HOORCOLLEGES GERIATRIE 2
2023-2024
Abstract
[Trek de aandacht van uw lezer met een interessante samenvatting. Dit is meestal een kort
overzicht van het document.
Wanneer u uw inhoud wilt toevoegen, klikt u hier en begint u te typen.]
,Inhoudsopgave
Hoorcolleges Geriatrie................................................................................................................................... 3
1. Onderverdelingen hersenletsel.................................................................................................................. 3
1.1. Beroerte.........................................................................................................................................................3
Vormen CVA......................................................................................................................................................3
1.2. Preventie (examenvraag)...............................................................................................................................4
1.3. Herken een beroerte......................................................................................................................................4
2. Gevolgen van een hersenletsel................................................................................................................... 5
Rechter hersenletsel:........................................................................................................................................5
Linker hersenletsel............................................................................................................................................5
Motorische symptomen:...................................................................................................................................5
2.1. Motorische gevolgen: hemiplegie (spierzwakte)...........................................................................................5
Gezicht..............................................................................................................................................................6
Tractus corticospinalis......................................................................................................................................6
Plaats hersenletsel en motorische uitval..........................................................................................................6
Stadia van Brunnstrom.....................................................................................................................................7
2.2. Motorische gevolgen: tonus en spasticiteit...................................................................................................7
Tonus.....................................................................................................................................................................7
Posturale controle.............................................................................................................................................7
Spasticiteit.............................................................................................................................................................7
Spasticiteit vs. rigiditeit.....................................................................................................................................8
Meetinstrumenten spasticiteit.........................................................................................................................8
Behandeling spasticiteit....................................................................................................................................8
Stadia van Brunnstrom.....................................................................................................................................8
Synergie (pathologisch).....................................................................................................................................9
2.3. Motorische gevolgen: pushersyndroom........................................................................................................9
ONTSTAAN:.....................................................................................................................................................10
Pushersyndroom: diagnose (EXAMENVRAAG!!).............................................................................................10
Klinische schaal...............................................................................................................................................10
Pushersyndroom: prognose............................................................................................................................10
Pushersyndroom: prognose en behandeling..................................................................................................10
Tonische reflexen............................................................................................................................................10
2.4. Motorische gevolgen: andere......................................................................................................................11
HOORCOLLEGE 2.......................................................................................................................................... 12
Inhoud.................................................................................................................................................................12
Sensomotoriek....................................................................................................................................................12
Initiatie - feedback..........................................................................................................................................12
Sensoriek.............................................................................................................................................................12
Zintuigen.........................................................................................................................................................12
Senso(ri)motoriek................................................................................................................................................13
Gevolgen hersenletsel: Sensorische gevolgen....................................................................................................13
Therapie..............................................................................................................................................................13
Feedforward....................................................................................................................................................13
Feedback.........................................................................................................................................................14
, Extrinsieke feedback.......................................................................................................................................14
Afwezigheid sensoriek – wat met motoriek?......................................................................................................14
Motorisch leren (Lashley)...............................................................................................................................14
Motorisch leren (schmidt)..............................................................................................................................15
Motorisch leren (newell)................................................................................................................................15
Cognitie...............................................................................................................................................................15
Cognitieve hierarchie......................................................................................................................................15
Cognitive disabilities model............................................................................................................................15
Neglect................................................................................................................................................................16
Hoorcollege 3 hersenletsel deel 3................................................................................................................. 17
Pijn......................................................................................................................................................................17
Diagnose..........................................................................................................................................................17
