Hoofdstuk 27: Geld
H27 GELD
1. De functies van geld
2. Goederengeld
3. Van goederengeld naar papiergeld
4. Geldcreatie
5. De intrestvoet
6. Geldvraag en geldaanbod
1 De functies van geld
̶ Wat is geld?
̶ Vier functies van geld
̶ Ruilmiddel
̶ Rekeneenheid
̶ Spaarmiddel
̶ Kredietmiddel
̶ Eenvoudige ruileconomie: prehistorisch dorp zonder geld
̶ Geitenboer
̶ Bakker
Geld als Ruilmiddel
̶ Ruilhandel
̶ Koper en verkoper kopen en verkopen tegelijk
̶ Enkel aankoop als tegelijk ook verkoop
̶ Koper en verkoper moeten elkaars product wensen
̶ Op hetzelfde moment
̶ Stel
̶ Dochter van geitenboer wil trouwen
̶ Geitenboer heeft 100 broden nodig voor het feest
̶ Wenst de bakker geitenvlees? Lust de bakker wel geitenvlees?
̶ Geitenboer bakt zelf brood…
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om goederen en diensten te kopen zonder dat daar een verkoop
tegenover moet staan”
Een geit kan je niet delen
,Geld als Rekeneenheid
̶ Ruilhandel
̶ Waarde van brood in aantal geiten
‒ Bvb. 100 broden is gelijk aan 3/5 van een geit
̶ Waarde van een geit in aantal broden
‒ Bvb. 3 geiten is gelijk aan 500 broden
̶ Stel meer dan twee goederen
̶ Heel complex…
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een monetaire meeteenheid voor het meten van de waarde van goederen,
diensten en activa”
Geld als spaarmiddel
̶ Ruilhandel
̶ Bakker verkoopt 100 broden aan geitenboer
̶ Bakker ontvangt 3/5 geit
̶ De bakker heeft niet meteen honger en wil de geit bewaren
̶ Dode geit bewaart niet zo goed, bederft…
̶ Nood aan iets dat standvastige waarde heeft
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om huidige waarde te bewaren voor de toekomst”
Geld als kredietmiddel
̶ Ruilhandel
̶ De bakker wil een nieuwe bakkerij bouwen
̶ Heeft hout en stenen nodig
̶ Maar kon niet sparen…
̶ Hij moet handel drijven met steenkapper en houthakker en sparen in
goederen
̶ Duurt lang…
̶ Gevolg: investeringen blijven uit
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om waarde tijdelijk uit te lenen aan een ander, meestal tegen
bepaalde vergoeding”
̶ De bakker leent geld bij een rijke dorpeling
, Welk goed als geld gebruiken?
̶ Welke goederen voldoen aan die vier karakteristieken?
̶ Oneindig deelbaar
̶ Schaars
̶ Waardevast / duurzaam
̶ Transporteerbaar
̶ Verschillende goederen, in verschillende landen
̶ schelpen zijn, edelstenen, tabak, graan, zout.
̶ Soldaten Romeinse Rijk werden ooit vergoed in zoutstaven of salarium
=> Dit is de oorsprong van het woord salaris
H27 GELD
1. De functies van geld
2. Goederengeld
3. Van goederengeld naar papiergeld
4. Geldcreatie
5. De intrestvoet
6. Geldvraag en geldaanbod
2 Goederengeld
̶ Een goed dat door iedereen wordt aanvaard als middel van betaling”
̶ Oorspronkelijk als geld gebruikt:
̶ Zout, schelpen, kralen, edelstenen, tabak, slaven,…
̶ Krijgsgevangenenkampen: sigaretten
̶ Romeinse tijd: zoutstaven (salarium)
̶ Later: edele metalen (koper, goud, zilver)
̶ Eerst: metaalwaarde
‒ nominale waarde = intrinsieke waarde (metaalwaarde)
‒ Weegschaal nodig
‒ ‘Gesjoemel’ met de gewichten…
̶ Later: munten slaan met beeltenis van heerser
‒ Nominale waarde > intrinsieke waarde (metaalwaarde)
‒ stempel van de overheid op de munt
‒ ‘Gesjoemel’ met de intrinsieke waarde van de munt
Initieel was geld goederen.
Intrinsieke waarde: geld is iets waart omdat er iets achter zit.
Bij grote vonst dan is het geld niks meer waart, de prijzen van dingen in goud en zilver gaan
stijgen waardoor er inflatie ontstaat. Dit is het probleem bij waarde gebaseerd op intrinsieke
waarde want intrinsieke waarde is niet stabiel.
Vanaf dat er op geld een beeld staat gedrukt is het bijna altijd het geval dat de nominale
waarde groter is dan de intrinsieke waarde. Dus je hebt een munt die x aantal waard is maar
de waarde die erop staat is groter.
Zo heffen de heersers een soort van belastingen.
