1
Samenvatting: Endodontologie:
Kanaalbehandeling:
Openingscaviteit:
• Endodontische toegang
• Opening die in tand geprepareerd is om toegang te krijgen tot
wortelkanaalsysteem
o Voor reiniging, vormgeving en afsluiting
Voorwaarden openingscaviteit :
• Pulpakamerdak moet volledig weggenomen worden
• Reinigen van de pulpakamer
o Verwijderen van de pulpakamerinhoud
• Lokaliseren van de kanaaltoegangen
• Bewegingsvrijheid voor de instrumenten garanderen
o Straight line access
▪ Instrument moet rechte toegang hebben
Hoofdstappen van openingscaviteit:
• Pre-evaluatie
• Openen
• Afwerken
• Elke stap zal bestaan uit verschillende acties
Stappen pre-evaluatie:
• Kennis van de pulpa-anatomie
• Preoperatieve röntgenfoto
• Klinisch onderzoek
• Zoeken van de pulpakamer ten opzichte van de glazuur-cementgrens
• Identificatie van startlocatie
• Positie en richting van het initiële penetratiepunt
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 2
Pulpa-anatomie:
• Pulpakamerdak zal altijd geperforeerd moeten worden
o Ligt ter hoogte van de glazuurcementgrens of iets hoger
▪ Nooit tot onder de CEJ boren
o Pulpadak kan pulpahoorns bevatten als projectie van de knobbels
• Pulpakamerbodem zal nooit geperforeerd mogen worden
o Heeft donkere kleur
• Kanaalingangen en wortelkanaalsysteem zal verschillen per tandtype
Preoperatieve röntgenfoto:
• Nodig voor het bepalen van de tandoriëntatie
o Zal richting bepalen van ingang openingscaviteit
• Duidelijke visualisatie van positie en grootte van de pulpakamer
• Duidelijke visualisatie van het aantal kanalen en wortels
o Eventueel tweede RX nemen onder andere hoek om alle wortels te visualiseren
• Meten van de afstand tussen knobbel en pulpakamerbodem
o Voorkomen van perforatie
• Indien beschikbaar:
o CBCT voor nauwkeurigere 3D evaluatie
Klinisch onderzoek:
• Inspectie van de morfologie van het occlusale en linguale vlak
o Meestal moeilijk door diepe cariës of grote restauratie
• Buccaal palperen
o Voelen van de wortel en zo centraal mogelijk blijven
Zoeken van de pulpakamer ten opzichte van de glazuur-cementgrens:
• CEJ-regel:
o CEJ is meest consistente referentiepunt bij het lokaliseren van de pulpakamer
• Centraliteitsprincipe:
o Pulpakamer ligt altijd centraal ter hoogte van de cementglazuurgrens
o Opening moet telkens naar het midden van de CEJ worden gericht
• Op CEJ-niveau:
o Afstand van buitenoppervlak van de klinische kroon tot wand van pulpakamer is
overal gelijk
• Concentriciteitsprincipe:
o Pulpakamerwanden zijn concentrisch met het buitenoppervlak
o Anatomie van externe oppervlak weerspiegelt anatomie van de pulpakamerwand
▪ Vorm van pulpakamer is gelijk met vorm buitenoppervlak op het CEJ-niveau
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 3
Identificatie van startlocatie:
• Zal verschillen op basis van elk tandtype
• Bij bovensnijtanden:
o Startlocatie ligt centraal en meer incisaal
o Richting van boor zal afhangen van
▪ Beginpunt
▪ Omvang pulpa in de kroon
o Opmerking:
▪ Indien teruggetrokken pulpa:
• Loodrechte invoerrichting zal pulpa niet bereiken
• Bij bovenpremolaren:
o Startlocatie ligt centraal over de centrale fissuur
• Bij onderpremolaren:
o Kronen zijn linguaal gekanteld
▪ Startlocatie moet aangepast worden
o Startlocatie ligt buccaal van de centrale fissuur
• Bij ondermolaren:
o Start locatie ligt in de centrale groef tussen 2 grenzen
o Mesiale grens:
▪ Lijn tussen mesiale knobbels
▪ Niet te veel boren naar mesiaal
o Distale grens:
▪ Lijn tussen buccale en linguale groeven
• Bij bovenmolaren:
o Startlocatie ligt in centrale groef tussen 2 grenzen
o Mesiale grens:
▪ Lijn tussen mesiobuccale en mesiolinguale knobbel
o Distale grens:
▪ Lijn tussen distobuccale en mesiolinguale knobbel
Positie en richting van het initiële penetratiepunt:
• Bepaalt afhankelijk van:
o Tandoriëntatie
