Pneumologie MIA | M. Parent
H1: SEMIOLOGY OF THE RESPIRATORY SYSTEM
Anamneses bij respiratoir patient:
- Hoest
- Haemoptysis
- Dyspnea
- Thoracale pijn
ANAMNESIS
COUGH = HOEST
- Droog
- Met sputum: waterig, purulent of bloed
Als we de slijmen verder gaan bekijken kan dat iets zeggen over de ziekte die de patiënt
heeft:
1. Aspect/color:
o Waterig
o Mucus of mucopurulent
o Purulent = etterig
o Bloed = hemoptysis
2. Geur: anaerobic (long abscess)
o Als slijm zeer sterk ruikt, dan doet dit denken aan anaerobe besmetting =
long abces
3. Bronchorrhea (excessieve sputum): bronchiectasis, long abces, broncho-alveolair
cell carcinoma, Cystic Fibrosis
COUGH REFLEX
Hoest is een heel complex
gegeven => beïnvloedt door veel
verschillende factoren. Schema
niet van buiten leren, maar wel
weten dat er verschillende
factoren zijn, bv spieren,
zenuwen en ook hersenschors.
COMPLICATIONS OF COUGH
Hoest kan zeer gevaarlijk zijn en op
verschillende vlakken complicaties
geven. => we moeten niet alle
1
, Pneumologie MIA | M. Parent
complicaties van buiten leren. Dit is vnl om aan te tonen dat hoest niet onschuldig is. Het
kan bv zorgen voor urine-incontinentie, gastrovagale reflux of verlies van bewustzijn. We
zien ook ribfracturen bij hoesten, bv bij COPD patiënten.
We kunnen hoest onderverdelen in 2 categorieën: acute en chronische hoest.
ACUTE HOEST: OORZAAK
- < 3 weken
- Infectie of een ontstekingsproces in de bovenste of onderste luchtwegen
o Bronchitis, longontsteking, ...
- Eerste manifestatie van chronische hoest als gevolg van een chronische
ademhalingsziekte (COPD, astma, ...)
CHRONIC HOEST: OORZA AK
- Roken
o Zelfs zonder onderliggende aandoening, bv COPD
- Milieu- en beroepsmatige verontreinigingen
- Ziekten met abnormale röntgenfoto's van de borstkas
- Ziekten met normale röntgenfoto's van de borstkas
- Psychosomatische hoest
o Idiopathische hoest geen orzaak, wel veel P
- Onverklaarbare/Idiopathische hoest
CHRONIC COUGH: CAUSES DISEASES WITH ABNORMAL CHEST X-RAY
(EX: foto niet kunnen interpreteren!)
- COPD (chronic bronchitis)
o Lucht die vastzit in de longen geeft zwartheid in de longen (Rx)
- Bronchiolitis
- Bronchiëctasieën: verwijding van de luchtwegen
- Cystische fibrose
- Compressie van de luchtwegen
- Tracheobronchomalacie (zwakte van de bronchiale wand die leidt tot instorting)
- Interstitiële longziekte: longfibrose
- Litteken van lang
- Hartfalen
- Tuberculose
- Long abces
2
, Pneumologie MIA | M. Parent
- Longkanker
o < 2 % van de gevallen van chronische hoest
o Nieuw opkomende hoest / veranderend hoestpatroon bij (ex-) roker
o Bij hemoptoë (= ophoesten van bloed) zonder tekenen van
luchtweginfectie (!! Alarmteken)
CHRONIC COUGH: CAUSES DISEASES WITH NORMAL CHEST X-RAY
- Asthma belangrijkste!
o Ziekte waarbij luchtwegen vernauwd zijn al dan niet door allergieën
- Gastro-oesophageal reflux
o Zure reflux
- Hoestsyndroom in de bovenste luchtwegen (hoest als gevolg van postnasale
druppel/rhinosinusitis)
o Sinusitis waarbij de slijmen vanachter in de keel lopen en moeten hoesten
- Medication: ACE-inhibitors,..
o Geven chronische hoest
HEMOPTYSIS = OPHOESTEN VAN BLOED
Altijd alarmteken !
o Zelfs bij P die bloedverdunners neemt
Het kan ook zijn dat de P bloed ophoest dat eigenlijk naar beneden is gelopen vanuit de
neus of keel. Het is belangrijk om hier onderscheid te kunnen maken.
OORZAKEN
- Pneumonia = longontsteking - Tuberculose
o Goed te behandelen - Long abces
o Belangrijkste oorzaak! - Longembole
- COPD o Klonters in de longen
- Longkanker - Ook bij aandoeningen van het
- Aspergilloma hart kunnen we hemoptoë zien
- Bronchiectasie Differentiaaldiagnose is vrij groot
o Battle cap
MANAGEMENT
Bij een stabiele patiënt:
- CT-scan thorax
o Lucht = zwart & bloed = grijs/wit
- Bloedonderzoek: stollingstests,.
