Mens & Leren 2
Academiejaar 2023 - 2024
Inhoudsopgave
Werkcollege 2 ..........................................................................................................................................2
Herhaling ICF ........................................................................................................................................2
Herhaling HGW, HGD en faire diagnostiek ..........................................................................................3
Werkcollege 4: Agressie...........................................................................................................................6
Werkcollege 5 & 6..................................................................................................................................15
Autismespectrumstoornis (ASS) ........................................................................................................15
Werkcollege 7 & 8..................................................................................................................................25
WC 7: Volwassenen met ASS .................................................................................................................25
WC 8: Aan de slag met casussen .......................................................................................................32
Werkcollege 9 & 10: Aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis ....................................................32
Werkcollege 11 ......................................................................................................................................46
Volwassenen met ADHD – executieve functies .................................................................................46
Werkcollege 13 ......................................................................................................................................51
ODD versus CD ...................................................................................................................................51
Werkcollege 14 ......................................................................................................................................58
Hechtingsproblemen en hechtingsstoornissen .................................................................................58
Werkcollege 15 ......................................................................................................................................69
Gedragsproblemen- en stoornissen door externe factoren .............................................................69
Werkcollege 17 ......................................................................................................................................79
Dyslexie, dyscalculie en NLD ..............................................................................................................79
Werkcollege 18 ......................................................................................................................................92
Coördinatie-ontwikkelingsstoornis en ticstoornissen .......................................................................92
Werkcollege 19 ......................................................................................................................................97
Communicatiestoornissen: ................................................................................................................97
Spraak- en Taalontwikkelingsstoornissen + Stotteren (STOS)...........................................................97
Werkcollege 20 ....................................................................................................................................106
Faalangst en selectief mutisme .......................................................................................................106
Werkcollege 21 ....................................................................................................................................114
Handelingsgerichte diagnostiek.......................................................................................................114
Werkcollege 22 ....................................................................................................................................114
Pesten en cyberpesten + grooming, sexting, ..................................................................................114
1
,Werkcollege 23 ....................................................................................................................................124
Automutilatie / opzettelijk zelfverwondend gedrag .......................................................................124
Werkcollege 2
Herhaling ICF
“Internationale classificatie van het menselijk functioneren.”
=> Aanknopingspunten verkrijgen rond hoe omgaan met de persoon
Fysieke EN psychische stoornissen benoemen (label)
Het tweede classificatiesysteem is de DSM-5
=> Benoemt de kenmerken van psychische stoornissen
Een mens bestaat uit …:
1. Lichaam (functies/anatomische eigenschappen)
Wat kan iemand, zowel fysiek als mentaal?
2. Doen (activiteiten)
Wat doet een mens? Wat zijn de activiteiten die hij/zij onderneemt?
Voorbeeld: Boodschappen doen, schoonmaken, beslissingen nemen (= zelfredzaamheid)
3. Samen (participatie)
Met wie doet een mens iets? Waaraan neemt hij deel? Welke plaats neemt hij/zij in de
maatschappij?
Voorbeeld: studeren, werken, vrijwilligerswerk
MAAR een mens is meer, er is/zijn ook nog …:
4. Ik (persoonlijke factoren)
Voorbeeld: leeftijd, geslacht, sociale status
5. Omgeving (externe factoren)
a. De fysieke omgeving
Waar woont iemand? In een rijke buurt of in een klein appartement in de stad?
b. De sociale en maatschappelijke omgeving
Voorbeeld: mensen die in Borgerhout wonen voelen zich vandaag bekeken door wat er allemaal
over hun gemeente wordt gezegd
2
, 6. Ziektes
Een ziekte/aandoening heeft een impact op het volledige mens-zijn
Toepassing – ICF:
M-verslag
D.m.v de samenvatting die je door het ICF-model verkrijgt, krijg je een beeld van zowel de
kwaliteiten als de beperkingen van de leerling
Herhaling HGW, HGD en faire diagnostiek
HGW (= handelingsgericht werken)
Je vertrekt vanuit zeven uitgangspunten in het werken met kinderen en jongeren
1. Onderwijs- en opvoedingsbehoeften staan centraal
2. Afstemming/wisselwerking
3. Leerkracht en ouders doen ertoe
4. Positieve aspecten
5. Constructieve samenwerking
6. Doelgericht
7. Systematisch-transparant
3
, Zorgcontinuüm
1. Fase 0
Zorg die we aanbieden voor iedere leerling
2. Fase 1
Sommige leerlingen hebben niet genoeg aan de brede basiszorg
DUS het zorgteam binnen de school zal zich ontfermen over de leerling
3. Fase 2
Er is nood aan meer helpende handen
DUS beroep doen op het CLB
In deze fase wordt aan HGD gedaan, waarbij er vaak een samenwerking plaatsvindt
tussen externe organisaties
4. Fase 3
Wanneer de leerling niet op zijn plek zit zal hij doorverwezen worden naar het BUSO of
vallen enkele leerdoelen weg