o Glazuurgrenspositie
▪ Voor het bepalen van de positie van de pulpakamer
o Fissuur patroon per tand type
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 4
Open-fase:
• Doorboren van glazuur
o Verder boren tot 1 mm in het dentine met een snel-draaiende fissuurboor
• Maken van voorlopige omvang van de toegangsholte
o Kleiner dan de uiteindelijke vorm
o Bij snijtanden
▪ Driehoekige toegang
o Bij hoektanden:
▪ Ovaalachtige toegang
o Bij premolaren:
▪ Ovaal breder in buccolinguale richting
o Bij molaren:
▪ Driehoekig voor tanden met 3 kanalen
▪ Trapezoïde voor tanden met 4 kanalen
• Verder boren tot pulpakamer wordt geperforeerd
o Parallel boren aan de lengte van de tand
o Bij fronttanden en onderpremolaren zal invoerrichting moeten aangepast worden
• Bij perforeren van de pulpakamer:
o Drop-in effect (soort van in de pulpakamer vallen)
▪ Niet bij kamers die kleiner zijn dan 2 mm
• Verwijderen van het dak en de pulpahoorns
o Wordt gedaan met een Batt-boor
▪ Heeft niet-snijdende top en zal glijden over de pulpabodem
o Controle via haaksonde
• Regel van kleurverandering:
o Kleur van de bodem zal donkerder zijn
▪ Indicator voor het stoppen van het gebruiken van de Batt-boor
• Overgang tussen caviteit en pulpakamerwanden moet vloeiend zijn
• Plaatsen van rubberdam
• Verwijderen van pulpakamerweefsel
o Spoelen met NaOCl
o Aan de hand van curettes
• Opsporen van wortelkanalen
o Zie verder
• Bereiken van straight-line access
o Belangrijke stap
o Zal gebeuren met de Batt-boor
▪ Wanden glad maken
o Zal gebeuren met Gates-Glidden
▪ Voor ondersnijding te verwijderen
o Zal zorgen voor bewegingsvrijheid voor instrumenten
o Beste kans voor goede reiniging
• Flarring:
o Geven van een lichte tapse vorm naar coronaal
▪ Licht naar buiten gebogen
o Noodzakelijk voor beter zicht en betere licht penetratie
o Goede weerstand tegen occlusale krachten voor de tijdelijke restauratie
Endodontologie: Kanaalbehandeling
Samenvatting: Endodontologie:
Kanaalbehandeling:
Openingscaviteit:
• Endodontische toegang
• Opening die in tand geprepareerd is om toegang te krijgen tot
wortelkanaalsysteem
o Voor reiniging, vormgeving en afsluiting
Voorwaarden openingscaviteit :
• Pulpakamerdak moet volledig weggenomen worden
• Reinigen van de pulpakamer
o Verwijderen van de pulpakamerinhoud
• Lokaliseren van de kanaaltoegangen
• Bewegingsvrijheid voor de instrumenten garanderen
o Straight line access
▪ Instrument moet rechte toegang hebben
Hoofdstappen van openingscaviteit:
• Pre-evaluatie
• Openen
• Afwerken
• Elke stap zal bestaan uit verschillende acties
Stappen pre-evaluatie:
• Kennis van de pulpa-anatomie
• Preoperatieve röntgenfoto
• Klinisch onderzoek
• Zoeken van de pulpakamer ten opzichte van de glazuur-cementgrens
• Identificatie van startlocatie
• Positie en richting van het initiële penetratiepunt
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 2
Pulpa-anatomie:
• Pulpakamerdak zal altijd geperforeerd moeten worden
o Ligt ter hoogte van de glazuurcementgrens of iets hoger
▪ Nooit tot onder de CEJ boren
o Pulpadak kan pulpahoorns bevatten als projectie van de knobbels
• Pulpakamerbodem zal nooit geperforeerd mogen worden
o Heeft donkere kleur
• Kanaalingangen en wortelkanaalsysteem zal verschillen per tandtype
Preoperatieve röntgenfoto:
• Nodig voor het bepalen van de tandoriëntatie
o Zal richting bepalen van ingang openingscaviteit
• Duidelijke visualisatie van positie en grootte van de pulpakamer
• Duidelijke visualisatie van het aantal kanalen en wortels
o Eventueel tweede RX nemen onder andere hoek om alle wortels te visualiseren
• Meten van de afstand tussen knobbel en pulpakamerbodem
o Voorkomen van perforatie
• Indien beschikbaar:
o CBCT voor nauwkeurigere 3D evaluatie
Klinisch onderzoek:
• Inspectie van de morfologie van het occlusale en linguale vlak
