Personen met een beperking:
1 Het begrip handicap en beperking
1.2 Vandaag en morgen?
Verleden heeft diepe sporen nagelaten
Heeft het medisch model een dominante invloed op de werking van instellingen voor
mensen met een beperking?
Aanbevelingen Wereldgezondheidsorganisatie* en Raad van Europa
*(WHO = World Health Organization)
o Het zijn mensen met een beperking en niet mensen met een handicap
o Streven naar welzijn bevorderend en menswaardig bestaan
o Evenwicht tussen noodzakelijke hulpverlening en behoefte aan individuele
ontplooiingskansen, vrijheid, zelfbepaling en sociaal functioneren
1.5 Rechten van Personen met een beperking
2006 New York
Art 1 : doelstellingen
Alle personen met een beperking genieten van alle
mensrechten
VN-verdrag inzake de
Rechten van Personen met een beperking Fundamentele vrijheden op voet van gelijkheid
bevorderen, beschermen, waarborgen
2009 België ondertekent
= bindend
Hun waardigheid bevorderen
Personen met een beperking: personen met langdurige fysieke, mentale intellectuele of
zintuigelijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels volledig kunnen
beletten, effectief en op voet van gelijkheid met andere te participeren in de samenleving
Art 3: algemene beginselen
Waardigheid Vrijheid Zelf keuzes maken Onafhankelijkheid
Non discriminatie Gelijke kansen Toegankelijkheid Persoonlijke autonomie
Gelijkheid voor man Respect voor Aanvaarding dat ze Eerbieding van het recht
en vrouw verschillen deel uitmaken van de op behoud van eigen
mensheid en identiteit
Volledige en Respect voor de zich menselijke diversiteit
daadwerkelijke ontwikkelende
participatie & opname capaciteiten van
IN samenleving kinderen met een
handicap
1.6 Rechtstreekse gevolgen voor de sector Personen met een beperking
1.6.1 Personen met een beperking – concreet
Kwaliteit
o Zorg en ondersteuning
o Dienstverlening
o Bestaan als belangrijke pijlers
-> zelfstandig en inclusief leven vertrekt vanuit eigen keuzes en noden
van de zorgvrager en het gezin
1
,1.6.2 Overzicht financiering
Trap 1: Persoonsvolgende financiering (PVF)
zorgbudget Voor meerderjarigen
Meerderjarig? (BOB) + RTH
2 mogelijke scenario’s -> wordt trappen genoemd
PVF
Trap 2: PVB o Trap 1: zorgbudget = BOB (basisondersteuningsbudget)
Financiering Eventueel aangevuld met Rechtstreeks Toegankelijk Hulp (RTH)
Minderjarig? -> dagopvang, begeleiding, verblijf
PAB
PAB 300€/maand
Persoonsvolgende budget (PVB) Eenvoudige hulp bekostigen
Jaarlijks en gepersonaliseerd -> poetshulp, vervoersonkosten, oppas
Hoogte budget: mate waarin men ondersteuning nodig heeft Voorwaarden BOB: erkende handicap, vastgestelde
Zorgvrager: ondersteuning en zorg inkopen ondersteuningsnood
o Bij professionele zorgverleners, individuele begeleiders, Voordeel: weinig papierwerk, geen bewijsplicht, bedrag vrij
vrijwilligersorganisaties, binnen het eigen netwerk besteden, korte wachten
o Trap 2: persoonsvolgend budget (PVB)
Persoonlijk Assistentie Budget (PAB) Grote ondersteuningsnood
Voor minderjarigen Uitgebreide procedure, gefundeerd ondersteuningsplan
Assistentie thuis, school of werk te organiseren en te betalen -> zelf of Dienst Ondersteuning Plan (DOP)
o Huishoudelijk werk, lichaamsverzorging, dagbesteding, • Doelen toekomst beschrijven, welke ondersteuning ze
verplaatsingen, … nodig hebben om doelen te bereiken, wie kan het best die
Aanvragen bij Integrale Toegangspoort (ITP) via een Multi Disciplinair ondersteuning bieden
Team (MDT) • Niet eenvoudig om op te stellen
o MDT: aanvraag overlopen, aanvraagdocument aanmaken (A- Uitbetaling kan via cash of voucher
document), Voordeel
zorgvraag inschalen (meten) + voorstel tot budgethoogte • Hulp volledig op maat
o ITP: inschatting bespreken + definitieve budgethoogte bepalen Nadeel:
Dringende gevallen krijgen eerst PAB -> checklist invullen, MDT • Lange wachtlijsten, prioritering voor dringende gevallen
helpt • Veel werk, worden werkgevers van hulpverleners
Intersectorale Regionale Prioriteiten Commissie (IRPC),
beoordeelt checklist + bepaalt wie budget krijgt
o Spoedprocedure = versnelde procedure voor kinderen met een snel
degeneratieve aandoening
2
,1.7 Besluit
In de loop van tijd, meer basisrechten personen met beperking -> grote verschuiving in
organisatie v/d financiering en werking zorglandschap
Ondersteuning is vraag gestuurd, aanbod is aangepast
Praktijk: knelpunten (lange wachtlijsten)
1.8 Het Vlaams agentschap voor personen met een handicap
Overheidsdienst die alle ondersteuning organiseert die de Vlaamse overheid besteedt aan
personen met een handicap en hun gezin
2 grote domeinen:
o Zorg
o Individuele bijstand
Doel
o Participatie, integratie, gelijke kansen bevorderen
o Zo groot mogelijke autonomie en levenskwaliteit
Voor wie?
