafstand tussen de verschillende lagen voorzien (vooral bij de
uitvoeringsdetails). Hierdoor zou men de indruk kunnen krijgen dat er lege ruimten tussen de
afdichtingslagen onderling of tussen de isolatielagen en de afdichtingslagen aanwezig mogen zijn.
Dit is echter geenszins het geval: in de praktijk moeten deze lagen volledig op elkaar aansluiten.
De dikte van de thermische-isolatielagen die aangegeven is op de principeschema’s moet worden
afgestemd op de geldende regelgeving.
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 4/40
, 2 Dakgoten
2.1 Voorwerp
Dakgoten zijn al dan niet voorgevormde kanalen die op het dak of tegen de dakrand worden
bevestigd en tot doel hebben om:
het hemelwater van het dak te verzamelen
het water snel naar de afvoerpijpen te laten afvloeien.
2.2 Algemene principes
Bij nieuwbouw zou de nominale helling van het dakvlak bij voorkeur 2% of meer moeten bedragen.
Bij het vernieuwen (renoveren) van bestaande daken is een dergelijke helling dikwijls niet
haalbaar, tenzij men het dak voorziet van een bijkomend afschot. Plasvorming geeft bij de huidige
dakafdichtingen (polymeerbitumen, synthetische en vloeibare afdichtingen) gewoonlijk geen
aanleiding tot een versnelde veroudering en vormt dan ook geen afdoend argument om
voorbehoud te maken bij de oplevering.
De goot dient op een lager peil te liggen dan het dakvlak. De afvoer moet zich op zijn beurt in het
laagste punt van de goot bevinden. De noodzaak om de goot van een helling te voorzien, is
afhankelijk van het goottype. Zo kan men er uit esthetische redenen voor opteren om een
hanggoot zonder helling uit te voeren. De hieruit voortvloeiende waterstagnaties vormen immers
geen enkel probleem, voor zover er voldoende aflopen worden voorzien. Kielgoten en binnengoten
moeten daarentegen wel steeds hellend worden uitgevoerd.
De afmetingen van de goot dienen niet alleen te zijn aangepast aan het type, de vorm en de
helling van de goot, maar ook aan de hoeveelheid af te voeren water. De dimensionering moet
gebeuren volgens de norm NBN EN 12056-3.
De goten worden bij voorkeur aan de buitenzijde van het gebouw voorzien, zodanig dat er bij
eventuele lekken geen water naar binnen zou lopen. De voorkant van de goot zou ook steeds
lager moeten zijn dan de achterkant. Zodoende kan men immers verzekeren dat het water bij het
overlopen van de goot naar de buitenkant afloopt.
afbeelding WTCB TV 244 _ algemeen principe (buiten)goot
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 5/40
, Bij het ontwerp van het gebouw dient men de dakhellingen zodanig te concipiëren dat er geen
uitzetvoegen hoeven te worden aangebracht in de goten. Indien zulks niet mogelijk is, dienen de
uitzetvoegen op het hoogste punt van de goot te worden voorzien, zodanig dat het water ervan
wordt weggeleid.
Er dienen voldoende nooduitlaten te worden voorzien om te vermijden dat de goot bij een
eventuele verstopping van de dakwaterafvoer of bij uitzonderlijk hevige regenbuien te zwaar belast
zou worden of dat er infiltraties langs de koepels, dorpels, … zouden optreden. Het peil van deze
nooduitlaten dient bijgevolg lager gelegen te zijn dan deze dakopstanden.
afbeelding 4 WTCB TV 244 _ aansluiting van een metalen of kunststof hanggoot met een plat dak - algemeen principe
(dakgoten bij platte daken worden vnl. gebruikt bij industriebouw)
faculteit architectuur
constructie 2 _ cursus horizontale constructies - platte daken
pg. 6/40
