Les 3 nov – Anatomie van de orbita
- Dia 3: De enige uitweg van de orbita ligt vooraan.
De orbita heeft een volume van 7,5 cm3, en de oogbol heeft na enucleatie en
volume van 4 cm3 (prothese 1,5 cm3). Als men multiple chirurgische ingrepen
moet ondergaan aan het oog zal er vetatrofie optreden, met enophtalmie als
gevolg.
- Dia 4: De visuele as is niet hetzelfde als de orbitale as. Aangezien we fixeren met 2
ogen is de visuele as van beide ogen dezelfde. De orbitale assen van beide orbita
lopen schuin naar elkaar toe
Dit heeft consequenties bij het geven van injecties in het oog. Men moet niet de
visuele as volgen, maar eerder de orbitale as en men moet inferotemporaal van
het oog beginnen met de injectie.
- Dia 5: Al deze beenderige structuren moeten gekend zijn.
Het voorste, ringvormige deel van de orbita, de orbitale rim, is het stevigste deel
van de orbita, dat het oog beveiligt tegen impact. Alle andere structuren zijn
dunner, vooral de mediale wand.
Bovenaan in de orbita rim bevindt zich het supraorbitale foramen waardoor
een neurovasculaire bundel zal lopen. Thv dit foramen zal zich aan de binnenzijde
van de orbita de trochlea (kraakbeenstructuur) bevinden, voor ophanging van de
pees van de M obliquus superior.
- Dia 6: Thv de fossa lacrimalis in het os lacrimale, in de mediale wand van de
orbita, ligt het traanzakje. De fossa lacrimalis wordt begrensd door:
o Vooraan: crista lacrimalis anterior
Ligt thv het mediale anterieure canthale ligament
Vormt naar onderen mee de orbitale rim.
Juist voor deze crista ligt een verticale groeve van een tak van de a
infraorbitalis.
o Achteraan: crista lacrimalis posterior
De mediale wand van de orbita bestaat naast uit het os lacrimale, uit het os
ethmoidale (lamina papyracea), de processus frontalis van de maxilla en een heel
klein stukje van de ala minor van het os sphenoidale.
De frontozygomatische sutuur is een iets wekere zone waar al eens fracturen
kunnen voorkomen. Juist eronder aan de binnenzijde ligt het tuberculum waar
vele pezige structuren aan hechten.
- Dia 7: De laterale wand van de orbita is vrij stevig en zal niet snel stuk gaan
dankzij de spongieuze structuur. In de laterale wand liggen twee fissuren:
o Bovenaan: fissura orbitalis superior Deze laat de meeste neurogene en
vasulaire veneuze elementen door voor de orbita, met uitzondering van de
N opticus en a opthalmica.
o Onderaan: fissura orbitalis inferior
, - Dia 8: In het dak van de orbita is er bovenaan een uitholling voor de traanklier.
De beide canales optici zijn normaal symmetrisch in grootte; een assymetrie >
1 mm is verdacht.
- Dia 9: De mediale wand bestaat vooral uit het os ethmoidale. Bovenaan zijn er
twee foramina in de mediale wand, namelijk het foramen ethmoidale anterior
en posterior. Deze foramina liggen op de grens tussen het os ethmoidale en het
os frontale.
- Dia 10: De meeste blow out fracturen zijn een fractuur van de orbitabodem.
- Dia 11: De mediale wand bestaat voornamelijk uit het os ethmoidale; enkel het
voorste stukje wordt gevormd door het os lacrimale. Het os ethmoidale wordt
bovenaan deels begrensd door de foramina ethmoidales anterior en posterior. In
het os lacrimale is de fossa lacrimalis aanwezig, welke het traanzakje bevat. Deze
fossa lacrimalis wordt vooraan begrens door de crista lacrimalis anterior. Dit is
een dik en stevig uitstulpsel van het os maxillare.
De bodem en de mediale wand van de orbita zijn het dunste dus deze gaan
het snelste stuk bij een trauma of impact. Een blow-out fractuur kan een
enopthalmie van 1.5 mm veroorzaken.