o <65 jaar bij aanvraag
o In België
o Definitie handicap
1.8.1 Gehanteerde definitie
Definitie VAPH:
Elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan de
combinatie tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuigelijke
aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren.
Definitie eigen woorden:
Iemand dat het moeilijk heeft in het dagelijks leven zowel fysiek, mentale, psychisch, …
! Door te spreken over een “persoon met een beperking” en niet een “gehandicapte persoon” wordt
het accent gelegd op de persoon en niet op de stoornis alleen.
1.8.2 Organisatiestructuur
Belangrijkste adviesorgaan: Raadgevend comité
o Takenpakket: versterken advies op vraag of eigen initiatief , alle thema’s VAPH
o Vertegenwoordigers: gebruikers (personen met een beperking), diensten en
voorzieningen en werknemers
o Samenstelling comité geldt voor 4jaar
3
, 1.8.3 Takenpakket
Taken Domeinen
Uitwerking en evaluatie van het beleid Diensten en voorzieningen:
Het VAPH subsidieert de diensten en
Behandeling aanvragen voor voorzieningen die ondersteuning verlenen aan
tegemoetkomingen voor hulpmiddelen personen met een beperking bij middel van
en aanpassingen aan de woning of begeleiding op opvang
wagen en aanvragen voor het
persoonsvolgend budget voor Hulpmiddelen een aanpassingen:
meerderjarigen Om zijn dagelijks leven beter te kunnen
organiseren kan een persoon met een
Stelt persoonsvolgende budgetten ter beperking tegemoetkomingen krijgen voor
beschikking en ziet toe op de besteding hulpmiddelen of aanpassingen aan zijn woning
ervan of wagen.
Erkent en vergunt diensten en Persoonsvolgende financiering PVB:
voorzieningen die personen met een Het persoonsvolgend budget (PVB) is een
handicap begeleiden of opvangen budget op maat waarmee meerderjarigen zorg
en ondersteuning kunnen inkopen binnen het
Stemt de vraag naar zorg en eigen netwerk, bij vrijwilligersorganisaties,
ondersteuning af op het aanbod via individuele begeleiders, professionele
regionaal overleg met gebruikers, zorgverleners en bij door het VAPH vergunde
diensten en voorzieningen zorgaanbieders.
Niet voor alle vormen van ondersteuning is
goedkeuring nodig van het VAPH ->
Rechtstreeks toegankelijk hulp (RTH):
Dienst ondersteuningsplan (DOP):
Personen met een beperking of ouders
van een kind met een beperking
kunnen beroep doen op een Dienst
Ondersteuningsplan om zicht te krijgen
op de meest aangewezen
ondersteuningsvormen. Zij bekijken
samen met de cliënten de
mogelijkheden, zowel binnen als buiten
het VAPH-aanbod
Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH):
Enkele uren begeleiding (gesprekken)
per jaar, enkele dagen opvang overdag
en/of ‘s nachts in een voorziening
kunnen verkregen worden zonder
goedkeuring van het VAPH. Er moet wel
een vermoeden van beperking zijn.
Persoonlijke assistentiebudget (PAB)
Het PAB is een budget dat het VAPH geeft om
assistentie voor de minderjarige thuis of op
school te organiseren. Enkel minderenjarigen
kunnen een persoonlijk assistentiebudget. De
aanvraagprocedure verloopt via de
intersectorale toegangspoort
4
1 Het begrip handicap en beperking
1.2 Vandaag en morgen?
Verleden heeft diepe sporen nagelaten
Heeft het medisch model een dominante invloed op de werking van instellingen voor
mensen met een beperking?
