Latijn: samenvatting examen (trimester 1)
Cultuur: Voorspellen in de oudheid
1. Waarom raadpleegden de Romeinen de goden?
Om een goede verstandhouding tussen mensen en goden →
• Rituelen en offers
o Bij elke belangrijke beslissing (staat, leger, gezin)
o Gunstig stemmen goden + goedkeuring krijgen
o Gespecialiseerde priesters: interpreteren: wil van goden
2. Wat zijn gespecialiseerde priesters?
Prietsers die de wil van →
• Auspex → wil van goden lezen in vluct van vogels
o Lituus: staf van auspex
• Haruspex → wil van goden leren in vorm, kleur en structuur van
ingewanden
o Oefenlever: voor haruspex in opleiding
3. Op welke manieren kunnen de Romeinen de boodschappen van de
goden weten?
Goddelijke voortekens (omen) →
• In dromen
o ‘droomverklaring’ – echte wetenschap
• Handlezen
• Astrologie
• Verschijnselen;
o Donder, regen, bliksem, onweer, kometen etc.
o Zons/maansverduistering = grote rampen!
• Pestepidemie/hongersnood = goden zijn woedend
• Ziektes zoals epilepsie
, 4. ‘Nomen est omen’
Een naam kan een karaktertrek, een gebeurtenis etc. voorspellen.
- Bv. Jan De Boer wordt later een boer.
5. Ongunstige voortekens
Verzoeningsrituelen →
1. Oorzaak zoeken van ‘Ira deorum’ (woede van de goden)
2. Gespaste offers brengen
• Verzoeningsoffer: ‘Lustratio’ (reiniging)
• Niets mag foutlopen: zeer nauwkeurig uitvoeren
o Processie van offerdieren + priester rond stad
o Kan eindigen met ‘suovetaurilia’
- Zwijn: sus
- Schaap: ovis
- Stier: taurus
Daarna moeten er gunstige voortekens komen, zo niet?
- Helemaal opnieuw beginnen!
6. Hoe lezen de Romeinen de toekomst?
4 manieren →
• Sibilijnse boeken raadplegen
o Voorspellingen van Sibille van Cumae: over toekomst Rome
o In crisissituaties
• Geloven in oosterse astrologie
• Professionele waarzeggers raadplegen
o Oude vrouwtjes in kraampjes op het forum
o Gerespecteerde zieners
• Orakels in Griekenland bezoeken
o Orakelheiligdom: Orakel van Delphi
, 7. Orakel van Delphi
Orakel van god Apollo:
• Gebouwd tegen Parnassusheuvel
• Volledige site
o Religieuze functie: tempel met orakel
o Politieke functie: schatkamers van Griekse steden
o Culturele functie: stadion voor atletiekwedstrijden, theater
voor muziek en toneel
• Profetes in tempel → ‘Pythia’
o In achterkamer van tempel
o Op kruk boven spleet in tempelvloer
o Ademt dampen in
o Hoort de vraag → begint daarna te orakelen
o Orakelpriesters noteren de voorspelling in verzen;
- Zeer raadselachtig + speelden vals
8. Welke mythologische waarzeggers bestaan er nog?
Trojaanse prinses Cassandra →
- Vloek van Apollo: niemand geloof haar
Griekse waarzegger Calchas →
- Brengt boodschap van Diana: Iphigenia moet geofferd worden
Cultuur: Het legendarische Troje
9. Homerus en de Trojaanse oorlog
Homerus → (1250 v.C.)
• Griekse blinde dichter
• Componeert in de 8ste eeuw twee verhalende gedichten over oorlog
tussen Grieken en Trojanen
o Ilias en Odyssee
Cultuur: Voorspellen in de oudheid
1. Waarom raadpleegden de Romeinen de goden?
Om een goede verstandhouding tussen mensen en goden →
• Rituelen en offers
o Bij elke belangrijke beslissing (staat, leger, gezin)
o Gunstig stemmen goden + goedkeuring krijgen
o Gespecialiseerde priesters: interpreteren: wil van goden
2. Wat zijn gespecialiseerde priesters?
Prietsers die de wil van →
• Auspex → wil van goden lezen in vluct van vogels
o Lituus: staf van auspex
• Haruspex → wil van goden leren in vorm, kleur en structuur van
ingewanden
o Oefenlever: voor haruspex in opleiding
3. Op welke manieren kunnen de Romeinen de boodschappen van de
goden weten?
Goddelijke voortekens (omen) →
• In dromen
o ‘droomverklaring’ – echte wetenschap
• Handlezen
• Astrologie
• Verschijnselen;
o Donder, regen, bliksem, onweer, kometen etc.
o Zons/maansverduistering = grote rampen!
• Pestepidemie/hongersnood = goden zijn woedend
• Ziektes zoals epilepsie
, 4. ‘Nomen est omen’
Een naam kan een karaktertrek, een gebeurtenis etc. voorspellen.
- Bv. Jan De Boer wordt later een boer.
5. Ongunstige voortekens
Verzoeningsrituelen →
1. Oorzaak zoeken van ‘Ira deorum’ (woede van de goden)
2. Gespaste offers brengen
• Verzoeningsoffer: ‘Lustratio’ (reiniging)
• Niets mag foutlopen: zeer nauwkeurig uitvoeren
o Processie van offerdieren + priester rond stad
o Kan eindigen met ‘suovetaurilia’
- Zwijn: sus
- Schaap: ovis
- Stier: taurus
Daarna moeten er gunstige voortekens komen, zo niet?
- Helemaal opnieuw beginnen!
6. Hoe lezen de Romeinen de toekomst?
4 manieren →
• Sibilijnse boeken raadplegen
o Voorspellingen van Sibille van Cumae: over toekomst Rome
o In crisissituaties
• Geloven in oosterse astrologie
• Professionele waarzeggers raadplegen
o Oude vrouwtjes in kraampjes op het forum
o Gerespecteerde zieners
• Orakels in Griekenland bezoeken
o Orakelheiligdom: Orakel van Delphi
, 7. Orakel van Delphi
Orakel van god Apollo:
• Gebouwd tegen Parnassusheuvel
• Volledige site
o Religieuze functie: tempel met orakel
o Politieke functie: schatkamers van Griekse steden
o Culturele functie: stadion voor atletiekwedstrijden, theater
voor muziek en toneel
• Profetes in tempel → ‘Pythia’
o In achterkamer van tempel
o Op kruk boven spleet in tempelvloer
o Ademt dampen in
o Hoort de vraag → begint daarna te orakelen
o Orakelpriesters noteren de voorspelling in verzen;
- Zeer raadselachtig + speelden vals
8. Welke mythologische waarzeggers bestaan er nog?
Trojaanse prinses Cassandra →
- Vloek van Apollo: niemand geloof haar
Griekse waarzegger Calchas →
- Brengt boodschap van Diana: Iphigenia moet geofferd worden
Cultuur: Het legendarische Troje
9. Homerus en de Trojaanse oorlog
Homerus → (1250 v.C.)
• Griekse blinde dichter
• Componeert in de 8ste eeuw twee verhalende gedichten over oorlog
tussen Grieken en Trojanen
o Ilias en Odyssee