Spasticiteit.......................................................................................................................................................18
CRPS (complex regionaal pijnsyndroom)........................................................................................................18
Glenohumerale subluxatie en contracturen...................................................................................................18
Therapie..............................................................................................................................................................18
Empirische cyclus............................................................................................................................................18
Therapie doel..................................................................................................................................................18
Therapie Intensiteit en frequentie..................................................................................................................19
Aard van de oefening (ICF).................................................................................................................................19
Actief vs. passief..............................................................................................................................................19
Keuze strategie................................................................................................................................................19
Forced use.......................................................................................................................................................20
Spiegel van Ramachandran (spiegeltherapie)................................................................................................20
Imitatieleren....................................................................................................................................................20
Motor imagery / mental practice...................................................................................................................20
Error-based of error-less learning...................................................................................................................20
Chaining, chunking..........................................................................................................................................20
Benaderingswijzen / behandelstrategieën (pratica)......................................................................................21
Hoorcollege 4 THP TKP................................................................................................................................. 21
Totale heupprothese / totale knieprothese........................................................................................................21
Oorzaken.........................................................................................................................................................21
Epidemiologie.....................................................................................................................................................21
Symptomen.........................................................................................................................................................21
Verloop behandeling: stepped care....................................................................................................................21
Multidisciplinair team.........................................................................................................................................22
Rol ergotherapeut...........................................................................................................................................22
Diagnose.............................................................................................................................................................22
Anamnese activiteitenniveau.........................................................................................................................22
Anamnese participatieniveau.........................................................................................................................22
Meetinstrumenten..........................................................................................................................................22
Doelen therapie..................................................................................................................................................23
Chirurgie..............................................................................................................................................................23
Totale heupprothese...........................................................................................................................................23
Soorten prothese.................................................................................................................................................23
Bipolaire heupprothese..................................................................................................................................23
Ongecementeerde heupprothese..................................................................................................................23
, Gecementeerde heupprothese......................................................................................................................23
Totale knieprothese............................................................................................................................................24
Soorten knieprothese..........................................................................................................................................24
Patellacomponent...........................................................................................................................................24
Patiëntentevredenheid.......................................................................................................................................24
Werkhervatting...................................................................................................................................................25
Bevorderende factoren...................................................................................................................................25
Belemmerende factoren.................................................................................................................................25
Sporthervatting...................................................................................................................................................25
Bevorderend...................................................................................................................................................25
Afgeraden sporten:.........................................................................................................................................25
Hoorcolleges Geriatrie
HOORCOLLEGE 1
Leerdoelen
• De student kent het verschil tussen een aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel en kan een
cerebrovasculair accident (CVA) plaatsen binnen deze indeling
• De student kent de definitie van een CVA en het verschil tussen een hemorragisch en ischemisch CVA
• De student kent het acroniem FAST en weet waarvoor elke letter staat
• De student kent en herkent motorische gevolgen van een CVA (met correcte vakterminologie)
1. Onderverdelingen hersenletsel
1. Aangeboren Een letsel in de hersenen dat ontstaat voor, tijdens of binnen de 6 maanden na
de geboorte. Vb: cerebrale parese (cp) ten gevolge van een zuurstoftekort (asfyxie) tijdens de
zwangerschap of geboorte.
OORZAAK AH: genetische afwijking of zuurstoftekort
2. Niet aangeboren een letsel in de hersenen dat ontstaat ten minste 6 maanden na de geboorte
degeneratieve
niet-degeneratieve NAH ( traumatisch of niet traumatisch)
OORZAAK NAH :
traumatisch hersenletsel: verkeersongeval, slag tegen het hoofd met een stomp
voorwerp, sportongeval
niet-traumatisch hersenletsel: beroerte (infarct of bloeding), tumor, waterhoofd
(hydrocefalie), vergiftiging (CVA)
degeneratieve neurologische aandoening: multiple sclerose (MS), de ziekte van
Huntington, de ziekte van Parkinson, verschillende vormen van dementie
1.1. Beroerte
= Snel evoluerende klinische tekenen van focale (of globale) verstoring van de hersenfunctie met
neurologische uitvalsverschijnselen die 24 uur of langer duren of de dood tot gevolg en een oorzaak
hebben van een stoornis in de hersencirculatie
Vormen CVA
Herseninfarct of ischemisch cva 80%
Ontstaat door afgesloten bloedvat door klonter.