Aanbevelingen Wereldgezondheidsorganisatie* en Raad van Europa
*(WHO = World Health Organization)
o Het zijn mensen met een beperking en niet mensen met een handicap
o Streven naar welzijn bevorderend en menswaardig bestaan
o Evenwicht tussen noodzakelijke hulpverlening en behoefte aan individuele
ontplooiingskansen, vrijheid, zelfbepaling en sociaal functioneren
1.5 Rechten van Personen met een beperking
2006 New York
Art 1 : doelstellingen
Alle personen met een beperking genieten van alle
mensrechten
VN-verdrag inzake de
Rechten van Personen met een beperking Fundamentele vrijheden op voet van gelijkheid
bevorderen, beschermen, waarborgen
2009 België ondertekent
= bindend
Hun waardigheid bevorderen
Personen met een beperking: personen met langdurige fysieke, mentale intellectuele of
zintuigelijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels volledig kunnen
beletten, effectief en op voet van gelijkheid met andere te participeren in de samenleving
Art 3: algemene beginselen
Waardigheid Vrijheid Zelf keuzes maken Onafhankelijkheid
Non discriminatie Gelijke kansen Toegankelijkheid Persoonlijke autonomie
Gelijkheid voor man Respect voor Aanvaarding dat ze Eerbieding van het recht
en vrouw verschillen deel uitmaken van de op behoud van eigen
mensheid en identiteit
Volledige en Respect voor de zich menselijke diversiteit
daadwerkelijke ontwikkelende
participatie & opname capaciteiten van
IN samenleving kinderen met een
handicap
1.6 Rechtstreekse gevolgen voor de sector Personen met een beperking
1.6.1 Personen met een beperking – concreet
Kwaliteit
o Zorg en ondersteuning
o Dienstverlening
o Bestaan als belangrijke pijlers
-> zelfstandig en inclusief leven vertrekt vanuit eigen keuzes en noden
van de zorgvrager en het gezin
1
,1.6.2 Overzicht financiering
Trap 1: Persoonsvolgende financiering (PVF)
zorgbudget Voor meerderjarigen
Meerderjarig? (BOB) + RTH
2 mogelijke scenario’s -> wordt trappen genoemd
PVF
Trap 2: PVB o Trap 1: zorgbudget = BOB (basisondersteuningsbudget)
Financiering Eventueel aangevuld met Rechtstreeks Toegankelijk Hulp (RTH)
Minderjarig? -> dagopvang, begeleiding, verblijf
PAB
PAB 300€/maand
Persoonsvolgende budget (PVB) Eenvoudige hulp bekostigen
Jaarlijks en gepersonaliseerd -> poetshulp, vervoersonkosten, oppas
Hoogte budget: mate waarin men ondersteuning nodig heeft Voorwaarden BOB: erkende handicap, vastgestelde
Zorgvrager: ondersteuning en zorg inkopen ondersteuningsnood
o Bij professionele zorgverleners, individuele begeleiders, Voordeel: weinig papierwerk, geen bewijsplicht, bedrag vrij
vrijwilligersorganisaties, binnen het eigen netwerk besteden, korte wachten
o Trap 2: persoonsvolgend budget (PVB)
Persoonlijk Assistentie Budget (PAB) Grote ondersteuningsnood
Voor minderjarigen Uitgebreide procedure, gefundeerd ondersteuningsplan
Assistentie thuis, school of werk te organiseren en te betalen -> zelf of Dienst Ondersteuning Plan (DOP)
o Huishoudelijk werk, lichaamsverzorging, dagbesteding, • Doelen toekomst beschrijven, welke ondersteuning ze
verplaatsingen, … nodig hebben om doelen te bereiken, wie kan het best die
Aanvragen bij Integrale Toegangspoort (ITP) via een Multi Disciplinair ondersteuning bieden
Team (MDT) • Niet eenvoudig om op te stellen
o MDT: aanvraag overlopen, aanvraagdocument aanmaken (A- Uitbetaling kan via cash of voucher
document), Voordeel
zorgvraag inschalen (meten) + voorstel tot budgethoogte • Hulp volledig op maat
o ITP: inschatting bespreken + definitieve budgethoogte bepalen Nadeel:
Dringende gevallen krijgen eerst PAB -> checklist invullen, MDT • Lange wachtlijsten, prioritering voor dringende gevallen
helpt • Veel werk, worden werkgevers van hulpverleners
Intersectorale Regionale Prioriteiten Commissie (IRPC),
beoordeelt checklist + bepaalt wie budget krijgt
o Spoedprocedure = versnelde procedure voor kinderen met een snel
degeneratieve aandoening
2
,1.7 Besluit
In de loop van tijd, meer basisrechten personen met beperking -> grote verschuiving in
organisatie v/d financiering en werking zorglandschap
Ondersteuning is vraag gestuurd, aanbod is aangepast
Praktijk: knelpunten (lange wachtlijsten)
1.8 Het Vlaams agentschap voor personen met een handicap
Overheidsdienst die alle ondersteuning organiseert die de Vlaamse overheid besteedt aan
personen met een handicap en hun gezin
2 grote domeinen:
o Zorg
o Individuele bijstand
Doel
o Participatie, integratie, gelijke kansen bevorderen
o Zo groot mogelijke autonomie en levenskwaliteit
Voor wie?
