Hans Rosling – Feitenkennis
Inleiding.
VB:
- Extreme armoede afgelopen 20 jaar is deel van wereldbevolking dat in extreme
armoede leeft, gehalveerd. Revolutionair maar bijna niemand weet het.
- Vaccinaties bijna ieder kind op de wereld is tegenwoordig gevaccineerd = bijna alle
mensen hebben toegang tot basisgezondheidszorg.
Slechtste resultaten gescoord door Nobelprijswinnaars & medische wetenschappers =
systematisch mis. VGL met chimpansees: door toeval zou chimpansees 4/12 scoren, terwijl
mensen gemiddeld slechts 2/12 scoorden.
Actief opgedane onjuiste kennis: kennis die we bezitten is achterhaald en oud.
Wereldbeeld van mensen was ook oud. Nieuwe ideeën wilden ook niet postvatten
Denk na over wereld: oorlog, geweld, natuurrampen, … het gaat slecht en lijkt alsof het
alleen maar slechter gaat, nietwaar? Rijken worden rijker en armen worden armer. Beeld dat.
Westerlingen via media krijgen en meedragen (= overdramatische wereldbeeld – stressvol en
misleidend). Werkelijkheid: overgrote meerderheid in midden inkomensschaal. Stap voor
stap, jaar na jaar gaat het beter met wereld. Wereld wordt geconfronteerd met uitdagingen,
maar we hebben op verschillende gebieden vooruitgang geboekt (= op feiten gebaseerd
wereldbeeld).
Overdramatisch wereldbeeld moeilijk te veranderen omdat onze hersenen zo werken:
geneigd snel conclusies te trekken, zonder veel nadenken. Brein veroorzaakt zo ook onze
drama-instincten. Niet alle drama is slecht, we hebben een beetje nodig maar ook leren om
onze drama-inname in de hand te houden.
Kloofinstinct
VB: kindersterftecijfers = maatstaf voor de kwaliteit van een hele samenleving. Ouders en
samenleving slagen erin om hen te beschermen tegen alle gevaren waaraan ze zouden
kunnen sterven. Cijfers al heel hard gedaald op 33 jaar Studenten geloofden dit
niet/moeilijk want het strookte niet met het beeld dat ze in hun hoofd hadden.
Kloofinstinct = onweerstaanbare neiging die we hebben om alles in te delen in 2 afzonderlijke
en vaak tegengestelde groepen, met daartussen een imaginaire kloof – diepe afgrond van
onrechtvaardigheid: rijk vs arm.
=> megamisvatting omdat ze zo’n enorme impact hebben op de onjuiste manier waarop
mensen de wereld waarnemen. Dit is de ergste want vertekent in hoofd van mensen alle
wereldwijde verhoudingen.
VB: zij en wij, ontwikkelingslanden en ontwikkelde landen arme landen en rijke landen
Wereld is totaal veranderd: vandaag de dag zijn in verreweg de meeste landen de gezinnen
klein en komt kindersterfte zelden voor. Kijk op de wereld, in hoofd van westerlingen, is niet
mee veranderd. Deze verandering (kindersterfte) ziet er voor elk aspect van het menselijk
leven er een beetje hetzelfde uit. Vroeger was de wereld in 2 verdeeld, nu niet meer.
1
, Mensen denken dat leven in landen met lage-inkomens veel ellendiger is dan het in
werkelijkheid is. Slechts 9 procent van de wereld leeft in lage-inkomensland en deze landen
veel ontwikkelder dan de mensen denken. Bewoners midden- en hoge-inkomenslanden
vormen samen 91% van de mensheid en grootste deel heeft zich op wereldmarkt begeven.
