Overzicht geneesmiddelen
Farmaca partim 1
Mijn persoonlijke favoriet
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Ethanol CZS-depressie: - Diurese (inhibitie ADH-secretie) Behandeling alcohol
- Versterking werking GABA, glycine - Flushing (VD huid) dependentie:
- Inhibitie Ca2+ kanalen - Dementie, perifere neuropathie bij overmatig - Disulfiram = antabuse
- Activatie K+ kanalen gebruik (neurologische degeneratie) (aldehyde dehydrogenase
- Inhibitie NMDA glutamaat rec - Levercirrose, leverfalen (chronisch gebruik) inhibitor)
- Dependentie (psychologisch en fysisch) - Acamprosaat (NMDA-rec
antagonist)
- Naltrexone (opiaat antagonist)
Inductie CYP450
Cholinerge transmissie
Parasympathicomimetica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Acetylcholine - Agonist mAChR:
(Ach) o M1: CZS, pariëtale cellen
o M2: hart, CZS
o M3: klieren, GSC-contractie, VD (via NO)
- Agonist nAChR:
o Ganglia OS/PS, motor. EP spieren, bijnier
Carbachol mAChR en nAChR agonist (zelfde potentie als Experimenteel - Quaternaire ammoniumverb. à
ACh) gebruik niet door BHB
- Resistent aan hydrolyse door
esterasen
Pilocarpine Partiële mAChR agonist Glaucoom: Versterken de PS: braken, salivatie, miosis, Tertiair amine à kan door BHB
verlagen tranenvloed, diarree, bronchoconstrictie,
oogdruk bradycardie, toename bronchusslijm…
1
,Parasympathicolytica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Atropine mAChR antagonist - Premedicatie anesthesie: verminderen - Inhibitie secreties - Tertiair amine à kan door BHB
kliersecretie in bronchiën, speekselsecretie + - Tachycardie (BD - In bessen van nachtschade (let op
verminderde bronchoconst à vermindert ongewijzigd, want geen uw kinderen)
risico op luchtwegobstructie en postop effect op BV) - Fyostigmine (ChE-remmer) =
pneumonie tgv ingeademde secreten - Mydriase, cycloplegie goede antidoot bij atropine
- Bij GI-hypermotiliteit, krampen - Vermindering GIS motiliteit intoxicatie
- Oftalmologie: mydriaticum en cycloplegicum - Verslapping GSC in - Atropine kan je dan weer geven bij
bij diagnostisch oz bronchiën, blaas, galwegen OD ChE-remmers
- Neurologie: Parkinson à verminderde - Centraal: hyperreactiviteit, - Contra-indicatie: glaucoom
tremor hyperpyresie en warme (verhoogt intraocculaire druk)
- Bradycardie rode huid (blokkade mAChR
in warmteregulatiecentrum)
Hyoscine/scopolamine Competitieve Preventie wagenziekte, tegen braken door Anticholinerge Tertiaire ammoniumverbinding à
antagonist van alle reisziekte (anti-emeticum), premedicatie nevenwerkingen makkelijk in CZS (itt ipratropium) =
mAChR (M1) anesthesie centraal werkend anticholinergicum
Ipratropium(bromide) mAChR antagonist - Tweedelijns bij astma Quaternaire ammoniumverbinding
- COPD, want zeer lang werkend à inhibeert à slechte absorptie en niet in CZS.