o <65 jaar bij aanvraag
o In België
o Definitie handicap
1.8.1 Gehanteerde definitie
Definitie VAPH:
Elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan de
combinatie tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuigelijke
aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren.
Definitie eigen woorden:
Iemand dat het moeilijk heeft in het dagelijks leven zowel fysiek, mentale, psychisch, …
! Door te spreken over een “persoon met een beperking” en niet een “gehandicapte persoon” wordt
het accent gelegd op de persoon en niet op de stoornis alleen.
1.8.2 Organisatiestructuur
Belangrijkste adviesorgaan: Raadgevend comité
o Takenpakket: versterken advies op vraag of eigen initiatief , alle thema’s VAPH
o Vertegenwoordigers: gebruikers (personen met een beperking), diensten en
voorzieningen en werknemers
o Samenstelling comité geldt voor 4jaar
3
, 1.8.3 Takenpakket
Taken Domeinen
Uitwerking en evaluatie van het beleid Diensten en voorzieningen:
Het VAPH subsidieert de diensten en
Behandeling aanvragen voor voorzieningen die ondersteuning verlenen aan
tegemoetkomingen voor hulpmiddelen personen met een beperking bij middel van
en aanpassingen aan de woning of begeleiding op opvang
wagen en aanvragen voor het
persoonsvolgend budget voor Hulpmiddelen een aanpassingen:
meerderjarigen Om zijn dagelijks leven beter te kunnen
organiseren kan een persoon met een
Stelt persoonsvolgende budgetten ter beperking tegemoetkomingen krijgen voor
beschikking en ziet toe op de besteding hulpmiddelen of aanpassingen aan zijn woning
ervan of wagen.
Erkent en vergunt diensten en Persoonsvolgende financiering PVB:
voorzieningen die personen met een Het persoonsvolgend budget (PVB) is een
handicap begeleiden of opvangen budget op maat waarmee meerderjarigen zorg
en ondersteuning kunnen inkopen binnen het
Stemt de vraag naar zorg en eigen netwerk, bij vrijwilligersorganisaties,
ondersteuning af op het aanbod via individuele begeleiders, professionele
regionaal overleg met gebruikers, zorgverleners en bij door het VAPH vergunde
diensten en voorzieningen zorgaanbieders.
Niet voor alle vormen van ondersteuning is
goedkeuring nodig van het VAPH ->
Rechtstreeks toegankelijk hulp (RTH):
Dienst ondersteuningsplan (DOP):
Personen met een beperking of ouders
van een kind met een beperking
kunnen beroep doen op een Dienst
Ondersteuningsplan om zicht te krijgen
op de meest aangewezen
ondersteuningsvormen. Zij bekijken
samen met de cliënten de
mogelijkheden, zowel binnen als buiten
het VAPH-aanbod
Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH):
Enkele uren begeleiding (gesprekken)
per jaar, enkele dagen opvang overdag
en/of ‘s nachts in een voorziening
kunnen verkregen worden zonder
goedkeuring van het VAPH. Er moet wel
een vermoeden van beperking zijn.
Persoonlijke assistentiebudget (PAB)
Het PAB is een budget dat het VAPH geeft om
assistentie voor de minderjarige thuis of op
school te organiseren. Enkel minderenjarigen
kunnen een persoonlijk assistentiebudget. De
aanvraagprocedure verloopt via de
intersectorale toegangspoort
4