4 inkomensniveaus:
Level 1 Level 2 Level 3 Level 4
Extreme armoede 4 dollar/dag 16 dollar/dag >32 dollar/dag
1 dollar/dag Voedsel kopen dat je Spaarpot is Rijke consument
5 kinderen niet zelf verbouwd – indrukwekkend 12 jaar onderwijs
Blote voeten – water kippen kopen – Stabiele Reizen met vliegtuig
uit moddergat en gasfornuis – elektraleiding –
grauwe pap als eten kinderen naar school koelkast – medische
Onzeker leven rekeningen betalen –
eerste vakantie
Meerderheid wereldbevolking
Kloofinstinct heel sterk: sterke dramatische neiging tot binair denken, drang om dingen in 2
afzonderlijke groepen in te delen met een lege kloof daartussen. Journalisten weten dit en
brengen hun verhalen als een conflict tussen 2 tegenover elkaar staande mensen, punten, …
wij bedenken scheiding waar alleen maar vloeiend verloop is, verzinnen een verschil waar
samensmelting plaatsvindt en conflict waar overeenstemming is.
Gemiddelden misleiden door een groot gebied te verstoppen in 1 cijfer. 2 gemiddelden
vergelijkt gevaar dat je je nog sterker laat misleiden doordat je je richt op kloof tussen
enkel die cijfers en zo overlappende gebied over het hoofd ziet. je ziet kloven die er niet
werkelijk zijn.
Van nature aangetrokken tot extreme voorbeelden en die zijn ook gemakkelijk te onthouden.
Meerderheden meestal te vinden in het midden en die vertellen een heel ander verhaal.
Statistieken vaak op dramatische manier gebruikt voor politieke doeleinden maar belangrijk
dat ze ook helpen onze weg te vinden in de werkelijkheid.
! Meeste dingen die je zelf ervaart, horen bij level 4 en dat de dingen die je uit de tweede
hand ervaart, gefilterd zijn door massamedia, die dol zijn op uitzonderlijke, niet-
representatieve gebeurtenissen.
Negativiteitisinstinct
= neiging om eerder het slechte te zien dan het goede. Alles wordt slechter is bewering over
de wereld die vaak verteld wordt. Waar dat er veel slechts is in de wereld (overbevissing,
natuurrampen, terrorisme, …). Oplossen en bestrijden? Internationale samenwerking,
gebaseerd op een gedeeld en op feiten gebaseerd inzicht in wereld. Moeilijk iets te weten
over goede dingen, verbeteringen waar je niets over hoort. Fundamentele verbeteringen die
2
Inleiding.
VB:
- Extreme armoede afgelopen 20 jaar is deel van wereldbevolking dat in extreme
armoede leeft, gehalveerd. Revolutionair maar bijna niemand weet het.
- Vaccinaties bijna ieder kind op de wereld is tegenwoordig gevaccineerd = bijna alle
mensen hebben toegang tot basisgezondheidszorg.
Slechtste resultaten gescoord door Nobelprijswinnaars & medische wetenschappers =
systematisch mis. VGL met chimpansees: door toeval zou chimpansees 4/12 scoren, terwijl
mensen gemiddeld slechts 2/12 scoorden.
Actief opgedane onjuiste kennis: kennis die we bezitten is achterhaald en oud.
Wereldbeeld van mensen was ook oud. Nieuwe ideeën wilden ook niet postvatten
Denk na over wereld: oorlog, geweld, natuurrampen, … het gaat slecht en lijkt alsof het
alleen maar slechter gaat, nietwaar? Rijken worden rijker en armen worden armer. Beeld dat.
Westerlingen via media krijgen en meedragen (= overdramatische wereldbeeld – stressvol en
misleidend). Werkelijkheid: overgrote meerderheid in midden inkomensschaal. Stap voor
stap, jaar na jaar gaat het beter met wereld. Wereld wordt geconfronteerd met uitdagingen,
maar we hebben op verschillende gebieden vooruitgang geboekt (= op feiten gebaseerd
wereldbeeld).
Overdramatisch wereldbeeld moeilijk te veranderen omdat onze hersenen zo werken:
geneigd snel conclusies te trekken, zonder veel nadenken. Brein veroorzaakt zo ook onze
drama-instincten. Niet alle drama is slecht, we hebben een beetje nodig maar ook leren om
onze drama-inname in de hand te houden.
Kloofinstinct
VB: kindersterftecijfers = maatstaf voor de kwaliteit van een hele samenleving. Ouders en
samenleving slagen erin om hen te beschermen tegen alle gevaren waaraan ze zouden
kunnen sterven. Cijfers al heel hard gedaald op 33 jaar Studenten geloofden dit
niet/moeilijk want het strookte niet met het beeld dat ze in hun hoofd hadden.
