uitgebreide samenvatting waarmee je ideeën kunt opdoen

Anatomie hoofdstuk 7

7. Het hormonale stelsel

7.1 Het werkingsmechanisme van het hormoonstelsel
o Hormonale stelsel kunnen cellen met elkaar communiceren
o Zowel op korte als op lange afstand
o Werking is eenvoudig:
- kan je vergelijken met het verzenden van uitnodigingen via de post
- de boodschap overbrengen aan een selecte groep doelcellen
- een systeem dat zorgt voor cel naar cel communicatie, via bloedbaan
- zo zal een endocriene cel een hormoon produceren
- dit hormoon gaat naar de bloedbaan, zo het hele lichaam bereikt
- vanuit het bloed komt het in contact met alle cellen
- het hormoon kan enkel binden op cellen die een receptor voor dit
hormoon dragen = doelcellen
Zie en leer kader in het boek p. 199
o Sommige hormonen werken ook als neurotransmitter
bv: adrenaline en noradrenaline uit het bijniermerg
o Niet elk hormoon wordt geproduceerd door een hormonale klier
bv: prostaglandine bij beschadiging
- soms noemt men dit ook paracrien: enkel de cellen in de buurt worden
aangesproken door de stof in kwestie
o Hormonaal stelsel én zenuwstelsel  regulerende functie, maar werken op
een heel andere manier
Zie en leer kader in het boek p. 200

7.2 Basiskennis over hormonale klieren en hun hormonen
7.2.1 Controle over hormoonafgifte
o Negatieve feedback  hormoon concentraties en effecten
worden binnen bepaalde limieten gehouden
o Zelden: positieve feedback
Zie afbeeldingen in het boek p. 201
o Hormoonsecretie wordt op 3 mogelijke manieren geregeld
1. door het zenuwstelsel
bv: sympathische stimulatie van bijniermerg of van renine
2. door een andere hormonale klier
bv: de hypothalamus maakt TRH aan
 dit stimuleert de hypofyse tot aanmaak van TSH
 dit stimuleert de schildklier tot aanmaak van SK hormoon
 het SK hormoon ondersteunt het metabolisme maar zal tegelijk
ook het vrijkomen van het TRH/TSH afremmen (TSH is het
glandotroop hormoon)
3. door een stof in het bloed
bv: stijging van de plasmaglucose
 insuline wordt vrijgesteld
 glucose spiegel daalt

,  insuline productie wordt geremd
 glucagon doet het omgekeerde
Zie kader in het boek p. 202 – 203

7.3 De hypothalamus
o Deze maakt:
- 2 effecthormonen:
 ADH of antidiuretisch hormoon
 oxytocine
- een hele reeks glandotrope hormonen:
 inhibiting hormones
 releasing hormones
o De glandotrope hormonen
- 7 inhibiting en releasing hormonen
- gaan via bloedvatennetwerk naar de adenohypofyse  beïnvloed de
adenohypofyse
bv: TRH stimuleert de adenohypofyse voor het aanmaken van TSH
Zie en leer afbeelding in het boek p. 205

7.4 De hypofyse
o Erwtvormig
o 1,3 cm groot
o Bestaat uit 2 onderdelen:
- adenohypofyse:
 produceert zelf hormonen
- neurohypofyse:
 ‘doorgeefluik’ voor de hormonen aangemaakt door de
hypothalamus
 De lopen door de axonen in de hypofysesteel
o Via hypofysesteel of infundibulum verbonden met hypothalamus
Zie en leer afbeelding in het boek p. 206

7.4.1 De adenohypofyse
o Produceert zelf 7 verschillende hormonen
- 4 glandotrope hormonen:
 2 gonadotrope hormonen: LH en FSH
 2 niet-gonadotrope hormonen: TSH en ACTH
- 3 effecthormonen:
 groeihormoon
 prolactine
 melanocyten stimulerend hormoon
Zie en leer tabel in het boek p. 207

7.4.2 De neurohypofyse
o Maakt zelf geen hormonen aan
o Transporteert hormonen van de hypothalamus naar de bloedbaan
o Dit gebeurt via de hypofysesteel, waar de axonen door lopen