De fronto-etmoidale sutuur, lijnt ook de bovenrand van de etmoidale sinussen
af en mediaal ervan ligt de cribriforme plaat (met de anterior cranial fossa);
deze ligt soms nog tot 5 à 10 mm lager !! Ook bij een dacryoadenitis is het
belangrijk te beseffen dat deze fossa niet ver weg is.
De lamina papyracea is zeer dun (0.2 tot 0.4 mm dik) en vormt kwestbare
barriere tussen ethmoidale infecties en de orbita, waardoor een ethmoidale
cellulitis al wel eens orbitaal oedeem, een cellulitis of abces kan veroorzaken.
- Dia 12: In de bodem van de orbita loopt de fissura orbitalis inferior. Deze
groeve is de bedding van de N infraorbitalis. Deze zenuw is het verlengde van de
N maxillaris, en zal vooraan de orbita verlaten via het foramen infraorbitalis.
Tussen de ethmoidale cellen van de ethmoidale sinus, ligt de cribriforme plaat
met de anterieure craniale fossa. De hersenen liggen hier dus relatief laag. Bij
chirurgie is het van groot belang dat we dit weten en dat we dus opletten dat we
deze structuur niet raken.
- Dia 13: Bij een blow out fractuur kan er een fractuur ontstaan in de mediale
wand, en zelfs als deze maar een klein beetje verplaatst is, zal er grote
volumewinst zijn in de orbita. Hierdoor zal het oog ineens meer plaats krijgen en
zien we een enopthalmie (= diepliggend oog). Een enophtalmie zie je heel snel
bij fracturen van de orbita, ook bij een verplaatsing van de orbitabodem.
- Dia 14: De orbita is gevuld met het oog, spieren en vet, naast ook aanwezige
bloedvaten en zenuwen.
Er zijn zes oogspiertjes:
o 4 rechte oogspieren: M rectus medius, lateralis, superior en inferior
o 2 schuine oogspieren; M obliquus inferior en superior
Een zevende spiertje is de M levator palpabrae die zorgt dat het bovenste ooglid
opengetrokken wordt. Deze spieren insereren achteraan in de orbita op een
fibreuze structuur, de zogenaamde annulus van Zinn.
- Dia 3: De enige uitweg van de orbita ligt vooraan.
De orbita heeft een volume van 7,5 cm3, en de oogbol heeft na enucleatie en
volume van 4 cm3 (prothese 1,5 cm3). Als men multiple chirurgische ingrepen
moet ondergaan aan het oog zal er vetatrofie optreden, met enophtalmie als
gevolg.
- Dia 4: De visuele as is niet hetzelfde als de orbitale as. Aangezien we fixeren met 2
ogen is de visuele as van beide ogen dezelfde. De orbitale assen van beide orbita
lopen schuin naar elkaar toe
Dit heeft consequenties bij het geven van injecties in het oog. Men moet niet de
visuele as volgen, maar eerder de orbitale as en men moet inferotemporaal van
het oog beginnen met de injectie.
- Dia 5: Al deze beenderige structuren moeten gekend zijn.
Het voorste, ringvormige deel van de orbita, de orbitale rim, is het stevigste deel
van de orbita, dat het oog beveiligt tegen impact. Alle andere structuren zijn
dunner, vooral de mediale wand.
Bovenaan in de orbita rim bevindt zich het supraorbitale foramen waardoor
een neurovasculaire bundel zal lopen. Thv dit foramen zal zich aan de binnenzijde
van de orbita de trochlea (kraakbeenstructuur) bevinden, voor ophanging van de
pees van de M obliquus superior.
- Dia 6: Thv de fossa lacrimalis in het os lacrimale, in de mediale wand van de
orbita, ligt het traanzakje. De fossa lacrimalis wordt begrensd door:
o Vooraan: crista lacrimalis anterior
Ligt thv het mediale anterieure canthale ligament
Vormt naar onderen mee de orbitale rim.
Juist voor deze crista ligt een verticale groeve van een tak van de a
infraorbitalis.
o Achteraan: crista lacrimalis posterior
De mediale wand van de orbita bestaat naast uit het os lacrimale, uit het os
ethmoidale (lamina papyracea), de processus frontalis van de maxilla en een heel
klein stukje van de ala minor van het os sphenoidale.