, Deze klonter kan zowel een trombose als een embolie zijn.
Hersenbloeding of hemorragisch cva 20%
Ontstaat : een ruptuur van één of meerdere bloedvaten in de hersenen.
Oorzaak: een ruptuur van een aneurysma of ten gevolge van een tumor.
Bloedingen die niet spontaan ontstaan, maar veroorzaakt worden door een trauma behoren niet tot de
groep van de cva's maar tot de traumatische hersenletsels.
1.2. Preventie (examenvraag)
Levensstijlaanpassingen: Wat kan een patient doen om een cva te voorkomen? Inhoud advies kennen
1. Voeding:
Gebalanceerd dieet, voldoende groenten en fruit, voldoende proteine, vermijden van vetten, beperken
van suiker ( diabetes), beperken van zout.
2. Beweging:
Uitvoeren van huishoudelijke taken ( alle beetjes helpen en opbouwen is belangrijk).
30 min/ per dag matig intensief bewegen is het meest interessant waarbij de hartslag licht stijgt.
Min. 150 min/per week matig intensief
3. Roken:
Roken zorg ervoor dat de bloedvaten vernauwen en verhoogt het risico op het samenklonteren van het
bloed.
Stoppen met roken kan daarom het risico op een beroerte reduceren.
4. Alcohol:
Alcohol zorgt voor een verhoogde bloeddruk en kan een onregelmatige hartslag uitlokken.
Beide factoren verhogen het risico op een beroerte.
Max 12- 14 eenheden per week
5. Onderliggende aandoeningen :
Diabetes of hartproblemen, die het risico op een hartinfarct verhogen. Het is belangrijk dat deze goed
opgevolgd worden door de medisch specialist om te verzekeren dat de aandoening (in de mate van het
mogelijke) onder controle is om het risico op een beroerte te vermijden.
1.3. Herken een beroerte
Bij meerdere tia’s kan een persoon een beroerte krijgen.
Na 4min. Is er kans op schade
2023-2024
Abstract
[Trek de aandacht van uw lezer met een interessante samenvatting. Dit is meestal een kort
overzicht van het document.
Wanneer u uw inhoud wilt toevoegen, klikt u hier en begint u te typen.]
,Inhoudsopgave
Hoorcolleges Geriatrie................................................................................................................................... 3
1. Onderverdelingen hersenletsel.................................................................................................................. 3
1.1. Beroerte.........................................................................................................................................................3
Vormen CVA......................................................................................................................................................3
1.2. Preventie (examenvraag)...............................................................................................................................4
1.3. Herken een beroerte......................................................................................................................................4
2. Gevolgen van een hersenletsel................................................................................................................... 5
Rechter hersenletsel:........................................................................................................................................5
Linker hersenletsel............................................................................................................................................5
Motorische symptomen:...................................................................................................................................5
2.1. Motorische gevolgen: hemiplegie (spierzwakte)...........................................................................................5
Gezicht..............................................................................................................................................................6
Tractus corticospinalis......................................................................................................................................6
Plaats hersenletsel en motorische uitval..........................................................................................................6
Stadia van Brunnstrom.....................................................................................................................................7
2.2. Motorische gevolgen: tonus en spasticiteit...................................................................................................7
Tonus.....................................................................................................................................................................7
Posturale controle.............................................................................................................................................7
Spasticiteit.............................................................................................................................................................7
Spasticiteit vs. rigiditeit.....................................................................................................................................8
Meetinstrumenten spasticiteit.........................................................................................................................8
Behandeling spasticiteit....................................................................................................................................8
Stadia van Brunnstrom.....................................................................................................................................8
Synergie (pathologisch).....................................................................................................................................9
2.3. Motorische gevolgen: pushersyndroom........................................................................................................9
ONTSTAAN:.....................................................................................................................................................10
Pushersyndroom: diagnose (EXAMENVRAAG!!).............................................................................................10
Klinische schaal...............................................................................................................................................10
Pushersyndroom: prognose............................................................................................................................10
Pushersyndroom: prognose en behandeling..................................................................................................10
Tonische reflexen............................................................................................................................................10
2.4. Motorische gevolgen: andere......................................................................................................................11
HOORCOLLEGE 2.......................................................................................................................................... 12
Inhoud.................................................................................................................................................................12
Sensomotoriek....................................................................................................................................................12
Initiatie - feedback..........................................................................................................................................12
Sensoriek.............................................................................................................................................................12
Zintuigen.........................................................................................................................................................12
Senso(ri)motoriek................................................................................................................................................13
Gevolgen hersenletsel: Sensorische gevolgen....................................................................................................13
Therapie..............................................................................................................................................................13
Feedforward....................................................................................................................................................13
Feedback.........................................................................................................................................................14
, Extrinsieke feedback.......................................................................................................................................14
Afwezigheid sensoriek – wat met motoriek?......................................................................................................14
Motorisch leren (Lashley)...............................................................................................................................14
Motorisch leren (schmidt)..............................................................................................................................15