Kloofinstinct = onweerstaanbare neiging die we hebben om alles in te delen in 2 afzonderlijke
en vaak tegengestelde groepen, met daartussen een imaginaire kloof – diepe afgrond van
onrechtvaardigheid: rijk vs arm.
=> megamisvatting omdat ze zo’n enorme impact hebben op de onjuiste manier waarop
mensen de wereld waarnemen. Dit is de ergste want vertekent in hoofd van mensen alle
wereldwijde verhoudingen.
VB: zij en wij, ontwikkelingslanden en ontwikkelde landen arme landen en rijke landen
Wereld is totaal veranderd: vandaag de dag zijn in verreweg de meeste landen de gezinnen
klein en komt kindersterfte zelden voor. Kijk op de wereld, in hoofd van westerlingen, is niet
mee veranderd. Deze verandering (kindersterfte) ziet er voor elk aspect van het menselijk
leven er een beetje hetzelfde uit. Vroeger was de wereld in 2 verdeeld, nu niet meer.
1
, Mensen denken dat leven in landen met lage-inkomens veel ellendiger is dan het in
werkelijkheid is. Slechts 9 procent van de wereld leeft in lage-inkomensland en deze landen
veel ontwikkelder dan de mensen denken. Bewoners midden- en hoge-inkomenslanden
vormen samen 91% van de mensheid en grootste deel heeft zich op wereldmarkt begeven.
4 inkomensniveaus:
Level 1 Level 2 Level 3 Level 4
Extreme armoede 4 dollar/dag 16 dollar/dag >32 dollar/dag
1 dollar/dag Voedsel kopen dat je Spaarpot is Rijke consument
5 kinderen niet zelf verbouwd – indrukwekkend 12 jaar onderwijs
Blote voeten – water kippen kopen – Stabiele Reizen met vliegtuig
uit moddergat en gasfornuis – elektraleiding –
grauwe pap als eten kinderen naar school koelkast – medische
Onzeker leven rekeningen betalen –
eerste vakantie
Meerderheid wereldbevolking
Kloofinstinct heel sterk: sterke dramatische neiging tot binair denken, drang om dingen in 2
afzonderlijke groepen in te delen met een lege kloof daartussen. Journalisten weten dit en
brengen hun verhalen als een conflict tussen 2 tegenover elkaar staande mensen, punten, …
wij bedenken scheiding waar alleen maar vloeiend verloop is, verzinnen een verschil waar
samensmelting plaatsvindt en conflict waar overeenstemming is.
Gemiddelden misleiden door een groot gebied te verstoppen in 1 cijfer. 2 gemiddelden
vergelijkt gevaar dat je je nog sterker laat misleiden doordat je je richt op kloof tussen
enkel die cijfers en zo overlappende gebied over het hoofd ziet. je ziet kloven die er niet
werkelijk zijn.
Van nature aangetrokken tot extreme voorbeelden en die zijn ook gemakkelijk te onthouden.
Meerderheden meestal te vinden in het midden en die vertellen een heel ander verhaal.
Statistieken vaak op dramatische manier gebruikt voor politieke doeleinden maar belangrijk
dat ze ook helpen onze weg te vinden in de werkelijkheid.
! Meeste dingen die je zelf ervaart, horen bij level 4 en dat de dingen die je uit de tweede
hand ervaart, gefilterd zijn door massamedia, die dol zijn op uitzonderlijke, niet-
representatieve gebeurtenissen.
Negativiteitisinstinct
= neiging om eerder het slechte te zien dan het goede. Alles wordt slechter is bewering over
de wereld die vaak verteld wordt. Waar dat er veel slechts is in de wereld (overbevissing,
natuurrampen, terrorisme, …). Oplossen en bestrijden? Internationale samenwerking,
gebaseerd op een gedeeld en op feiten gebaseerd inzicht in wereld. Moeilijk iets te weten
over goede dingen, verbeteringen waar je niets over hoort. Fundamentele verbeteringen die
2
