Volledige samenvatting van het vak Onderzoeksmethoden voor Bedrijfskunde, zoals gegeven door prof. Van Droogenbroeck in het schooljaar . Dit vak wordt gegeven in het schakeljaar naar Bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit Brussel.
Deze samenvatting bevat alle lessen. Les gevolgd als dagstudent, m...
SCIENTIFIC RESEARCH (CH. 2) HOC 1
DOELSTELLINGEN:
• Kunnen uitleggen wat er wordt bedoeld met (sociaal)wetenschappelijk onderzoek
• Belang van de context in sociaalwetenschappelijk onderzoek kunnen duiden.
• Kunnen uitleggen wat de belangrijkste ontologische en epistemologische
wetenschapsfilosofische perspectieven zijn op wetenschap en hoe zij zich van elkaar
onderscheiden (bv., positivisme, neo-positivisme, interpretivisme, constructivisme,
kritisch realisme, pragmatisme)
• De inductieve-deductieve cyclus kunnen uitleggen en illustreren met voorbeelden
• Kunnen uitleggen wat toegepast en fundamenteel onderzoek is en voorbeelden kunnen
geven van beide types onderzoek
• Business onderzoek kunnen definiëren en beschrijven
INLEIDING
WAT HEET WETENSCHAP?
• Wat?
- Systeem/methode om tot gefundeerde kennis te komen
- Langzaam en eeuwenlang proces
- Geaccumuleerde kennis: georganiseerd in theorieën en gestoeld op empirische gegevens
§ Empirisch: voortkomend uit wetenschappelijke ervaringen (onderzoek)
• Verschil tss verwerven v alledaagse en wetenschappelijke kennis:
- Strikte regels om de kwaliteit te waarborgen en zo tot geldige en betrouwbare kennis
te komen
• Andere bronnen v kennis:
- Eigen ervaringen en waarnemingen; pers, media; ideologieën
Sociale wetenschappen
POSITIE V SOCIALE WETENSCHAPPEN
Organisatie in grote wetenschapsgebieden & disciplines beïnvloedt onze manier v denken &
wetenschap uitoefenen
• Alfa- & bètawetenschappen:
- Alfawetenschappen: geesteswetenschappen: studie vh product menselijk handelen
- Bètawetenschappen: natuurwetenschappen: natuurwetten
- 19de eeuw
- C.P. Snow (1959) “The Two Cultures”
• Gammawetenschappen: sociale wetenschappen
- Focus op mensen & maatschappij: we bestuderen onszelf
- 20ste eeuw
- Wolf Lepenies (1985) “Die drei Kulturen”
Methodologie (op welke wijze kennis produceren) is onderdeel v elke discipline
-> welke methoden moet sociaalwetenschappelijk onderzoek gebruiken? => methodenstrijd
1
,Onderzoeksmethoden Yinthe Valcke
SOCIAALWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
Def: productie v geldige en betrouwbare kennis over de sociale realiteit door het combineren
v theorie en empirie volgens rigoureuze mothodologische principes
Geen vacuüm -> CONTEXT:
• Elementen:
- Theorieën
- Visie op theorie & empirie
- Epistemologische & ontologische beschouwingen
§ Epistemologie: wat is goede kennis, hoe kom eraan, wnr heb je het, welke
soorten kennis zijn er
§ Ontologie: waaruit bestaat onze wereld, bestuderen over bestaan
- Ethische beschouwingen
- Doel onderzoek
- Politieke context
- Persoonlijkheid vd onderzoeker
Wat is een theorie? KENMERKEN:
1. Logisch samenhangend geheel v uitspraken over relaties tss concepten = bouwstenen
- = geheel van samenhangende uitspraken die bepaalde fenomenen beschrijven,
verklaren en voorspellen
- Concept: algemeen en abstract idee dat als label dient om concreet waarneembare
zaken of fenomenen te categoriseren (bv: criminaliteit)
- Bv. Broken Window Theory: criminaliteit – verloedering
2. Empirisch toetsbaar
- Verifieerbaar
§ Waarneembaar = observeerbare gevolgen
- Weerlegbaar
§ Mogelijk om door observatie de eventuele onjuistheid van kennis aan te tonen
§ = Falisifieerbaar
- Gemeenschappelijk, transparantie
§ Mensen moeten toegang hebben om het te kunnen checken
- Belangrijk verschil met andere kennissystemen
3. Veralgemeenbaar:
- Gaat over meer dan éénmalig fenomeenop één plaats
§ “Theorieën zijn verklaringen voor terugkerende patronen of voor
regelmatigheden ih sociale leven”
ð In lekentaal: verhalen over het hoe en waarom verschijnselen optreden
2
,Onderzoeksmethoden Yinthe Valcke
Empirische cyclus
WAT IS EMPIRIE?
