Samenvatting Algemene Orthopedagogie (QE1432)

Algemene orthopedagogie
Theorie

Hoofdstuk 1: identiteit van orthopedagogiek
Pedagogiek
= wetenschap die de opvoeding bestudeert
 Dit is gericht op het “normale” kind. Dit zijn kinderen die een normale ontwikkeling
doorlopen volgens de ontwikkelingspsychologie. Dit is anders voor elke maatschappij en
cultuur. Het hangt erg af van de waarde en normen.
 Hier hangen regels aan verbonden die zorgen voor een goede dagdagelijkse opvoeding.
Hier doen zich nog dagelijks problemen voor. Een kleuter leert dat het een eigen wil
heeft en dat het niet altijd moet luisteren naar de ouders. Ze leren beslissingen maken
voor hunzelf en dit is moeilijk voor ouders. Dit zijn problemen die bij de leeftijdsfase
hoort, dit is voor de pedagogie omdat het een normale situatie is. Dit is nog niet de
bijzondere orthopedagogie.
 Voorbeelden: bord niet willen leegeten, niet willen gaan slapen, naar een fuif willen
maar niet mogen en dan boos worden…
 Vanaf het moment dat we afwijken van de gewone situaties zitten we in de
orthopedagogie


Orthopedagogiek
= de wetenschap die de bijzondere opvoeding als object heeft
 Het gaat hier niet alleen maar over kinderen en jongeren, het gaat ook over volwassenen
en ouderen. Iedereen die in zijn leven ondersteuning nodig heeft, kan terecht in de
orthopedagogiek
 Grieks woord
- Orhto  ortho = juist
- Ped  pais = kind
- Agogiek  agogein = lijden/richting geven


Orthoagogiek
= specialisatie binnen de orthopedagogiek die zich bezighoudt met uitsluitend volwassenen
(18+)
 Voorbeeld: volwassenen met een niet aangeboren hersenletsel (NAH)


Orthopedagogie – orthopedagogiek
 Wanneer er een K achterstaat verwijst het naar de wetenschap
 Zonder de K verwijst het naar het handelen
 Onze opleiding is zonder K omdat we ons focus op de praktijk. We gaan het moeten
toepassen en leren niet enkel de theorie.

,Algemene orthopedagogiek – bijzondere orthopedagogiek
 Algemene: zijn algemene thema’s die doelgroep overstijgend zijn. Het maakt dus niet uit
voor welke leeftijdsgroep of doelgroep je het gebruikt. Het is van toepassing op alle
verschillende groepen
 Bijzondere: wanneer we inzoomen op één bepaalde doelgroep of ontwikkelingsstoornis
(vb. volwassen en kinderen met een autismestoornis)


Orthopedagogiek is een wetenschap!
Praktijkkennis: kennis die je verwerft door te werken in de praktijk, doorheen je carrière
 Deze is niet wetenschappelijk onderbouwt.
 Deze kennis klopt niet altijd en hier zijn we niet altijd bewust van

Praktijktheorie: wanneer we bewust zijn van onze praktijkkennis en deze gaan vergelijken
met andere. Zo kan het theorie worden wanneer het vaak genoeg voorkomt maar het moet
nog wetenschappelijk bewezen worden.

Theoretische kennis: Het wordt pas theorie wanneer het gebaseerd is op wetenschappelijk
onderzoek. Wanneer deze praktijkkennis en theorie waar blijkt te zijn, wordt het theorie.


Orthopedagogiek is een Praktijkwetenschap:
Het is geen wetenschap op zich, maar het is kennis die nodig is om de job correct te kunnen
uitvoeren. Alles wat onderzocht wordt binnen de orthopedagogiek is in functie van de
praktijk.


Orthopedagogie is een dialooggestuurde wetenschap:
We komen van een deskundigheidsmodel
 “Wij weten wat u nodig heeft!”.
 Dit model is heel lang aanwezig geweest.
 Hulpverleners hebben ervoor gestudeerd en ze zullen wel zeggen wat de cliënten
moeten doen.

Binnen de huidige orthopedagogiek zijn ze erg voorstander van het dialooggestuurde
model. De cliënt weet het meeste over de situatie en over het eigen leven. Zij kunnen dus
enorm helpen met hun ervaringdeskundigheid en insiderperspectief. Zo kan de behandeling
vlotter verlopen. Zowel de hulpverlener als de cliënt hebben ervaring en deskundigheid. Elk
op een andere manier, levenservaring of deskundigheid. Er is dus een gelijkwaardige
inbreng.

,Orthopedagogiek is een Eclectische wetenschap
We halen uit andere wetenschappen wat we nodig hebben. Zoals uit de psychiatrie, wij
lenen daar informatie uit om zo te werken. Ook de psychologie is een zeer oude
wetenschap, deze kennis kunnen wij ook goed gebruiken.
 Uit verschillende wetenschappen kunnen we informatie halen om zo een correcte
behandeling te vinden en onze cliënten goed te kunnen helpen.
 vb. psychiatrie, psychologie, ontwikkelingspsychologie


Orthopedagogiek is een integratiewetenschap
We integreren alle informatie die we uit andere wetenschappen halen met onze eigen
theorie en onderzoeken en hier maken we één geheel van als we onze behandelingen gaan
toepassen.


Orthopedagogiek is een Handelingswetenschap
 Gericht op het handelen
 De hulpvraag staat voorop
 Het verbeteren van de kwaliteit van het leven voor mensen
 Hermeneutische methoden (eerst proberen het probleem te begrijpen en het daarna
oplossen)
 Holistische benadering (we gaan kijken naar alle situaties en omgevingen; we kijken
ruimer dan enkel de persoon die de moeilijkheden ervaart)


Orthopedagogiek is een Reflectieve wetenschap
1. Reflecteren in de praktijk of dat de theorie, die je toepast, werkt
2. Reflecteren op uzelf als persoon. Want jijzelf bent het belangrijkste persoon, hiervoor is
het belangrijk dat je jezelf goed kent.

, Hoofdstuk 2: definitie(s) van de orthopedagogiek
 Wat bestudeert de orthopedagogiek?  Studieobject
 Wat wil de orthopedagogiek bereiken  doel
 Op basis van deze twee wordt er een definitie ontwikkeld


Klassieke definities:
 Studieobject: het afwijkende kind
 Doel? Het afwijkende kind zijn ontwikkeling/afwijking beschrijven
= Deficit denken: dit toont aan dat ze heel vaak focussen op wat fout loopt/ is, maar ze gaan
het niet behandelen, louter beschrijven


Moderne definities:
 Studieobject: de persoon en zijn omgeving = ecologisch perspectief, dit verwijst naar het
feit dat we ook de persoon zijn omgeving en context gaan meenemen
 Doel? Handelingsgericht aan de slag gaan, methodisch hulpverlenen en preventie
 Pagina 14 in de cursus staat dat de definitie van Ruyter een klassieke is, maar het is een
moderne!!!