Samenvatting Arbeidsparticipatie

Arbeidsparticipatie
Arbeid en arbeidshandicap
Op examen theorie, inzicht en visievragen, cursus nalezen bij het studeren
Begrip arbeid
- Beperkte definitie
o Activiteiten waaraan een loon verbonden is
o Verwerven van inkomsten
- Ruimere definitie
o Activiteiten met een min of meer verplichten karakter
o Dragen op een of andere manier bij aan de maatschappij
o Arbeidszorg, maatwerkbedrijf en NEC (normaal economisch circuit)

Vormen van arbeid

Reguliere Beschutte arbeid
arbeidsmarkt
Betaalde arbeid Loonarbeid binnen de Loonarbeid in beschutte
reguliere arbeidsmarkt of omgeving =
arbeid als zelfstandige = Maatwerkbedrijven
NEC
Niet-betaalde arbeid Arbeidszorg op de Arbeidszorg in beschutte
= arbeidszorg reguliere arbeidsmarkt omgeving
= Vrijwilligerswerk, = activiteitencentrum,
begeleid werk dagcentrum
- Werken = ruimer dan geld verdienen
o Geld verdienen = manifeste functie
o Dagstructuur
o Sociaal contact
o Nuttig voelen
o …
- Niet werken
o Kan leiden tot extra psychische belasting (niet beschikken over zinvolle
activiteit)
o Latente functies verdwijnen (structuur, status, identiteit, sociaal netwerk…)
o Versterkt door financiële periode en waarde die men hecht aan arbeid
- Voorwaarden voor kwaliteitsvol werk
o Aangepast aan de mogelijkheden van de cliënt
o Aansluitend bij de wensen en verwachtingen rond arbeid
o Niet te veel stress
o Sfeer op de werkplek
o Draaglast – draagkracht zijn in evenwicht

Arbeidsbeperking en arbeidshandicap
- Arbeidshandicap: visuele beperking, NAH, auditieve problematiek, verstandelijke
beperking, fysieke beperking…
- Arbeidsbeperking: mensen met een psychosociale of multiple problematiek
o Door psychosociale problemen moeilijk om werk te vinden of job goed uit te
voeren

, o Langdurige werkloosheid, dakloos, zware financiële problemen, justitiële
problemen
 Moeilijkheden bij het vinden en/of behouden van een geschikte job (onaangepaste
werkplek, niet aangenomen worden owv problematiek)

Definitie arbeidsbeperking
- Participatie problemen op het gebied van arbeid
o Deelnemen aan arbeidsmarkt of job uitvoeren
- Participatie problemen als gevolg van functiestoornissen en beperkingen
o Functiestoornis ten gevolge van de problematiek  mentaal, psychisch,
lichamelijk of zintuiglijk
- Persoonlijke en externe factoren
o Aanvaarding beperking (P), werkgever (E), collega’s (E)

Functiestoornis = noodzakelijk voorwaarde om te kunnen spreken van een handicap
Participatieprobleem = samenspel van meerdere factoren

Indicaties volgens VDAB (2008)
- Personen met een handicap, erkend door het VAPH
- Mensen met als hoogste diploma buitengewoon onderwijs
- Mensen die op basis van hun handicap recht hebben op inkomst vervangende of
integratietegemoetkoming
- Blijvende arbeidsongeschiktheid, volgens attest federale instelling
- Mensen met recht op verhoogde kinderbijslag
- Personen die een invaliditeitsuitkering ontvangen
- Attest door een VDAB erkende dienst
 Een indicatie geeft recht op BTOM (bijzondere ondersteuningsmaatregelen)  gevolg:
velen vallen uit de boot (langdurig werkzoekenden met ernstige mentale, medische,
psychische of psychiatrische problematiek)

Arbeidsmarktbeleid ten aanzien van mensen met een arbeidshandicap
Beleidsinstrumenten
Vergoedingsbeleid
- Passief
- Vervangingsinkomen (RIZIV/inkomens vervangende tegemoetkoming/verzekering)
- Biedt de mogelijkheid zich terug te trekken uit de arbeidsmarkt
- Uitgangspunt:
o Geen (aangepaste) arbeid, wel vergoeding ter compensatie
o Bestaanszekerheid, uitgangspunt = solidariteit tussen de zwakkeren en de
sterkeren in de maatschappij
o Nadrukkelijke erkenning dat je dezelfde rechten hebt in de maatschappij als
de valide personen
- Voordelen
o Tegemoetkoming kan niet worden afgenomen, meer financiële zekerheid
dan een job
o Mogelijkheid om zich te kunnen onttrekken uit de arbeidsmarkt
- Nadelen
o Geen stimulatie om de stap naar werk te zetten / voor jezelf te zorgen
o Krijgen de kans niet altijd om voor zichzelf te zorgen
o Geen invloed op de positieve effecten van arbeid
o Stigmatiserend