- Bronchoscopie: lokaliseren van de bloeding, lokale behandeling om de bloeding te
stoppen (instillatie van koud water, adrenaline,...)
o Ook O2 geven of bepaalde medicatie om bloeding te stoppen
- Embolisatie van de bronchiale slagader
3
, Pneumologie MIA | M. Parent
In geval van massale hemoptoë bij een instabiele patiënt:
- Leg de patiënt op de bloedende kant om de goede long te behouden,
ondersteunende
o Dit doen we bij hevige bloeding
- therapie (zuurstof), tranexaminezuur (Exacyl)
- Intubatie indien nodig
- Embolisatie van de bronchiale slagader (angiografie)
o Adhv angiografie bloeding stoppen
DYSPNEA = KORTADEMIGHEID
Belangrijk om te bespreken hoe dit wordt ervaren voor de P en wat voor soort
kortademigheid het is. Komt het ‘s nachts voor?
Orthopnea = kortademig in lig kan ons doen denken aan hartfalen!
Zijn de klachten geassocieerd met wheezing (uitademen) of stridor (= piepend geluid bij
inademen door blokkage van bv tumor of bij kinderen bv ingeslikt speelgoed). De ernst
van de dyspnea gaan we beschrijven adhv de MMRC scale:
0. Geen klachten van kortademigheid
1. Kan haast maken of bergop wandelen
2. Kan in normaal tempo op het vlakke lopen
3. Moet stoppen zelfs bij eigen tempo
4. Is kortademig tijdens het aan- en uitkleden
Voor opvolging: visuele analgoe schaal, borg schaal en MRC-schaal.
OORZAKEN
Respiratoire ziekten:
- Obstructieve: astma, COPD
- Restrictieve (verlies van longvolume): pleuravocht, spierzwakte
- Vasculaire: longembolie
Cardiale ziekten, anemie (te weinig RBC om O2 te transporteren), slechte conditie,
hyperventilatie syndroom (= psychogeen) zijn andere mogelijke oorzaken.
THORAX PIJN
Heel brede etiologie.
OORZAKEN
- Niet-respiratoire: cardiaal (zwaar gevoel, doffe pijn), gastro-oesophagale reflux
(geassocieerd met zuur: brandende pijn), (neuro)musculaire pijn (ribben,
tussenribspieren: scherpe pijn)
- Respiratoire: Ziekten van het pariëtale borstvlies: pleuritis (= klaplong),
pneumonie, pneumothorax, longembolie (=> pleuritische pijn: scherpe pijn)
o Long en viscerale pleura, long heeft geen zenuwen dus kan op zich geen
pijn doen !
o Men kan hierdoor lange tijd longkanker hebben vooraleer men pijn ervaart.
4
H1: SEMIOLOGY OF THE RESPIRATORY SYSTEM
Anamneses bij respiratoir patient:
- Hoest
- Haemoptysis
- Dyspnea
- Thoracale pijn
ANAMNESIS
COUGH = HOEST
- Droog
- Met sputum: waterig, purulent of bloed
Als we de slijmen verder gaan bekijken kan dat iets zeggen over de ziekte die de patiënt
heeft:
1. Aspect/color:
o Waterig
o Mucus of mucopurulent
o Purulent = etterig
o Bloed = hemoptysis
2. Geur: anaerobic (long abscess)
o Als slijm zeer sterk ruikt, dan doet dit denken aan anaerobe besmetting =
long abces
3. Bronchorrhea (excessieve sputum): bronchiectasis, long abces, broncho-alveolair
cell carcinoma, Cystic Fibrosis
COUGH REFLEX
Hoest is een heel complex
gegeven => beïnvloedt door veel
verschillende factoren. Schema
niet van buiten leren, maar wel
weten dat er verschillende
factoren zijn, bv spieren,
zenuwen en ook hersenschors.
COMPLICATIONS OF COUGH
Hoest kan zeer gevaarlijk zijn en op
verschillende vlakken complicaties
geven. => we moeten niet alle
1
, Pneumologie MIA | M. Parent
complicaties van buiten leren. Dit is vnl om aan te tonen dat hoest niet onschuldig is. Het
kan bv zorgen voor urine-incontinentie, gastrovagale reflux of verlies van bewustzijn. We
zien ook ribfracturen bij hoesten, bv bij COPD patiënten.
We kunnen hoest onderverdelen in 2 categorieën: acute en chronische hoest.
ACUTE HOEST: OORZAAK
- < 3 weken
- Infectie of een ontstekingsproces in de bovenste of onderste luchtwegen
o Bronchitis, longontsteking, ...
- Eerste manifestatie van chronische hoest als gevolg van een chronische
ademhalingsziekte (COPD, astma, ...)
CHRONIC HOEST: OORZA AK
- Roken
o Zelfs zonder onderliggende aandoening, bv COPD
- Milieu- en beroepsmatige verontreinigingen
- Ziekten met abnormale röntgenfoto's van de borstkas
- Ziekten met normale röntgenfoto's van de borstkas
- Psychosomatische hoest
o Idiopathische hoest geen orzaak, wel veel P
- Onverklaarbare/Idiopathische hoest
CHRONIC COUGH: CAUSES DISEASES WITH ABNORMAL CHEST X-RAY
(EX: foto niet kunnen interpreteren!)
