Samenvatting orthopedagogische interventies

H1: UNIVERSAL DESIGN FOR
LEARNING
1. INLEIDING

1.1 DIVERSITEIT ALS NORMALITEIT

 Diversiteit= alles wat afwijkt van de norm
 Degene die afwijken zijn ‘doelgroep’
 Niet als abnormaal beschouwen, maar als norm
 ‘Diversiteit is de norm, ermee leren omgaan de uitdaging’

1.2 DEFINITIE DIVERSITEIT

 Alle manieren waarop we van elkaar verschillen (SES, geslacht, leeftijd, interesses…)
 Onveranderbaar (bij geboorte aanwezig: huiskleur, cultuur) ↔ veranderbaar (gedurende het leven:
interesses, kledingstijl..)
 Zichtbaar (leeftijd, huidskleur, sekse) ↔ onzichtbaar (seksuele voorkeur, cultuur, economische status)

2. RELEVANTIE

2.1 LINK MET OPLEIDINGSONDERDEEL ‘OWB INCLUSIEVE KINDEROPVANG EN ONDERWIJS’


2.1.1 WAT IS INCLUSIEF ONDERWIJS

 Inclusief onderwijs= onderwijssysteem dat de participatie
van alle leerlingen mogelijk maakt, ongeacht hun
achtergrond of ondersteuningsnoden
 Meer dan 5% van alle leerlingen zit in apart onderwijs  niet goed
 Vlaanderen heeft het meest gesegregeerde onderwijssysteem van Europa


2.1.2 VOORDELEN INCLUSIEF ONDERWIJS

Op niveau van leerlingen Op niveau van leerkrachten
 Stimuleert positieve sociale contacten,  Onderwijs afstemmen op noden van
vriendschappen klasgroep
 Verplicht om na te denken over ‘redelijke  Scherpt de competenties van leerkrachten
aanpassingen’  Nodigt uit om samen te werken met
verschillende partijen


2.1.3 HET WETTELIJK KADER

 VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap wordt bekrachtigd in 2009
 Het is basisrecht om deel te nemen aan de samenleving en er deel van uit te maken
 Artikel 24: inclusief onderwijs op alle niveaus en voorzieningen te waarborgen
 Redelijke aanpassingen + doeltreffende maatregelen

,2.1.4 UDL EN HET ZORGCONTINUÜM

 UDL zit in de brede basiszorg voor alle leerlingen (fase 0)
 Fase 0: leeromgeving die krachtig is en waar alle leerlingen tot leren komen
(leerkracht)
 Fase 1: extra ondersteuningsbehoeften (leerkrachten en zorgteam + ouders)
 Fase 2: handelingsgericht diagnostisch traject (CLB)
 Soms wordt IAC (individueel aangepast curriculum) opgemaakt

2.2 IN DE PROFESSIONELE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE

 Meer en meer studenten die stage doen in onderwijs
 Studenten kunnen mee effectief inclusief onderwijs mogelijk maken
 Leerlingen zijn partners waarmee leerkrachten kunnen samenwerken

3. UDL

3.1 OORSPRONG IN DE ARCHITECTUUR

 Gebouwen ontwerpen voor een zo divers mogelijke groep
 Al vanaf de start (ontwerpfase) houdt men rekening met realiteit van diversiteit
 Winst: minder duur, mooier, efficiënter, groter bereik



3.2 UNIVERSAL DESIGN VERTAALD NAAR DE ONDERWIJSCONTEXT

 Lesmateriaal ontwerpen zodat het voor een zo divers mogelijke groep toegankelijk is
 Al vanaf start rekening houden met realiteit van diverse populatie
 = proactief ontwerpen van lesmateriaal, evaluatie… op ene manier dat ze toegankelijk zijn voor iedereen,
onafhankelijk van leerstijlen, noden en beperkingen van de leerlingen

3.3 WINST UDL

 Komt tegemoet aan verschillende onderwijsbehoeften van individuele leerlingen
 Efficiënter werken dan achteraf aanpassingen doen
 Positief effect voor de groep
 Eerlijker, geen ‘label’ nodig
 Daagt uit om lat hoog te blijven leggen
 Stimuleert leerlingen om leerproces zelf in handen te nemen
 Opstap om RA te realiseren

,3.4 NEUROLOGISCHE ACHTERGROND EN PRINCIPES

 Bij het leren zijn 3 gebieden in hersenen van groot belang  wisselwerking tussen die


3.4.1 AFFECTIEVE NETWERK

 Bepaalt waarom we iets leren
 Principe: verschillende mogelijkheden tot betrokkenheid en engagement creëren
o Ervaringsdeskundige
o Win-win tafel: als 2 kinderen ruzie hebben oplossing die voor beide werkt zoeken


3.4.2 HERKENNINGSNETWERK

 Bepaalt wat we leren
 Principe: informatie op verschillende manieren aanbieden
o Toren bouwen: stappenplan, mondeling, voorbeeldje geven..
o Bewegend leren


3.4.3 STRATEGISCH NETWERK

 Bepaalt hoe we leren
 Principe: verschillende mogelijkheden tot actie en expressie voorzien
o Boekbespreking: mondeling, schriftelijk, creatieve uitwerking..
o Scharen en stressballetjes om motorische bewegingen te stimuleren

, H2: PSYCHODYNAMISCH
ONTWIKKELINGSMODEL VAN DOSEN
1. INLEIDING

 Anton Dosen  kinderpsychiater en leraar
 Directeur van centrum voor begeleiding van personen met een verstandelijke beperking
 Jaren 70’  vaststelling dat die mensen vaak kans hebben tot het ontwikkelen van psychische problemen
 Klassieke diagnostische instrumenten schoten tekort
 Hij introduceerde een ontwikkelingsdynamische en integratieve benadering
 NU: zijn denkkader wordt zeer breed toegepast bij diverse doelgroepen en tal van werkvelden

2. UITGANGSPRINCIPES

2.1 INTEGRATIEVE BENADERING

 Volgend Dosen  belangrijk om zicht te krijgen op 4 dimensies
o Psychische dimensie
o Biologische dimensie
o Sociale dimensie
o ontwikkelingsdimensie

2.2 ONTWIKKELINGSDYNAMISCH MODEL

 Discrepantie tussen cognitieve en emotionele ontwikkeling  psychische problemen
 Vooral emotionele ontwikkeling die stagneert/vertraagt/stopt/regressie
 Belangrijk om zicht te hebben op ontwikkelingsaspect

 Dynamisch gegeven  kan dat iemand goed functioneert, maar door
gebeurtenissen terugval of regressie
 Geen geestelijke gezondheidsprobleem als terugval van korte duur is
 Ons functioneren fluctueert, afhankelijk van hoe goed we ons voelen
 Niet meer herstellen  psychische problematieken

2.3 WIST JE DAT…?

 Ontwikkeling van emoties kunne we als begeleider stimuleren
 Tweezijdig verkeer ‘sensitieve responsiviteit’  gevoelig zijn voor de signalen en er adequaat op reageren
 Cliënt voelt zich hierdoor veilig en spanning en negatieve emoties verdwijnen
 Cliënten met beperking  moeilijker want moeilijk om signalen juist te interpreteren




3. FASE VAN EMOTIONELE ONTWIKKELING EN PERSOONLIJKHEIDSSTRUCTUREN