Hoofdstuk 2: Het individu in de economie
De klassieke school
̶ Adam Smith
̶ “An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations”
̶ Productie en productiviteit staan centraal
̶ Vrije marktwerking zorgt via vrije prijzen en mededinging voor
marktevenwicht
̶ Als iedereen naar haar/zijn eigenbelang streeft, dan wordt het
maatschappelijke belang gediend => dit is de beruchte “onzichtbare hand”
(The Invisible Hand - 60 Second Adventures in Economics (1/6) - YouTube)
̶ Specialisatie (wat kan door vrijhandel) leidt tot hogere productiviteit en dus
tot welvaart
̶ Minimale overheid, laissez-faire en vrijhandel zijn de belangrijkste
beleidsadviezen, basis voor het liberalisme
̶ Eigenbelang is NIET het enige motief (“Theory of Moral Sentiments”)
Dit is een tijd van armoede, honger,.. -> economische theorie wil de welvaart verhogen voor
de mensen
Vrije prijzen -> dus iedereen mag prijs kiezen
Onzichtbare hand: ook bedrijven streven naar eigenbelang -> maximale winst
Als je specialiseerd heb je ook vrijhandel nodig -> je specialiseerd in een paar dingen en dan
handel je
Theory of Moral sentiments: ander boek van Smith over andere aspecten an de mens, zoals
empathie,…
̶ Jean-Baptiste Say
̶ Kringloopgedachte
̶ Elk aanbod creëert de eigen vraag
̶ recessie volgt uit een externe schok en niet uit de marktwerking
̶ er is dus geen reden om de marktwerking bij te sturen
̶ Speelde een grote rol tijdens de crisis van 2008-2009
̶ Ricardo
̶ De uitvinder van het idee van comparatieve voordelen
̶ Grondlegger van de moderne theorie van de internationale handel, waarbij
handel goed kan zijn voor beide partijen
--- Hadden Trump en Biden beter eens gelezen
Jean-Baptiste Say:
Hij gelooft dat de economie een kringloop is, en dat dan elk aanbod zijn eigen vraag creeërt
en ook zijn eigen inkomen.
Als er een recessie komt dan moet je niks doen -> leidt tot zeer lange en diepe depressies;
soms is er vraag te kort en krijg je een zwart gat en diepe depressie, de martk herstelt
zichzelf ni in een depressie
Ricardo:
Relatief kijken in wat je moet specialiseren
Een land beter in alles -> ook nuttiger om handel te drijven
, De Neoklassieke school: “homo economicus”
̶ Jevons, Walras en Marshall (vanaf ±1860)
̶ Waarde hangt af van het nut voor de individuele consument
̶ Het individu kent de eigen voorkeuren en handelt er naar: autonome
preferenties
̶ Het individu handelt rationeel door marginale kosten en baten van een keuze
af te wegen en rekening te houden met onzekerheid over toekomstige kosten
en baten
̶ Het individu handelt uit eigenbelang en kiest voor het alternatief dat de eigen
doelstellingen zo maximaal mogelijk realiseert
=> ZIJ / HIJ maximaliseert nut (consument) of winst (producent).
Nut =voldoening die je aanvaart bij de ocnsumptie van een goed, ook subjectief
Experiment 1
Stel je voor: je krijgt eenmalig € 100 waarover je volledig vrij mag beschikken onder de
volgende voorwaarde
̶ Je moet beslissen hoeveel van de € 100 je geeft aan een anonieme derde.
̶ Als die derde jouw gift aanvaardt, dan houdt de derde de gift en jij de rest
̶ Als die derde jouw gift verwerpt, dan hebben jullie beiden niets
̶ Hoeveel geef je?
̶ Wat is rationeel?
̶ Waarom is er een verschil?
- Er voor zorgen dat de andere het fair vind -> we zijn niet puur rationeel en die andere
ook niet, in feite zou de derde al content moeten zijn met 1 euro want dat is beter
dan 0
- 1 euro is rationeel
Experiment 2
Stel je voor: je hebt een filmticket voor een première voor jou en je vriend(in).
Bij de kassa van de bioscoop besef je: ik heb de tickets op kot laten liggen en er is geen tijd
om ze te halen. Wat doe je?
̶ Twee nieuwe tickets kopen?
̶ Weggaan en iets anders gaan doen?
̶ Wat is rationeel?
̶ Rationele mensen denken marginaal.
Gedane kosten nemen geen keer.
Waarom is er een verschil?