4
Academiejaar 2023 - 2024
Inhoudsopgave
Werkcollege 2 ..........................................................................................................................................2
Herhaling ICF ........................................................................................................................................2
Herhaling HGW, HGD en faire diagnostiek ..........................................................................................3
Werkcollege 4: Agressie...........................................................................................................................6
Werkcollege 5 & 6..................................................................................................................................15
Autismespectrumstoornis (ASS) ........................................................................................................15
Werkcollege 7 & 8..................................................................................................................................25
WC 7: Volwassenen met ASS .................................................................................................................25
WC 8: Aan de slag met casussen .......................................................................................................32
Werkcollege 9 & 10: Aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis ....................................................32
Werkcollege 11 ......................................................................................................................................46
Volwassenen met ADHD – executieve functies .................................................................................46
Werkcollege 13 ......................................................................................................................................51
ODD versus CD ...................................................................................................................................51
Werkcollege 14 ......................................................................................................................................58
Hechtingsproblemen en hechtingsstoornissen .................................................................................58
Werkcollege 15 ......................................................................................................................................69
Gedragsproblemen- en stoornissen door externe factoren .............................................................69
Werkcollege 17 ......................................................................................................................................79
Dyslexie, dyscalculie en NLD ..............................................................................................................79
Werkcollege 18 ......................................................................................................................................92
Coördinatie-ontwikkelingsstoornis en ticstoornissen .......................................................................92
Werkcollege 19 ......................................................................................................................................97
Communicatiestoornissen: ................................................................................................................97
Spraak- en Taalontwikkelingsstoornissen + Stotteren (STOS)...........................................................97
Werkcollege 20 ....................................................................................................................................106
Faalangst en selectief mutisme .......................................................................................................106
Werkcollege 21 ....................................................................................................................................114
Handelingsgerichte diagnostiek.......................................................................................................114
Werkcollege 22 ....................................................................................................................................114
Pesten en cyberpesten + grooming, sexting, ..................................................................................114
1
,Werkcollege 23 ....................................................................................................................................124
Automutilatie / opzettelijk zelfverwondend gedrag .......................................................................124
Werkcollege 2
Herhaling ICF
“Internationale classificatie van het menselijk functioneren.”
=> Aanknopingspunten verkrijgen rond hoe omgaan met de persoon
Fysieke EN psychische stoornissen benoemen (label)
Het tweede classificatiesysteem is de DSM-5
=> Benoemt de kenmerken van psychische stoornissen
Een mens bestaat uit …:
1. Lichaam (functies/anatomische eigenschappen)
Wat kan iemand, zowel fysiek als mentaal?
2. Doen (activiteiten)
Wat doet een mens? Wat zijn de activiteiten die hij/zij onderneemt?
Voorbeeld: Boodschappen doen, schoonmaken, beslissingen nemen (= zelfredzaamheid)
3. Samen (participatie)
Met wie doet een mens iets? Waaraan neemt hij deel? Welke plaats neemt hij/zij in de
maatschappij?
Voorbeeld: studeren, werken, vrijwilligerswerk
MAAR een mens is meer, er is/zijn ook nog …:
4. Ik (persoonlijke factoren)
Voorbeeld: leeftijd, geslacht, sociale status
5. Omgeving (externe factoren)
a. De fysieke omgeving
Waar woont iemand? In een rijke buurt of in een klein appartement in de stad?
b. De sociale en maatschappelijke omgeving
Voorbeeld: mensen die in Borgerhout wonen voelen zich vandaag bekeken door wat er allemaal
over hun gemeente wordt gezegd
2
, 6. Ziektes
Een ziekte/aandoening heeft een impact op het volledige mens-zijn
Toepassing – ICF:
M-verslag
D.m.v de samenvatting die je door het ICF-model verkrijgt, krijg je een beeld van zowel de
kwaliteiten als de beperkingen van de leerling
Herhaling HGW, HGD en faire diagnostiek
HGW (= handelingsgericht werken)
Je vertrekt vanuit zeven uitgangspunten in het werken met kinderen en jongeren
1. Onderwijs- en opvoedingsbehoeften staan centraal
2. Afstemming/wisselwerking
3. Leerkracht en ouders doen ertoe
4. Positieve aspecten
5. Constructieve samenwerking
6. Doelgericht
7. Systematisch-transparant
3
, Zorgcontinuüm
1. Fase 0
Zorg die we aanbieden voor iedere leerling
2. Fase 1
Sommige leerlingen hebben niet genoeg aan de brede basiszorg
DUS het zorgteam binnen de school zal zich ontfermen over de leerling
3. Fase 2
Er is nood aan meer helpende handen
DUS beroep doen op het CLB
In deze fase wordt aan HGD gedaan, waarbij er vaak een samenwerking plaatsvindt
tussen externe organisaties
4. Fase 3
Wanneer de leerling niet op zijn plek zit zal hij doorverwezen worden naar het BUSO of
vallen enkele leerdoelen weg
4
