SAMENVATTING ARTS EN MAATSCHAPPIJ
1. DIVERSITEIT: BEPERKING
MACRO
DEFINITIE HANDICAP (VAPH)
- ‘handicap’: elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het
samenspel tussen
o Functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuigelijke aard
o Beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten,
o En persoonlijke en externe factoren
ICF
= internationale classificatie van het menselijk functioneren
Filmpje!
Zorg richt zich niet alleen op de ziekte, maar op de hele leeftoestand van de patiënt
- Stoornis…
o Afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen (ten gevolge van een
ziekte, ongeval…)
- … leidt tot beperkingen
o Moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten als gevolg van een
stoornis
- Maatschappelijke participatieprobleem
o De sociale dimensie van de begrippen stoornissen en beperkingen
o Kan bv. door verlamming niet meer voetballen met vrienden
- Individuele aanpak
- Doel
o Identificeren van belemmeringen in functioneren
o Belemmeringen in functioneren verminderen
▪ Dit proberen verminderen door aanpassingen te doen
o Maatschappelijke participatie bevorderen
1
,PARADIGMA SHIFT
Verandering, shift in denken
MODELLEN VAN HANDICAP
- Liefdadigheidsmanier van denken: ocharme we moeten de mensen helpen
- Medische benadering: er is een ziekte → we gaan dat genezen
o Mensen met een beperking worden gezien als een medische probleem
o Arts en patiënten
- Sociale model: ligt aan de maatschappij waarin we leven en niet aan de persoon zelf
o Benadering waarbij je de maatschappij aanpast aan mensen met een beperking (bv. lift
instaleren in aula)
o Sociaal model is niet genoeg
- Human rights approach
o Denken aan hoe deze modellen de rechten van mensen met een handicap kunnen verhelpen
➔ Alle modellen lopen door! Niet omdat we naar een ander model gaan, dat het vorige model wegvalt.
VN VERDRAGEN
- Universele verklaring van rechten van de mens (1948)
- Universele verklaring van rechten van verstandelijke gehandicapten (1971)
- Rechten van de persoon met een handicap (2006)
➔ Nieuwe denkkaders: concept “handicap”:
van eigenschap van een persoon naar resultaat van wisselwerking tussen persoon en omgeving
➔ Model voor menselijk functioneren en handicap (bv. ICF)
o Met dit model hebben ze geprobeerd er zo goed mogelijk antwoord op krijgen
2
,INCLUSIE
VOORBEELD
Sportkamp voor kinderen met een beperking en gewone kindjes. Ze leren met elkaar omgaan en de activiteiten
zijn aangepast.
INCLUSIE VS DIVERSITEIT
Diversiteit in…
- Ondersteuningsnoden
- Beperkingen en kwaliteiten
- (inter-) afhankelijkheid
- Wensen, noden, verlangens,…
Volgens inclusie moeten de kinderen zonder en met beperking in dezelfde leefomgeving komen
Bv. inclusieve speeltuin
COMMUNICATIE: VAN.. NAAR…
3
, MESO
ORGANISATIE ONDERSTEUGING – WIJZIGEND BELEID
ZORGVERNIEUWING
Mensen moeten zelf de handvaten vast hebben, niet de zorgverleners die zeggen wat je moeten doen
1. Vermaatschappelijking
- Zorg maatschappelijk maken
2. Individualiseren en dus… regie van de zorg
3. Flexibilisering
- Bv. vroeger kon je enkel 5-7 nachten overnachten in een internaat, nu kan je ook al één nacht
overnachten
4. De-institutionalisering
- Bv. mensen met een beperking de instituten krijgen en meer laten deelnemen in het gewone
schoolleven
Mensenrechtenmodel: patiënt zelf heeft het recht om te beslissen waar te leven, met wie te leven en hoe te
leven → rechtstreeks communiceren met persoon zelf (niet met mantelzorger ofzo)
4
1. DIVERSITEIT: BEPERKING
MACRO
DEFINITIE HANDICAP (VAPH)
- ‘handicap’: elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het
samenspel tussen
o Functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuigelijke aard
o Beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten,
o En persoonlijke en externe factoren
ICF
= internationale classificatie van het menselijk functioneren
Filmpje!
Zorg richt zich niet alleen op de ziekte, maar op de hele leeftoestand van de patiënt
- Stoornis…
o Afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen (ten gevolge van een
ziekte, ongeval…)
- … leidt tot beperkingen
o Moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten als gevolg van een
stoornis
- Maatschappelijke participatieprobleem
o De sociale dimensie van de begrippen stoornissen en beperkingen
o Kan bv. door verlamming niet meer voetballen met vrienden
- Individuele aanpak
- Doel
o Identificeren van belemmeringen in functioneren
o Belemmeringen in functioneren verminderen
▪ Dit proberen verminderen door aanpassingen te doen
o Maatschappelijke participatie bevorderen
1
,PARADIGMA SHIFT
Verandering, shift in denken
MODELLEN VAN HANDICAP
- Liefdadigheidsmanier van denken: ocharme we moeten de mensen helpen
- Medische benadering: er is een ziekte → we gaan dat genezen
o Mensen met een beperking worden gezien als een medische probleem
o Arts en patiënten
- Sociale model: ligt aan de maatschappij waarin we leven en niet aan de persoon zelf
o Benadering waarbij je de maatschappij aanpast aan mensen met een beperking (bv. lift
instaleren in aula)
o Sociaal model is niet genoeg
- Human rights approach
o Denken aan hoe deze modellen de rechten van mensen met een handicap kunnen verhelpen
➔ Alle modellen lopen door! Niet omdat we naar een ander model gaan, dat het vorige model wegvalt.
VN VERDRAGEN
- Universele verklaring van rechten van de mens (1948)
- Universele verklaring van rechten van verstandelijke gehandicapten (1971)
- Rechten van de persoon met een handicap (2006)
➔ Nieuwe denkkaders: concept “handicap”:
van eigenschap van een persoon naar resultaat van wisselwerking tussen persoon en omgeving
➔ Model voor menselijk functioneren en handicap (bv. ICF)
o Met dit model hebben ze geprobeerd er zo goed mogelijk antwoord op krijgen
2
,INCLUSIE
VOORBEELD
Sportkamp voor kinderen met een beperking en gewone kindjes. Ze leren met elkaar omgaan en de activiteiten
zijn aangepast.
INCLUSIE VS DIVERSITEIT
Diversiteit in…
- Ondersteuningsnoden
- Beperkingen en kwaliteiten
- (inter-) afhankelijkheid
- Wensen, noden, verlangens,…
Volgens inclusie moeten de kinderen zonder en met beperking in dezelfde leefomgeving komen
Bv. inclusieve speeltuin
COMMUNICATIE: VAN.. NAAR…
3
, MESO
ORGANISATIE ONDERSTEUGING – WIJZIGEND BELEID
ZORGVERNIEUWING
Mensen moeten zelf de handvaten vast hebben, niet de zorgverleners die zeggen wat je moeten doen
1. Vermaatschappelijking
- Zorg maatschappelijk maken
2. Individualiseren en dus… regie van de zorg
3. Flexibilisering
- Bv. vroeger kon je enkel 5-7 nachten overnachten in een internaat, nu kan je ook al één nacht
overnachten
4. De-institutionalisering
- Bv. mensen met een beperking de instituten krijgen en meer laten deelnemen in het gewone
schoolleven
Mensenrechtenmodel: patiënt zelf heeft het recht om te beslissen waar te leven, met wie te leven en hoe te
leven → rechtstreeks communiceren met persoon zelf (niet met mantelzorger ofzo)
4