- Twee nieuwe tickets kopen; marginaal betaal je maar 1 keer voor een ticket; geld dat
je al hebt uitgegeven is irrelevant voor je beslissing
- Door emotie beslist niet iedereen rationeel
Belang van de “homo economicus” hypothese
Het is de basisaanname voor heel wat economische modellen
̶ Klinkt redelijk
De klassieke school
̶ Adam Smith
̶ “An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations”
̶ Productie en productiviteit staan centraal
̶ Vrije marktwerking zorgt via vrije prijzen en mededinging voor
marktevenwicht
̶ Als iedereen naar haar/zijn eigenbelang streeft, dan wordt het
maatschappelijke belang gediend => dit is de beruchte “onzichtbare hand”
(The Invisible Hand - 60 Second Adventures in Economics (1/6) - YouTube)
̶ Specialisatie (wat kan door vrijhandel) leidt tot hogere productiviteit en dus
tot welvaart
̶ Minimale overheid, laissez-faire en vrijhandel zijn de belangrijkste
beleidsadviezen, basis voor het liberalisme
̶ Eigenbelang is NIET het enige motief (“Theory of Moral Sentiments”)
Dit is een tijd van armoede, honger,.. -> economische theorie wil de welvaart verhogen voor
de mensen
Vrije prijzen -> dus iedereen mag prijs kiezen
Onzichtbare hand: ook bedrijven streven naar eigenbelang -> maximale winst
Als je specialiseerd heb je ook vrijhandel nodig -> je specialiseerd in een paar dingen en dan
handel je
Theory of Moral sentiments: ander boek van Smith over andere aspecten an de mens, zoals
empathie,…
̶ Jean-Baptiste Say
̶ Kringloopgedachte
̶ Elk aanbod creëert de eigen vraag
̶ recessie volgt uit een externe schok en niet uit de marktwerking
̶ er is dus geen reden om de marktwerking bij te sturen
̶ Speelde een grote rol tijdens de crisis van 2008-2009
̶ Ricardo
̶ De uitvinder van het idee van comparatieve voordelen
̶ Grondlegger van de moderne theorie van de internationale handel, waarbij
handel goed kan zijn voor beide partijen
--- Hadden Trump en Biden beter eens gelezen
Jean-Baptiste Say:
Hij gelooft dat de economie een kringloop is, en dat dan elk aanbod zijn eigen vraag creeërt
en ook zijn eigen inkomen.
Als er een recessie komt dan moet je niks doen -> leidt tot zeer lange en diepe depressies;
soms is er vraag te kort en krijg je een zwart gat en diepe depressie, de martk herstelt
zichzelf ni in een depressie
Ricardo:
Relatief kijken in wat je moet specialiseren
Een land beter in alles -> ook nuttiger om handel te drijven
, De Neoklassieke school: “homo economicus”
̶ Jevons, Walras en Marshall (vanaf ±1860)
̶ Waarde hangt af van het nut voor de individuele consument
̶ Het individu kent de eigen voorkeuren en handelt er naar: autonome
preferenties
̶ Het individu handelt rationeel door marginale kosten en baten van een keuze
af te wegen en rekening te houden met onzekerheid over toekomstige kosten
en baten
̶ Het individu handelt uit eigenbelang en kiest voor het alternatief dat de eigen
doelstellingen zo maximaal mogelijk realiseert
=> ZIJ / HIJ maximaliseert nut (consument) of winst (producent).
Nut =voldoening die je aanvaart bij de ocnsumptie van een goed, ook subjectief
Experiment 1
Stel je voor: je krijgt eenmalig € 100 waarover je volledig vrij mag beschikken onder de
volgende voorwaarde
̶ Je moet beslissen hoeveel van de € 100 je geeft aan een anonieme derde.
̶ Als die derde jouw gift aanvaardt, dan houdt de derde de gift en jij de rest
̶ Als die derde jouw gift verwerpt, dan hebben jullie beiden niets
̶ Hoeveel geef je?
̶ Wat is rationeel?
̶ Waarom is er een verschil?
- Er voor zorgen dat de andere het fair vind -> we zijn niet puur rationeel en die andere
ook niet, in feite zou de derde al content moeten zijn met 1 euro want dat is beter
dan 0
- 1 euro is rationeel
Experiment 2
Stel je voor: je hebt een filmticket voor een première voor jou en je vriend(in).
Bij de kassa van de bioscoop besef je: ik heb de tickets op kot laten liggen en er is geen tijd
om ze te halen. Wat doe je?
̶ Twee nieuwe tickets kopen?
̶ Weggaan en iets anders gaan doen?
̶ Wat is rationeel?
̶ Rationele mensen denken marginaal.
Gedane kosten nemen geen keer.
Waarom is er een verschil?
- Twee nieuwe tickets kopen; marginaal betaal je maar 1 keer voor een ticket; geld dat
je al hebt uitgegeven is irrelevant voor je beslissing
- Door emotie beslist niet iedereen rationeel
Belang van de “homo economicus” hypothese
Het is de basisaanname voor heel wat economische modellen
̶ Klinkt redelijk