De frontozygomatische sutuur is een iets wekere zone waar al eens fracturen
kunnen voorkomen. Juist eronder aan de binnenzijde ligt het tuberculum waar
vele pezige structuren aan hechten.
- Dia 7: De laterale wand van de orbita is vrij stevig en zal niet snel stuk gaan
dankzij de spongieuze structuur. In de laterale wand liggen twee fissuren:
o Bovenaan: fissura orbitalis superior Deze laat de meeste neurogene en
vasulaire veneuze elementen door voor de orbita, met uitzondering van de
N opticus en a opthalmica.
o Onderaan: fissura orbitalis inferior
, - Dia 8: In het dak van de orbita is er bovenaan een uitholling voor de traanklier.
De beide canales optici zijn normaal symmetrisch in grootte; een assymetrie >
1 mm is verdacht.
- Dia 9: De mediale wand bestaat vooral uit het os ethmoidale. Bovenaan zijn er
twee foramina in de mediale wand, namelijk het foramen ethmoidale anterior
en posterior. Deze foramina liggen op de grens tussen het os ethmoidale en het
os frontale.
- Dia 10: De meeste blow out fracturen zijn een fractuur van de orbitabodem.
- Dia 11: De mediale wand bestaat voornamelijk uit het os ethmoidale; enkel het
voorste stukje wordt gevormd door het os lacrimale. Het os ethmoidale wordt
bovenaan deels begrensd door de foramina ethmoidales anterior en posterior. In
het os lacrimale is de fossa lacrimalis aanwezig, welke het traanzakje bevat. Deze
fossa lacrimalis wordt vooraan begrens door de crista lacrimalis anterior. Dit is
een dik en stevig uitstulpsel van het os maxillare.
De bodem en de mediale wand van de orbita zijn het dunste dus deze gaan
het snelste stuk bij een trauma of impact. Een blow-out fractuur kan een
enopthalmie van 1.5 mm veroorzaken.
De fronto-etmoidale sutuur, lijnt ook de bovenrand van de etmoidale sinussen
af en mediaal ervan ligt de cribriforme plaat (met de anterior cranial fossa);
deze ligt soms nog tot 5 à 10 mm lager !! Ook bij een dacryoadenitis is het
belangrijk te beseffen dat deze fossa niet ver weg is.
De lamina papyracea is zeer dun (0.2 tot 0.4 mm dik) en vormt kwestbare
barriere tussen ethmoidale infecties en de orbita, waardoor een ethmoidale
cellulitis al wel eens orbitaal oedeem, een cellulitis of abces kan veroorzaken.
- Dia 12: In de bodem van de orbita loopt de fissura orbitalis inferior. Deze
groeve is de bedding van de N infraorbitalis. Deze zenuw is het verlengde van de
N maxillaris, en zal vooraan de orbita verlaten via het foramen infraorbitalis.
Tussen de ethmoidale cellen van de ethmoidale sinus, ligt de cribriforme plaat
met de anterieure craniale fossa. De hersenen liggen hier dus relatief laag. Bij
chirurgie is het van groot belang dat we dit weten en dat we dus opletten dat we
deze structuur niet raken.
- Dia 13: Bij een blow out fractuur kan er een fractuur ontstaan in de mediale
wand, en zelfs als deze maar een klein beetje verplaatst is, zal er grote
volumewinst zijn in de orbita. Hierdoor zal het oog ineens meer plaats krijgen en
zien we een enopthalmie (= diepliggend oog). Een enophtalmie zie je heel snel
bij fracturen van de orbita, ook bij een verplaatsing van de orbitabodem.
- Dia 14: De orbita is gevuld met het oog, spieren en vet, naast ook aanwezige
bloedvaten en zenuwen.
Er zijn zes oogspiertjes:
o 4 rechte oogspieren: M rectus medius, lateralis, superior en inferior
o 2 schuine oogspieren; M obliquus inferior en superior
Een zevende spiertje is de M levator palpabrae die zorgt dat het bovenste ooglid
opengetrokken wordt. Deze spieren insereren achteraan in de orbita op een
fibreuze structuur, de zogenaamde annulus van Zinn.
