DEPARTMENT OF EUROPEAN, PUBLIC AND INTERNATIONAL LAW
HUMAN RIGHTS CENTRE
MENSENRECHTEN VAN VLUCHTELINGEN EN ONTHEEMDEN (II)
30 november 2022
Yves Haeck
www.humanrightsincontext.be
1
, BELANG VAN EVRM EN EUROPEES HOF IN
ASIELZAKEN
̶ Asiel: geregeld in nationale wetgeving + minimale EU-harmonisering
̶ Mensenrechten: verzachtend bij tekortkomingen in nationale
asielwetgeving
̶ EVRM: geen expliciete bepalingen inzake asiel, maar verblijfsgerelateerde
rechten
̶ Rol EVRM + rechtspraak Europees Hof:
1) Inspiratie voor ‘termen’ in EU-regelgeving (Richtlijnen, EU-Handvest) en nationale
regelgeving (GW, verblijfswetgeving)
2) Rol bij behandeling asielzoeker tijdens/na asiel- of verblijfsprocedure (substantiële
bescherming) en bij beoordeling kwaliteit asielprocedure (procedurele bescherming)
3) Rol tijdens deportatie (substantiële bescherming)
4) De procedure voor het Europees Hof (procedurele bescherming)
2
We zoomen in op de rol van het EVRM en de rechtspraak van het Europees Hof in
asielzaken.
We hebben al gezien dat asiel geregeld wordt in nationale wetgeving van staten.
Daarnaast is er ook een minimale EU-harmonisatie aan de gang door CEAS.
Wat is dan nog de rol van de klassieke mensenrechten(verdragen)? De
mensenrechten voegen een extra beschermlaag toe bij tekortkomingen in nationale
asielwetgeving. Wanneer de nationale wetgeving strijdig is met het EVRM, kan het EH
tussenkomen.
Het EVRM heeft echter geen specifieke bepalingen inzake asiel. Toch zijn er een
aantal bepalingen die te maken hebben met verblijfsgerateerde rechten van
asielzoekers. Denk hierbij bvb aan het recht op leven en het recht op gezinsleven,
alsook het verbod op discriminatie.
Via deze rechten kan het EVRM toch een invloed uitoefenen op het internationaal
vluchtelingenrecht:
1. Inspiratie voor termen in EU en nationale regelgeving
2
,2. Rol bij behandeling asielzoeker tijdens en na de asiel/verblijfsprocedure
3. Rol tijdens deportatie
4. Procedure voor het EH
2
, (1) EVRM ALS INSPIRATIE VOOR BEGRIP
‘VERVOLGING’ BIJ VASTSTELLING
VLUCHTELINGENSTATUUT:
3
1. Het EVRM oefent invloed uit op de wijze waarop het begrip “vervolging” wordt
geïnterpreteerd bij het bepalen van het vluchtelingenstattuut. → Volgende dia
3
HUMAN RIGHTS CENTRE
MENSENRECHTEN VAN VLUCHTELINGEN EN ONTHEEMDEN (II)
30 november 2022
Yves Haeck
www.humanrightsincontext.be
1
, BELANG VAN EVRM EN EUROPEES HOF IN
ASIELZAKEN
̶ Asiel: geregeld in nationale wetgeving + minimale EU-harmonisering
̶ Mensenrechten: verzachtend bij tekortkomingen in nationale
asielwetgeving
̶ EVRM: geen expliciete bepalingen inzake asiel, maar verblijfsgerelateerde
rechten
̶ Rol EVRM + rechtspraak Europees Hof:
1) Inspiratie voor ‘termen’ in EU-regelgeving (Richtlijnen, EU-Handvest) en nationale
regelgeving (GW, verblijfswetgeving)
2) Rol bij behandeling asielzoeker tijdens/na asiel- of verblijfsprocedure (substantiële
bescherming) en bij beoordeling kwaliteit asielprocedure (procedurele bescherming)
3) Rol tijdens deportatie (substantiële bescherming)
4) De procedure voor het Europees Hof (procedurele bescherming)
2
We zoomen in op de rol van het EVRM en de rechtspraak van het Europees Hof in
asielzaken.
We hebben al gezien dat asiel geregeld wordt in nationale wetgeving van staten.
Daarnaast is er ook een minimale EU-harmonisatie aan de gang door CEAS.
Wat is dan nog de rol van de klassieke mensenrechten(verdragen)? De
mensenrechten voegen een extra beschermlaag toe bij tekortkomingen in nationale
asielwetgeving. Wanneer de nationale wetgeving strijdig is met het EVRM, kan het EH
tussenkomen.
Het EVRM heeft echter geen specifieke bepalingen inzake asiel. Toch zijn er een
aantal bepalingen die te maken hebben met verblijfsgerateerde rechten van
asielzoekers. Denk hierbij bvb aan het recht op leven en het recht op gezinsleven,
alsook het verbod op discriminatie.
Via deze rechten kan het EVRM toch een invloed uitoefenen op het internationaal
vluchtelingenrecht:
1. Inspiratie voor termen in EU en nationale regelgeving
2
,2. Rol bij behandeling asielzoeker tijdens en na de asiel/verblijfsprocedure
3. Rol tijdens deportatie
4. Procedure voor het EH
2
, (1) EVRM ALS INSPIRATIE VOOR BEGRIP
‘VERVOLGING’ BIJ VASTSTELLING
VLUCHTELINGENSTATUUT:
3
1. Het EVRM oefent invloed uit op de wijze waarop het begrip “vervolging” wordt
geïnterpreteerd bij het bepalen van het vluchtelingenstattuut. → Volgende dia
3