H27 GELD
1. De functies van geld
2. Goederengeld
3. Van goederengeld naar papiergeld
4. Geldcreatie
5. De intrestvoet
6. Geldvraag en geldaanbod
1 De functies van geld
̶ Wat is geld?
̶ Vier functies van geld
̶ Ruilmiddel
̶ Rekeneenheid
̶ Spaarmiddel
̶ Kredietmiddel
̶ Eenvoudige ruileconomie: prehistorisch dorp zonder geld
̶ Geitenboer
̶ Bakker
Geld als Ruilmiddel
̶ Ruilhandel
̶ Koper en verkoper kopen en verkopen tegelijk
̶ Enkel aankoop als tegelijk ook verkoop
̶ Koper en verkoper moeten elkaars product wensen
̶ Op hetzelfde moment
̶ Stel
̶ Dochter van geitenboer wil trouwen
̶ Geitenboer heeft 100 broden nodig voor het feest
̶ Wenst de bakker geitenvlees? Lust de bakker wel geitenvlees?
̶ Geitenboer bakt zelf brood…
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om goederen en diensten te kopen zonder dat daar een verkoop
tegenover moet staan”
Een geit kan je niet delen
,Geld als Rekeneenheid
̶ Ruilhandel
̶ Waarde van brood in aantal geiten
‒ Bvb. 100 broden is gelijk aan 3/5 van een geit
̶ Waarde van een geit in aantal broden
‒ Bvb. 3 geiten is gelijk aan 500 broden
̶ Stel meer dan twee goederen
̶ Heel complex…
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een monetaire meeteenheid voor het meten van de waarde van goederen,
diensten en activa”
Geld als spaarmiddel
̶ Ruilhandel
̶ Bakker verkoopt 100 broden aan geitenboer
̶ Bakker ontvangt 3/5 geit
̶ De bakker heeft niet meteen honger en wil de geit bewaren
̶ Dode geit bewaart niet zo goed, bederft…
̶ Nood aan iets dat standvastige waarde heeft
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om huidige waarde te bewaren voor de toekomst”
Geld als kredietmiddel
̶ Ruilhandel
̶ De bakker wil een nieuwe bakkerij bouwen
̶ Heeft hout en stenen nodig
̶ Maar kon niet sparen…
̶ Hij moet handel drijven met steenkapper en houthakker en sparen in
goederen
̶ Duurt lang…
̶ Gevolg: investeringen blijven uit
̶ Oplossing?
̶ GELD
̶ “Een middel om waarde tijdelijk uit te lenen aan een ander, meestal tegen
bepaalde vergoeding”
̶ De bakker leent geld bij een rijke dorpeling
, Welk goed als geld gebruiken?
̶ Welke goederen voldoen aan die vier karakteristieken?
̶ Oneindig deelbaar
̶ Schaars
̶ Waardevast / duurzaam
̶ Transporteerbaar
̶ Verschillende goederen, in verschillende landen
̶ schelpen zijn, edelstenen, tabak, graan, zout.
̶ Soldaten Romeinse Rijk werden ooit vergoed in zoutstaven of salarium
=> Dit is de oorsprong van het woord salaris
H27 GELD
1. De functies van geld
2. Goederengeld
3. Van goederengeld naar papiergeld
4. Geldcreatie
5. De intrestvoet
6. Geldvraag en geldaanbod
2 Goederengeld
̶ Een goed dat door iedereen wordt aanvaard als middel van betaling”
̶ Oorspronkelijk als geld gebruikt:
̶ Zout, schelpen, kralen, edelstenen, tabak, slaven,…
̶ Krijgsgevangenenkampen: sigaretten
̶ Romeinse tijd: zoutstaven (salarium)
̶ Later: edele metalen (koper, goud, zilver)
̶ Eerst: metaalwaarde
‒ nominale waarde = intrinsieke waarde (metaalwaarde)
‒ Weegschaal nodig
‒ ‘Gesjoemel’ met de gewichten…
̶ Later: munten slaan met beeltenis van heerser
‒ Nominale waarde > intrinsieke waarde (metaalwaarde)
‒ stempel van de overheid op de munt
‒ ‘Gesjoemel’ met de intrinsieke waarde van de munt
Initieel was geld goederen.
Intrinsieke waarde: geld is iets waart omdat er iets achter zit.
Bij grote vonst dan is het geld niks meer waart, de prijzen van dingen in goud en zilver gaan
stijgen waardoor er inflatie ontstaat. Dit is het probleem bij waarde gebaseerd op intrinsieke
waarde want intrinsieke waarde is niet stabiel.
Vanaf dat er op geld een beeld staat gedrukt is het bijna altijd het geval dat de nominale
waarde groter is dan de intrinsieke waarde. Dus je hebt een munt die x aantal waard is maar
de waarde die erop staat is groter.
Zo heffen de heersers een soort van belastingen.