o Meestal moeilijk door diepe cariës of grote restauratie
• Buccaal palperen
o Voelen van de wortel en zo centraal mogelijk blijven
Zoeken van de pulpakamer ten opzichte van de glazuur-cementgrens:
• CEJ-regel:
o CEJ is meest consistente referentiepunt bij het lokaliseren van de pulpakamer
• Centraliteitsprincipe:
o Pulpakamer ligt altijd centraal ter hoogte van de cementglazuurgrens
o Opening moet telkens naar het midden van de CEJ worden gericht
• Op CEJ-niveau:
o Afstand van buitenoppervlak van de klinische kroon tot wand van pulpakamer is
overal gelijk
• Concentriciteitsprincipe:
o Pulpakamerwanden zijn concentrisch met het buitenoppervlak
o Anatomie van externe oppervlak weerspiegelt anatomie van de pulpakamerwand
▪ Vorm van pulpakamer is gelijk met vorm buitenoppervlak op het CEJ-niveau
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 3
Identificatie van startlocatie:
• Zal verschillen op basis van elk tandtype
• Bij bovensnijtanden:
o Startlocatie ligt centraal en meer incisaal
o Richting van boor zal afhangen van
▪ Beginpunt
▪ Omvang pulpa in de kroon
o Opmerking:
▪ Indien teruggetrokken pulpa:
• Loodrechte invoerrichting zal pulpa niet bereiken
• Bij bovenpremolaren:
o Startlocatie ligt centraal over de centrale fissuur
• Bij onderpremolaren:
o Kronen zijn linguaal gekanteld
▪ Startlocatie moet aangepast worden
o Startlocatie ligt buccaal van de centrale fissuur
• Bij ondermolaren:
o Start locatie ligt in de centrale groef tussen 2 grenzen
o Mesiale grens:
▪ Lijn tussen mesiale knobbels
▪ Niet te veel boren naar mesiaal
o Distale grens:
▪ Lijn tussen buccale en linguale groeven
• Bij bovenmolaren:
o Startlocatie ligt in centrale groef tussen 2 grenzen
o Mesiale grens:
▪ Lijn tussen mesiobuccale en mesiolinguale knobbel
o Distale grens:
▪ Lijn tussen distobuccale en mesiolinguale knobbel
Positie en richting van het initiële penetratiepunt:
• Bepaalt afhankelijk van:
o Tandoriëntatie
o Glazuurgrenspositie
▪ Voor het bepalen van de positie van de pulpakamer
o Fissuur patroon per tand type
Endodontologie: Kanaalbehandeling
, 4
Open-fase:
• Doorboren van glazuur
o Verder boren tot 1 mm in het dentine met een snel-draaiende fissuurboor
• Maken van voorlopige omvang van de toegangsholte
o Kleiner dan de uiteindelijke vorm
o Bij snijtanden
▪ Driehoekige toegang
o Bij hoektanden:
▪ Ovaalachtige toegang
o Bij premolaren:
▪ Ovaal breder in buccolinguale richting
o Bij molaren:
▪ Driehoekig voor tanden met 3 kanalen
▪ Trapezoïde voor tanden met 4 kanalen
• Verder boren tot pulpakamer wordt geperforeerd
o Parallel boren aan de lengte van de tand
o Bij fronttanden en onderpremolaren zal invoerrichting moeten aangepast worden
• Bij perforeren van de pulpakamer:
o Drop-in effect (soort van in de pulpakamer vallen)
▪ Niet bij kamers die kleiner zijn dan 2 mm
• Verwijderen van het dak en de pulpahoorns
o Wordt gedaan met een Batt-boor
▪ Heeft niet-snijdende top en zal glijden over de pulpabodem
o Controle via haaksonde
• Regel van kleurverandering:
o Kleur van de bodem zal donkerder zijn
▪ Indicator voor het stoppen van het gebruiken van de Batt-boor
• Overgang tussen caviteit en pulpakamerwanden moet vloeiend zijn
• Plaatsen van rubberdam
• Verwijderen van pulpakamerweefsel
o Spoelen met NaOCl
o Aan de hand van curettes
• Opsporen van wortelkanalen
o Zie verder
• Bereiken van straight-line access
o Belangrijke stap
o Zal gebeuren met de Batt-boor
▪ Wanden glad maken
o Zal gebeuren met Gates-Glidden
▪ Voor ondersnijding te verwijderen
o Zal zorgen voor bewegingsvrijheid voor instrumenten
o Beste kans voor goede reiniging
• Flarring:
o Geven van een lichte tapse vorm naar coronaal
▪ Licht naar buiten gebogen
o Noodzakelijk voor beter zicht en betere licht penetratie
o Goede weerstand tegen occlusale krachten voor de tijdelijke restauratie
Endodontologie: Kanaalbehandeling