- COPD (chronic bronchitis)
o Lucht die vastzit in de longen geeft zwartheid in de longen (Rx)
- Bronchiolitis
- Bronchiëctasieën: verwijding van de luchtwegen
- Cystische fibrose
- Compressie van de luchtwegen
- Tracheobronchomalacie (zwakte van de bronchiale wand die leidt tot instorting)
- Interstitiële longziekte: longfibrose
- Litteken van lang
- Hartfalen
- Tuberculose
- Long abces
2
, Pneumologie MIA | M. Parent
- Longkanker
o < 2 % van de gevallen van chronische hoest
o Nieuw opkomende hoest / veranderend hoestpatroon bij (ex-) roker
o Bij hemoptoë (= ophoesten van bloed) zonder tekenen van
luchtweginfectie (!! Alarmteken)
CHRONIC COUGH: CAUSES DISEASES WITH NORMAL CHEST X-RAY
- Asthma belangrijkste!
o Ziekte waarbij luchtwegen vernauwd zijn al dan niet door allergieën
- Gastro-oesophageal reflux
o Zure reflux
- Hoestsyndroom in de bovenste luchtwegen (hoest als gevolg van postnasale
druppel/rhinosinusitis)
o Sinusitis waarbij de slijmen vanachter in de keel lopen en moeten hoesten
- Medication: ACE-inhibitors,..
o Geven chronische hoest
HEMOPTYSIS = OPHOESTEN VAN BLOED
Altijd alarmteken !
o Zelfs bij P die bloedverdunners neemt
Het kan ook zijn dat de P bloed ophoest dat eigenlijk naar beneden is gelopen vanuit de
neus of keel. Het is belangrijk om hier onderscheid te kunnen maken.
OORZAKEN
- Pneumonia = longontsteking - Tuberculose
o Goed te behandelen - Long abces
o Belangrijkste oorzaak! - Longembole
- COPD o Klonters in de longen
- Longkanker - Ook bij aandoeningen van het
- Aspergilloma hart kunnen we hemoptoë zien
- Bronchiectasie Differentiaaldiagnose is vrij groot
o Battle cap
MANAGEMENT
Bij een stabiele patiënt:
- CT-scan thorax
o Lucht = zwart & bloed = grijs/wit
- Bloedonderzoek: stollingstests,.
- Bronchoscopie: lokaliseren van de bloeding, lokale behandeling om de bloeding te
stoppen (instillatie van koud water, adrenaline,...)
o Ook O2 geven of bepaalde medicatie om bloeding te stoppen
- Embolisatie van de bronchiale slagader
3
, Pneumologie MIA | M. Parent
In geval van massale hemoptoë bij een instabiele patiënt:
- Leg de patiënt op de bloedende kant om de goede long te behouden,
ondersteunende
o Dit doen we bij hevige bloeding
- therapie (zuurstof), tranexaminezuur (Exacyl)
- Intubatie indien nodig
- Embolisatie van de bronchiale slagader (angiografie)
o Adhv angiografie bloeding stoppen
DYSPNEA = KORTADEMIGHEID
Belangrijk om te bespreken hoe dit wordt ervaren voor de P en wat voor soort
kortademigheid het is. Komt het ‘s nachts voor?
Orthopnea = kortademig in lig kan ons doen denken aan hartfalen!
Zijn de klachten geassocieerd met wheezing (uitademen) of stridor (= piepend geluid bij
inademen door blokkage van bv tumor of bij kinderen bv ingeslikt speelgoed). De ernst
van de dyspnea gaan we beschrijven adhv de MMRC scale:
0. Geen klachten van kortademigheid
1. Kan haast maken of bergop wandelen
2. Kan in normaal tempo op het vlakke lopen
3. Moet stoppen zelfs bij eigen tempo
4. Is kortademig tijdens het aan- en uitkleden
Voor opvolging: visuele analgoe schaal, borg schaal en MRC-schaal.
OORZAKEN
Respiratoire ziekten:
- Obstructieve: astma, COPD
- Restrictieve (verlies van longvolume): pleuravocht, spierzwakte
- Vasculaire: longembolie
Cardiale ziekten, anemie (te weinig RBC om O2 te transporteren), slechte conditie,
hyperventilatie syndroom (= psychogeen) zijn andere mogelijke oorzaken.
THORAX PIJN
Heel brede etiologie.
OORZAKEN
- Niet-respiratoire: cardiaal (zwaar gevoel, doffe pijn), gastro-oesophagale reflux
(geassocieerd met zuur: brandende pijn), (neuro)musculaire pijn (ribben,
tussenribspieren: scherpe pijn)
- Respiratoire: Ziekten van het pariëtale borstvlies: pleuritis (= klaplong),
pneumonie, pneumothorax, longembolie (=> pleuritische pijn: scherpe pijn)
o Long en viscerale pleura, long heeft geen zenuwen dus kan op zich geen
pijn doen !
o Men kan hierdoor lange tijd longkanker hebben vooraleer men pijn ervaart.
4
