Anatomie, Histologie & Fysiologie: Semester 1
INLEIDING
Histologie = weefseleer
Anatomie = wetenschap die zich bezig houdt m/d studie v/d in- + uitwendige bouw, vorm +
samenstelling v/h menselijk lichaam
Fysiologie = studie v/d functies v/d verschillende onderdelen v/h menselijk lichaam
Oriëntatiebegrippen
Oriëntatie Betekenis
Ventraal Wat aan de buikzijde is gelegen
Dorsaal Wat aan de rugzijde is gelegen
Lateraal Wat a/d zijkant is gelegen, zijdelings, naar opzij
Mediaal Naar de middenlijn of nr/h midden toe gelegen
In de richting v/d schedel
Craniaal
- Naar de bovenkant toe gelegen
In de richting v/d stuit
Caudaal
- Naar de onderkant toe gelegen
Verwijderd v/h middelpunt
Distaal
- Naar uiteinde v/e lidmaat toe
In de richting v/h middelpunt
Proximaal
- Naar de wortel v/e lidmaat toe
Doorsnede in dwarse (horizontaal) richting
Transversale doorsnede
- Loodrecht op de lichaamsas
Doorsnede in voor-achterwaartse (verticaal) richting
Sagittale doorsnede
- Loodrecht op het frontaal vlak
Doorsnede in latero-laterale richting
Frontale door snede
- Evenwijdig a/h voorhoofd
1
, Anatomie, Histologie & Fysiologie: Semester 1
1 ALGEMENE WEEFSELLEER
1.1 Het epitheel
Wat? = zorgt vr/d bekleding v/d delen v/ ons lichaam die in contact komen m/d buitenwereld
Zowel langs de buitenkant als langs de binnenkant
Tight junctions = liggen dicht tegen elkaar aangesloten
Basale membraan = zorgt vr stevigheid + verankering --> epitheel cellen rusten hierop
Soorten : 3 verschillende soorten
Eenlagig = bestaat uit 1 cellenlaag
1. Plaveiselepitheel
Dunne + platte cellen m/ platte kernen
- Bvb. Binnenbekleding v/ bloedvaten + bekleding longvlies
2. Kubisch epitheel
Even hoge als brede cellen m/ ronde kernen
- Bvb. Thv galafvoerwegen
3. Cylindrisch epitheel
Hebben absorberende functie of voortstuwende functie
- Bvb. Aanwezigheid microvilli thv dunne darmcellen
- Bvb. Aanwezigheid trilharen thv luchtwegcellen
Meerlagig = bestaat uit meerdere boven elkaar gelegen cellagen
1. Niet verhoornd meerlagig plaveiselepitheel
Bvb. Thv de mondholte
2. Verhoornd meerlagig plaveiselepitheel
Bvb. Thv de huid
3. Overgangsepitheel
Bvb. Thv de blaas
4. Meerlagig kubisch epitheel
Bvb. Thv speekselklieren
Pseudo-meerlagig epitheel : Bvb. Thv de bovenste luchtwegen trilharen
Secreterende : Slijmbekercellen
Bvb. Thv de luchtwegen + darm
: Kliercellen
1. Klieren z/ afvoergang
= geven hun producten rechtstreeks af a/h bloed
- Bvb. Hormoonproducerende klieren zoals schildkliercellen
2. Klieren m/ afvoergang
= geven hun producten af a/d buitenwereld
- Bvb. Zweetklieren, speekselklieren, …
Functies : Barrièrefunctie
Bescherming v/ organen
: Opname v/ voedingsstoffen
: Productie + secretie v/ stoffen
2
, Anatomie, Histologie & Fysiologie: Semester 1
1.2 Het steunweefsel
Wat? = weefsel dat tss andere weefsels is gelegen ter verbinding of ondersteuning
1.2.1 Het bindweefsel
Samenstelling : Cellen, tussencelstof + vezels
Cellen : Vormende cellen
Fibroblasten + -cyten = langwerpige + spoelvormige cellen die instaan vr/d secretie
v/ tussencelstof + vezels
: Losse cellen
Histiocyten = fagocyterende functie
Mestcellen = spelen rol bij allergische + ontstekingsreacties
Plasmacellen = antistoffenproducerende lymfocyten
Tussencelstof = vormloze substantie (hyaluronzuur + tussencelvocht)
Vezels : Collagene vezels
Dik + niet rekbare vezels die zorgen vr stevigheid in organen
: Elastische vezels
Dik + zeer rekbare vezels die zorgen voor elasticiteit v/ organen
: Reticulinevezels
Dun + netvormige vezels die in weefsels verspreid zijn
Bindweefsel : Losmazig
Veel cellen + weinig vezels
: Dens
Weinig cellen + veel vezels
: Reticulair
Sterk vertakte bindweefselcellen + reticulinevezels
Functies : Stevigheid organen
: Fagocyterende + herstellende werking bij ontsteking
1.2.2 Het vetweefsel
Samenstelling : Vetcellen
= grote + ronde cel m/ vetvacuole + kern tgn de membraan v/d cel
Lipoblasten + -cyten
Functie : Energiereserve + structurele functie
1.2.3 Het kraakbeenweefsel
Samenstelling : Cellen, tussencelstof + vezels
