Hoofdstuk 1
Les 1.1
De beginselen van de Belgische staatsinrichting
Het ontstaan van België
1815 - 1830
België behoorde tot Nederland onder Willem I koning der Nederlanden
2 belangrijkste politieke stromingen:
—> Liberalen
- Rijkeren, ondernemers
- Franstalige
—> Katholieken
- Nederlandstalige
De Belgische revolutie (1830)
Gebeurde in Opera, Brussel: Stomme van Portici
→ Anti-Hollanders braken rellen uit dat leidde naar de Belgische revolutie.
→ Opera werd toen gegeven ter viering van de 58ste verjaardag van Willem I
Probleem: Ze wilden van Koning Willem I af.
Reden liberalen:
- Willem I was hollander
- Officiële taal was Nederlands & de liberalen zijn franstalig
Reden Katholieken:
- Willem I was protestant, dit was tegenstrijdig met de Katholieken
Onafhankelijkheid van België
—> Nederlandse koning is buiten geketeld
—> Ze moesten zorgen dat er iemand aan het bestuur:
- Voorlopig bewind (eerste belgische regering)
- Nationaal congress (Voorloper van de regering) moest grondwet maken.
België is:
- Een representatieve en parlementaire democratie
- Een federale staat. (samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten)
- Een verzorgingsstaat
- Een grondwettelijke monarchie (nationaal congress heeft voor de wettelijke monarchie
gekozen)
- Een rechtsstaat
,Grondwettelijke monarchie:
Monarchie: koning heerst, maar kan niet alleen handelen. Ministers moeten handtekeningen van
de koning goedkeuren.
- Koning is staatshoofd
- Koning heerst maar kan niet alleen handelen
- Ministers moeten handtekeningen van de koning goedkeuren
Voordelen:
- zorgt voor stabiliteit en samenhorigheid
Nadelen:
- koning kan niet alleen handelen
Republiek is tegenovergestelde van monarchie:
Republiek; wordt om de zoveel jaar een president gekozen
- President is staatshoofd
- Op te volgen door verkiezingen
Persoonlijke en grondwettelijke statuut van de koning:
→ Onbekwaam om alleen te handelen kan politiek geen beslissingen nemen en heeft ministers
nodig. Zij zorgen voor uitvoerende macht.
→ Politieke invloed maar geen politieke macht kersttoespraken
→ De erfelijkheid (er kan een vrouwelijke opvolger zijn)
→ Onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid (geen uitzonderingen) op 3 vlakken:
1. Strafrechtelijk vlak hij kan niet vervolgd worden op misdrijven of aangehouden
worden
2. Burgerrechtelijk vlak kan niet gedagvaard worden kan niet voor de rechtbank
gedaagd worden
3. Politiek vlak niet te verantwoorden geroepen kan worden door de ministers als
hij iets fout doet op politiek vlak ministers zijn verantwoordelijk voor hem en voor
een beleid
Begrip 1.
Tegentekening of contraseign: !(synoniem geven op examen)!
Koning is onbekwaam om alleen te handelen en heeft handtekening van de ministers nodig
Begrip 2.
Colloque singulier of buitengewoon overleg:
, Politieke stukken hebben zwijgrecht, ook al heeft de koning een politieke mening, die politieke
meningen mogen niet uitkomen. Omdat de troon niet ontbloot mag worden.
België is een rechtsstraat
We zijn gescheiden in 3 (de scheiding der macht oftewel de trial politicaleer):
- Wetgevende macht (het parlement en de koning)
Maken de wetten en controleren de uitvoerende macht
- Uitvoerende macht (de koning en de regering)
Het leiden van het land en het uitvoeren van wetten
- Rechterlijke macht (de hoven en de rechtbanken)
Uitspraak doen over geschillen
Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht
Parlement + Koning Regering + Koning Hoven + rechtbanken
- Het maken van wetten - Het leiden van het land - Uitspraak doen over
- Het controleren van de - Het uitvoeren van wetten geschillen
uitvoerende macht
→ Er heerst een samenwerking tussen de wetgevende en de uitvoerende macht
→ De rechterlijke macht is absoluut onafhankelijk
Kenmerken rechtsstaat:
- De gezagsdragers, moeten het recht respecteren.
- Beslissingen worden genomen door democratisch verkozen meerderheid.
- Kamer van volksvertegenwoordigers bestaat uit 150 leden en worden democratisch
verkozen
- Als de stemmen gelijk zijn wordt het niet aangenomen
2 voorwaarden om stemmen goed te keuren:
- Helft + 1 aanwezig
- Helft + 1 van de uitgebrachte stemmen aangenomen
België is een representatieve en parlementaire democratie:
! examenvraag!
Representatieve democratie is dat wij vertegenwoordigt worden door de personen die we
rechtstreeks kiezen via verkiezingen.