Nederlands B - Samenvatting lessen + boek

NEDERLANDS B – LESSEN (HEREXAMENS)
LES 1: SCHRIJFVAARDIGHEID – INTERESSANT VOOR RECENSIE
Het schrijfproces bevat 6 fasen, bij stap 2 helpt een bouwplan (relevante eigenschappen, pos. en neg. aspecten, …)
1. Oriënteren (publiek, doel, TS, …)
2. Plannen (verzamelen, selecteren en ordenen)
3. Formuleren (evt. met schrijfkaders + geven van feedback op begrijpelijkheid van de tekst, niet op spelling)
4. Reviseren (nalezen en herschrijven, evt. met checklist)
5. Vormgeven en publiceren
6. Reflecteren



LES 2 & 3: SCHRIJFVAARDIGHEID AANSCHERPEN – INTERESSANT VOOR RECENSIE
Tips voor recensie: naast de kenmerken, pos. en neg. aspecten, cover, … beschrijf ook bruikbaarheid in de klas



DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP TEKSTNIVEAU

 Macroniveau: inleiding – kern – slot
o Tekst in alinea’s delen (min. 2 zinnen, max. 8)
 Mesoniveau: binnen alinea’s een kernzin + verbindingswoorden tussen alinea’s
 Microniveau: binnen alinea’s: verbindingswoorden/signaalwoorden en verwijswoorden



DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP ZINSNIVEAU

 Vermijd passieve zinnen
 Vermijd zinnen met ‘men’ -> vervang door een specifieke groep (‘u’, ‘jij’, ‘jullie’, …), wel oké bij verwijzing
naar mensen in het algemeen
 Tangconstructie = woorden horen grammaticaal bij elkaar en worden gescheiden door andere woorden
 Variatie in zinnen (zinslengte en -bouw)
 …



DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP WOORDNIVEAU

 Moeilijkheidsgraad afstemmen op publiek
 Dure woorden veranderen door hedendaagse, eenvoudige woorden
 Voorzetseluitdrukkingen -> voorzetsel (bv. door middel van –> met)
 Pleonasme: een deel van de betekenis wordt herhaald, bv. witte sneeuw -> VERMIJDEN
 Tautologie: tweemaal hetzelfde, bv. tot onze spijt … helaas -> VERMIJDEN
 Opletten met modale hulpww (kunnen, mogen, willen, moeten, …) en vermijden van ‘gaan’ in betekenis van
zullen




1

, LES 4: DIFFERENTIATIE BIJ BEGRIJPEND LEZEN
Voor wie niveaudifferentiatie?
 Lln die moeite hebben met begrijpend lezen
o => Preteaching of verlengde instructie aanbieden
 NT2-leerders
 Lln die sterk zijn in begrijpend lezen



HOE?

Preteaching:
 Voorkennis activeren en de achtergrondkennis uitbreiden
 Samen lezen en de inhoud ervan kort bespreken + denkstappen
verwoorden
 Leesstrategie nog eens hardop denkend voordoen
 (cruciale) moeilijke woorden (laten) uitleggen


Verlengde instructie:
 De leesstrategie(ën) hardop denkend voordoen + samen eens inoefenen


Voor NT2-leerders; visuele ondersteuning, mondelinge oefeningen, uitbreiding van hun woordenschat, …


Voor lln die sterk zijn in BL
 Teksten gebruiken die iets boven hun niveau liggen
 Metacognitieve leesstrategieën kiezen die het denkvermogen prikkelen (taxonomie van Bloom)
 Voorbeelden van opdrachten die je kan geven:
o ‘Verzin zelf een titel voor elk tekstdeel.’
o ‘Ontwerpproces van … tekenen.’



LES 5: DIFFERENTIATIE BIJ SCHRIJFONDERWIJS
-> Ondersteuning in de verschillende fases van het schrijfproces



SCHRIJVER -> TEKST <-> DENKACTIVITEITEN <-> SOCIO-CULTURELE
CONTEXT <-> SCHRIJVER, …

Voor de schrijver:
 Schrijfmotivatie; drie psychologische basisbehoeften PH
 Taalvaardigheid (vaardigheden schrijven & BL, leesstrategieën onder de knie)
 Voorkennis


2