Cellen : Chondroblasten + chrondrocyten
3
INLEIDING
Histologie = weefseleer
Anatomie = wetenschap die zich bezig houdt m/d studie v/d in- + uitwendige bouw, vorm +
samenstelling v/h menselijk lichaam
Fysiologie = studie v/d functies v/d verschillende onderdelen v/h menselijk lichaam
Oriëntatiebegrippen
Oriëntatie Betekenis
Ventraal Wat aan de buikzijde is gelegen
Dorsaal Wat aan de rugzijde is gelegen
Lateraal Wat a/d zijkant is gelegen, zijdelings, naar opzij
Mediaal Naar de middenlijn of nr/h midden toe gelegen
In de richting v/d schedel
Craniaal
- Naar de bovenkant toe gelegen
In de richting v/d stuit
Caudaal
- Naar de onderkant toe gelegen
Verwijderd v/h middelpunt
Distaal
- Naar uiteinde v/e lidmaat toe
In de richting v/h middelpunt
Proximaal
- Naar de wortel v/e lidmaat toe
Doorsnede in dwarse (horizontaal) richting
Transversale doorsnede
- Loodrecht op de lichaamsas
Doorsnede in voor-achterwaartse (verticaal) richting
Sagittale doorsnede
- Loodrecht op het frontaal vlak
Doorsnede in latero-laterale richting
Frontale door snede
- Evenwijdig a/h voorhoofd
1
, Anatomie, Histologie & Fysiologie: Semester 1
1 ALGEMENE WEEFSELLEER
1.1 Het epitheel
Wat? = zorgt vr/d bekleding v/d delen v/ ons lichaam die in contact komen m/d buitenwereld
Zowel langs de buitenkant als langs de binnenkant
Tight junctions = liggen dicht tegen elkaar aangesloten
Basale membraan = zorgt vr stevigheid + verankering --> epitheel cellen rusten hierop
Soorten : 3 verschillende soorten
Eenlagig = bestaat uit 1 cellenlaag
1. Plaveiselepitheel
Dunne + platte cellen m/ platte kernen
- Bvb. Binnenbekleding v/ bloedvaten + bekleding longvlies
2. Kubisch epitheel
Even hoge als brede cellen m/ ronde kernen
- Bvb. Thv galafvoerwegen
3. Cylindrisch epitheel
Hebben absorberende functie of voortstuwende functie
- Bvb. Aanwezigheid microvilli thv dunne darmcellen
- Bvb. Aanwezigheid trilharen thv luchtwegcellen
Meerlagig = bestaat uit meerdere boven elkaar gelegen cellagen
1. Niet verhoornd meerlagig plaveiselepitheel
Bvb. Thv de mondholte
2. Verhoornd meerlagig plaveiselepitheel
Bvb. Thv de huid
3. Overgangsepitheel
Bvb. Thv de blaas
4. Meerlagig kubisch epitheel
Bvb. Thv speekselklieren
Pseudo-meerlagig epitheel : Bvb. Thv de bovenste luchtwegen trilharen
Secreterende : Slijmbekercellen
Bvb. Thv de luchtwegen + darm
: Kliercellen
1. Klieren z/ afvoergang
= geven hun producten rechtstreeks af a/h bloed
- Bvb. Hormoonproducerende klieren zoals schildkliercellen
2. Klieren m/ afvoergang
= geven hun producten af a/d buitenwereld
- Bvb. Zweetklieren, speekselklieren, …
Functies : Barrièrefunctie
Bescherming v/ organen
: Opname v/ voedingsstoffen
: Productie + secretie v/ stoffen
2
, Anatomie, Histologie & Fysiologie: Semester 1
1.2 Het steunweefsel
Wat? = weefsel dat tss andere weefsels is gelegen ter verbinding of ondersteuning
1.2.1 Het bindweefsel
Samenstelling : Cellen, tussencelstof + vezels
Cellen : Vormende cellen
Fibroblasten + -cyten = langwerpige + spoelvormige cellen die instaan vr/d secretie
v/ tussencelstof + vezels
: Losse cellen
Histiocyten = fagocyterende functie
Mestcellen = spelen rol bij allergische + ontstekingsreacties
Plasmacellen = antistoffenproducerende lymfocyten
Tussencelstof = vormloze substantie (hyaluronzuur + tussencelvocht)
Vezels : Collagene vezels
Dik + niet rekbare vezels die zorgen vr stevigheid in organen
: Elastische vezels
Dik + zeer rekbare vezels die zorgen voor elasticiteit v/ organen
: Reticulinevezels
Dun + netvormige vezels die in weefsels verspreid zijn
Bindweefsel : Losmazig
Veel cellen + weinig vezels
: Dens
Weinig cellen + veel vezels
: Reticulair
Sterk vertakte bindweefselcellen + reticulinevezels
Functies : Stevigheid organen
: Fagocyterende + herstellende werking bij ontsteking
1.2.2 Het vetweefsel
Samenstelling : Vetcellen
= grote + ronde cel m/ vetvacuole + kern tgn de membraan v/d cel
Lipoblasten + -cyten
Functie : Energiereserve + structurele functie
1.2.3 Het kraakbeenweefsel
Samenstelling : Cellen, tussencelstof + vezels
Cellen : Chondroblasten + chrondrocyten
3