Motorisch leren (newell)................................................................................................................................15
Cognitie...............................................................................................................................................................15
Cognitieve hierarchie......................................................................................................................................15
Cognitive disabilities model............................................................................................................................15
Neglect................................................................................................................................................................16
Hoorcollege 3 hersenletsel deel 3................................................................................................................. 17
Pijn......................................................................................................................................................................17
Diagnose..........................................................................................................................................................17
Spasticiteit.......................................................................................................................................................18
CRPS (complex regionaal pijnsyndroom)........................................................................................................18
Glenohumerale subluxatie en contracturen...................................................................................................18
Therapie..............................................................................................................................................................18
Empirische cyclus............................................................................................................................................18
Therapie doel..................................................................................................................................................18
Therapie Intensiteit en frequentie..................................................................................................................19
Aard van de oefening (ICF).................................................................................................................................19
Actief vs. passief..............................................................................................................................................19
Keuze strategie................................................................................................................................................19
Forced use.......................................................................................................................................................20
Spiegel van Ramachandran (spiegeltherapie)................................................................................................20
Imitatieleren....................................................................................................................................................20
Motor imagery / mental practice...................................................................................................................20
Error-based of error-less learning...................................................................................................................20
Chaining, chunking..........................................................................................................................................20
Benaderingswijzen / behandelstrategieën (pratica)......................................................................................21
Hoorcollege 4 THP TKP................................................................................................................................. 21
Totale heupprothese / totale knieprothese........................................................................................................21
Oorzaken.........................................................................................................................................................21
Epidemiologie.....................................................................................................................................................21
Symptomen.........................................................................................................................................................21
Verloop behandeling: stepped care....................................................................................................................21
Multidisciplinair team.........................................................................................................................................22
Rol ergotherapeut...........................................................................................................................................22
Diagnose.............................................................................................................................................................22
Anamnese activiteitenniveau.........................................................................................................................22
Anamnese participatieniveau.........................................................................................................................22
Meetinstrumenten..........................................................................................................................................22
Doelen therapie..................................................................................................................................................23
Chirurgie..............................................................................................................................................................23
Totale heupprothese...........................................................................................................................................23
Soorten prothese.................................................................................................................................................23
Bipolaire heupprothese..................................................................................................................................23
Ongecementeerde heupprothese..................................................................................................................23
, Gecementeerde heupprothese......................................................................................................................23
Totale knieprothese............................................................................................................................................24
Soorten knieprothese..........................................................................................................................................24
Patellacomponent...........................................................................................................................................24
Patiëntentevredenheid.......................................................................................................................................24
Werkhervatting...................................................................................................................................................25
Bevorderende factoren...................................................................................................................................25
Belemmerende factoren.................................................................................................................................25
Sporthervatting...................................................................................................................................................25
Bevorderend...................................................................................................................................................25
Afgeraden sporten:.........................................................................................................................................25
Hoorcolleges Geriatrie
HOORCOLLEGE 1
Leerdoelen
• De student kent het verschil tussen een aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel en kan een
cerebrovasculair accident (CVA) plaatsen binnen deze indeling
• De student kent de definitie van een CVA en het verschil tussen een hemorragisch en ischemisch CVA
• De student kent het acroniem FAST en weet waarvoor elke letter staat
• De student kent en herkent motorische gevolgen van een CVA (met correcte vakterminologie)
1. Onderverdelingen hersenletsel
1. Aangeboren Een letsel in de hersenen dat ontstaat voor, tijdens of binnen de 6 maanden na
de geboorte. Vb: cerebrale parese (cp) ten gevolge van een zuurstoftekort (asfyxie) tijdens de
zwangerschap of geboorte.
