Samenvatting hoofdstuk 1: psychopathologie

Psychopathologie
Gezondheidsenquête 2018:
 1 op 3 (15 jaar en ouder) heeft psychisch onwelbevinden = slecht in jezelf voelen.
o 25-54 jaar= minst gunstig (actiefste doelgroep)
o 65-74 jaar= meest gunstig
 Psychisch onwelbevinden laatste 10 jaar toegenomen
 Kinderen (2-18 jaar): 30% heeft vermoedelijke psychopathologie
o 18% enkelvoudig: 1 enkele diagnose
o 12% comorbiditeit: ook andere problematiek
Oxford dictionnary: the study of mental disorders
Psyche-pathos-logos: de wetenschap/studie van het geestelijk of psychisch lijden
‘abnormal psychology’: negatieve conotatie

KLINISCHE PSYCHOLOGIE: tak van de psychologie verantwoordelijk voor begrip en
behandeling van psychopathologie

Psychiatrie: discipline geneeskunde (arts), diagnose en (medische) behandeling van PP,
spreekt van patiënten.

Klinische psychologie: discipline psychologie, masteropleiding afstudeerrichting klinische
psychologie, spreekt van cliënten.

Psychopathologie: deelgebied psychiatrie en klinische psychologie.

Psychotherapie: geen apart gezondheidszorgberoep, maar behandelvorm, geen erkende
titel.
Voorwaarden vanaf 2017-2018:
 Erkenning als arts, klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog.
 Bijkomende (postgraduaat) opleiding (4J)
 Professionele stage gelopen hebben in psychotherapie
Titel ‘psychotherapeut’ blijft echter geen beschermde titel, iedereen kan deze titel gebruiken
(itt ‘psycholoog’: wel diploma voor nodig)

Relevant voor kinesitherapie?
 Biopsychosociaal model: naast biologische zijn ook psychologische en sociale
factoren mee bepalend bij ziekte en genezingsproces.
 PP binnen kiné-praktijk: zelf mee kunnen omgaan of kunnen doorverwijzen naar
psycholoog.
 Belang psychologie bij medische aandoeningen/MSK-klachten… (bv? Verwerking,
coping, comorbiditeit…) bv. Chronische pijnvaak depressief en angsten
 Multidisciplinair werken


Historische visies
Demonologie (middeleeuwen)
Afwijkend gedrag= ‘bezeten’/demonen/kwade geesten: persoonlijkheid werd overgenomen

, ‘behandeling’ uitdrijving/(fysieke) straffen: skull drill (gevolg: toename distress):
psychopathologie nam toe.
Nog steeds veel voorkomende verklaringen voor PP in verschillende culturen (Haïti, west-
afrika…)

Medisch model (19E eeuw) Cont’d
Idee van ‘ziekte’  ‘geestesziek’, ‘mental illness’
Biologische oorzaak als verklaring voor psychopathologieën
Invloeden:
 Meer inzicht in biologische oorzaken van fysieke aandoeningen: Descartes: scheiding
lichaam en geest onderzoek lichaam
 Gedrag typisch voor PP als gevolg van medische aandoeningen, bv
syfillisgegeneraliseerde parese
Somatogene hypothese: de hypothese dat de oorzaken of verklaringen van psychologische
problemen terug te vinden zijn in fysieke of biologische defecten. Dit negeert de cognitieve
factoren.
VOORDELEN:
 Introductie wetenschappelijk denken
 Opkomst psychiatrie (medicatie of operatie)
NADELEN:
 Verklaart niet complexe psychologische en emotionele processen
 Houdt geen rekening met socio-economische status
 Focus op dysfunctie (‘fix what’s broken’)
o Echter: PP vaak extreme vorm van normaal functioneren (dimensioneel ipv
categorisch): wanneer is iemand down en wanneer is deze depressief?
 Belangrijk model, maar niet correct en onvolledig!

Van gestichten naar ambulante behandelingen
18E eeuw: gestichten vnl. privé-initiatieven (mensonterend); verschillende pathologieën,
verschillende sociale klassen…
Vanaf 19e eeuw: afwijkend gedrag= ziekte en verdient behandeling (humaan)
Jaren ’50: behandelmethoden verbeterden, van residentieel (levenslang) naar meer
ambulant (ook behandeling tijdens deelname aan maatschappij)