HC 30 & 31: Modelsystemen

CXXXIX


Hoorcollege 30 & 31: Modelsystemen

Bakkersgist delen als eukaryoten veel cellulaire processen.
- Metabolisme
- Celdeling
- Export eiwitten
- DNA
- RNA
- Eiwitsynthese

Daarom wordt S. cerevisiae gebruikt voor onderzoek aan kanker (darmkanker)
- Kankeronderzoek
- Onderzoek biologische processen zoals veroudering, neurodegeneratieve ziekten,
celcyclus, apoptose
- Farmacie: Testen van nieuw medicijn na expressie menselijk gen

(30% van de genen betrokken bij humane ziekten hebben een ortholoog in S. cerevisiae

Saccharomyces (Bakkersgist), behoort tot een van de best bestudeerde experimentele organismen.
Doormiddel van fusie-eiwitten kunnen genen tot expressie gebracht worden:




Biomedische wetenschappen – Cellen

, CXL


De cel: Basiseenheid van leven
De basiseenheden:
- Eiwitten
- Nucleïnezuren
- Lipiden
- Polysacchariden

Karakteristieken
- Metabolisme: Opname/Conversie/Uitscheiding producten
- Reproductie (groei): Celvermeerdering
- Differentiatie: Nieuwe celstructuren/Levenscyclus/Persistente cellen
- Communicatie: Via chemische stoffen / Quorum sensing
- Beweging: Eigen beweging
- Evolutie: Nieuwe eigenschappen opdoen

Virussen worden niet gerekend tot levende organismen

Metabolisme

Elementen die benodigd zijn voor groei en vermenigvuldiging

1. Macro-elementen
→C, N, S, P, O (o.a. organische stoffen)
→K, Mg, Ca, Na, Fe

2. Micro-elementen
→Zn, Mo, Cu etc.

3. Water
4. pH
5. Temperatuur
6. (Sommige organismen) groeifactoren/vitaminen → Maken van complexe media
(Bouillons/Extracten) of synthetische media

Schimmels → Heterotroof
Bacteriën → Autotroof of heterotroof

Heterotroof: Organisch materiaal afbreken om organisch materiaal te maken
Autotroof: Kan dmv chemische processen (bijv met licht/fotosynthese/bacteriën) anorganische
stoffen omzetten om organische stoffen te maken

Overlevingstemperaturen:




Biomedische wetenschappen – Cellen