= ervaren vd wereld rondom ons door waarneming; via dataverzameling
Objectief waarnemen? Intersubjectiviteit in sociale wetenschappen
= het delen van subjectieve toestanden door twee of meer individuen (Scheff)
EMPIRISCHE CYCLUS
= Samenspel tss empirie en theorie, inductieve-deductieve cyclus
• Verloopt via 2 argumentaties:
- Vanuit observatie (inductie): of specifiek -> algemeen
- Vanuit theorie (deductie): of algemeen -> specifiek
• Hoe komen theorieën tot stand: voortdurend proces:
Inductie:
• Observeren v fenomenen die vragen oproepen
• Systematische observatie -> hypothesen
• -> theorie
Deductie:
• Theorie, onderwerpen aan:
- Toetsing en evaluatie
- Bijstelling
- Toetsing en evaluatie
- …
-> In wetenschap dus 2 bronnen v kennis als legitiem beschouwd:
• Rationeel denken -> rationalisme (-> deductie)
• Observatie -> empiricisme (-> inductie)
è 2 denkwijzen die bepalende invloed hebben gehad op wetenschap
RATIONALISME
• Rationalistische benadering:
- Denkrichting die stelt dat ware kennis deductief ten stand komt
- Deductieve benadering: uit rationale overwegingen, hypothesen ontwikkeld, worden
getoetst (falsificatie)
• Logica en logische afleiding -> garantie op waarheid
- Rede is voornaamste bron v kennis (<> openbaring/traditie, ervaring)
- Werkelijkheid: inherente redelijke en logische structuur
- Waarheid bestaat en kan direct door het verstand ‘gelezen’ worden
- -> deze waarheden zijn fundamenteel & ze ontkennen leidt tot contradictie
- -> deze waarheden zijn vanzelfsprekend waar en hun ontkenning vanzelfsprekend
fout
- Bv. alle driehoeken hebben 3 hoeken
• Grondlegger: RENÉ DESCARTES (1596-1650)
- Observatie en ervaring zijn vaak misleidend
- Enige waar je met zekerheid v kan uitgana: cogito ergu sum => methodische twijfel
- Alleen in de rede vindt “eeuwige waarheid” solide grond (~zekerheid)
• Uitgangspunt: ware kennis deductief
- Mens heeft vermogen om rationeel te denken -> theorieën als rationale constructies
- Uit rationale overwegingen en theorieën kunnen hypothesen over de wereld afgeleid
worden
- Deductieve benadering, theorieën moeten toets v falsificatie doorstaan
EMPIRICISME
• Stelt dat sensorische waarneming, samen met inductie, enige bron is v alle kennis
• Inductieve benadering: ideeën getoetst voordat ze als kennis kunnen gedefinieerd worden
• Tegenhanger vh rationalisme: rede te beperkt om als fundament voor kennis te dienen
• Kennis komt voort uit ervaring & observatie vd werkelijkheid & reflectie daarop
• Grondlegger: JOHN LOCKE (1632-1704)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yinthevalcke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