OORZAAK AH: genetische afwijking of zuurstoftekort
2. Niet aangeboren een letsel in de hersenen dat ontstaat ten minste 6 maanden na de geboorte
degeneratieve
niet-degeneratieve NAH ( traumatisch of niet traumatisch)
OORZAAK NAH :
traumatisch hersenletsel: verkeersongeval, slag tegen het hoofd met een stomp
voorwerp, sportongeval
niet-traumatisch hersenletsel: beroerte (infarct of bloeding), tumor, waterhoofd
(hydrocefalie), vergiftiging (CVA)
degeneratieve neurologische aandoening: multiple sclerose (MS), de ziekte van
Huntington, de ziekte van Parkinson, verschillende vormen van dementie
1.1. Beroerte
= Snel evoluerende klinische tekenen van focale (of globale) verstoring van de hersenfunctie met
neurologische uitvalsverschijnselen die 24 uur of langer duren of de dood tot gevolg en een oorzaak
hebben van een stoornis in de hersencirculatie
Vormen CVA
Herseninfarct of ischemisch cva 80%
Ontstaat door afgesloten bloedvat door klonter.
, Deze klonter kan zowel een trombose als een embolie zijn.
Hersenbloeding of hemorragisch cva 20%
Ontstaat : een ruptuur van één of meerdere bloedvaten in de hersenen.
Oorzaak: een ruptuur van een aneurysma of ten gevolge van een tumor.
Bloedingen die niet spontaan ontstaan, maar veroorzaakt worden door een trauma behoren niet tot de
groep van de cva's maar tot de traumatische hersenletsels.
1.2. Preventie (examenvraag)
Levensstijlaanpassingen: Wat kan een patient doen om een cva te voorkomen? Inhoud advies kennen
1. Voeding:
Gebalanceerd dieet, voldoende groenten en fruit, voldoende proteine, vermijden van vetten, beperken
van suiker ( diabetes), beperken van zout.
2. Beweging:
Uitvoeren van huishoudelijke taken ( alle beetjes helpen en opbouwen is belangrijk).
30 min/ per dag matig intensief bewegen is het meest interessant waarbij de hartslag licht stijgt.
Min. 150 min/per week matig intensief
3. Roken:
Roken zorg ervoor dat de bloedvaten vernauwen en verhoogt het risico op het samenklonteren van het
bloed.
Stoppen met roken kan daarom het risico op een beroerte reduceren.
4. Alcohol:
Alcohol zorgt voor een verhoogde bloeddruk en kan een onregelmatige hartslag uitlokken.
Beide factoren verhogen het risico op een beroerte.
Max 12- 14 eenheden per week
5. Onderliggende aandoeningen :
Diabetes of hartproblemen, die het risico op een hartinfarct verhogen. Het is belangrijk dat deze goed
opgevolgd worden door de medisch specialist om te verzekeren dat de aandoening (in de mate van het
mogelijke) onder controle is om het risico op een beroerte te vermijden.
1.3. Herken een beroerte
Bij meerdere tia’s kan een persoon een beroerte krijgen.
Na 4min. Is er kans op schade