bronchospasmen gemedieerd door ACh Toediening dmv inhalatie tegen
bronchospasmen à weinig
systemische effecten
Nicotinereceptor (ant)agonisten
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Atracurium - nAChR antagonist (thv Anesthesie (spierverslappers) BD daling (activatie mestcel à - Quaternaire ammoniumverbinding
motorische eindplaat) à histamine à VD) à niet door BHB, slechte absorptie,
spierverlamming snelle excretie
- Transmissieblokker - Snelle werking (2-3min)
- Contra-indicatie: myasthenia gravis
- Blokkering opgeheven door ChE-
remmers (neostigmine)
Suxamethionium/(succinyl- - nAChR agonist - Intubatie trachea - Quaternaire ammoniumverbinding
choline) - Depolarisatieblokker - Elektroshocktherapie - Contra-indicatie: myasthenia gravis
2
, Cholinesterase-remmers (ChE-remmers)
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Fysostigmine AChE en BuChE vnl Glaucoom (conctrictie m. ciliaris en Convulsies, bewusteloosheid, - Tertiair N-verbinding
postganglionaire PS iris à verhoogde afvoer oogvocht) ademstilstand (stimulatie mAChR in CZS) - Convulsies blokkeren met atropine
synapsen - Oogdruppels
Neostigmine AChE en BuChE vnl - Opheffen transmissieblok (door Cholinerge crisis: - Quaternaire N-verbinding à
op neuromusculaire nAChR antagonisten) - Speekselvloed perifere werking (nAChR en mAChR)
overgang - Myasthenia gravis - GIT krampen - Cholinerge crisis: tegengaan met
- Postop darm- of blaasatonie - Tranenvloed atropine à neostigmine samen met
- Visusstoornis atropine geven
Paradoxale spierzwakte (agv persistente
depolarisatie nAChR)
Adrenerge transmissie
Sympathicomimetica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Adrenaline Zowel αR- als βR-agonist: - Acute anafylactische reactie: IM + - Sympaticomimetische effecten - Afgebroken door MAO
- VC samen met antihistaminica en - Hyperglycemie - Niet gebruiken bij lokale anesthesie
- BronchoD corticoïden van vinger/teen (ringanesthesie)
- Positief inotroop, - Hartstilstand: IV
dromotroop, chronotroop - Verlengde werking lokale anesthetica
α-receptor agonisten
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Clonidine Selectieve a2-agonist Hypertensie (BD-daling via inhibitie - Orthostatische hypotensie
OS thv hersenstam en perifere - Oedeem
presynaptische a2-receptoren die - Reflex hypertensie
NA-vrijstelling inhiberen)
Fenylefrine α1R-agonist - Oftalmologie: mydriaticum zonder - Hypertensie Oogdruppels, neusdruppels/-spray
cycloplegie bij diagnostisch oz - Reflex bradycardie
- Decongestie neus (bij rhinitis)
Oxymetazoline α1R-agonist à VC Decongestie neusslijmvlies (bij Kans is klein door lokale Neusdruppels/-spray
rhinitis) toediening
3
Farmaca partim 1
Mijn persoonlijke favoriet
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Ethanol CZS-depressie: - Diurese (inhibitie ADH-secretie) Behandeling alcohol
- Versterking werking GABA, glycine - Flushing (VD huid) dependentie:
- Inhibitie Ca2+ kanalen - Dementie, perifere neuropathie bij overmatig - Disulfiram = antabuse
- Activatie K+ kanalen gebruik (neurologische degeneratie) (aldehyde dehydrogenase
- Inhibitie NMDA glutamaat rec - Levercirrose, leverfalen (chronisch gebruik) inhibitor)
- Dependentie (psychologisch en fysisch) - Acamprosaat (NMDA-rec
antagonist)
- Naltrexone (opiaat antagonist)
Inductie CYP450
Cholinerge transmissie
Parasympathicomimetica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Acetylcholine - Agonist mAChR:
(Ach) o M1: CZS, pariëtale cellen
o M2: hart, CZS
o M3: klieren, GSC-contractie, VD (via NO)
- Agonist nAChR:
o Ganglia OS/PS, motor. EP spieren, bijnier
Carbachol mAChR en nAChR agonist (zelfde potentie als Experimenteel - Quaternaire ammoniumverb. à
ACh) gebruik niet door BHB
- Resistent aan hydrolyse door
esterasen
Pilocarpine Partiële mAChR agonist Glaucoom: Versterken de PS: braken, salivatie, miosis, Tertiair amine à kan door BHB
verlagen tranenvloed, diarree, bronchoconstrictie,
oogdruk bradycardie, toename bronchusslijm…
1
,Parasympathicolytica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Atropine mAChR antagonist - Premedicatie anesthesie: verminderen - Inhibitie secreties - Tertiair amine à kan door BHB
kliersecretie in bronchiën, speekselsecretie + - Tachycardie (BD - In bessen van nachtschade (let op
verminderde bronchoconst à vermindert ongewijzigd, want geen uw kinderen)
risico op luchtwegobstructie en postop effect op BV) - Fyostigmine (ChE-remmer) =
pneumonie tgv ingeademde secreten - Mydriase, cycloplegie goede antidoot bij atropine
- Bij GI-hypermotiliteit, krampen - Vermindering GIS motiliteit intoxicatie
- Oftalmologie: mydriaticum en cycloplegicum - Verslapping GSC in - Atropine kan je dan weer geven bij
bij diagnostisch oz bronchiën, blaas, galwegen OD ChE-remmers
- Neurologie: Parkinson à verminderde - Centraal: hyperreactiviteit, - Contra-indicatie: glaucoom
tremor hyperpyresie en warme (verhoogt intraocculaire druk)
- Bradycardie rode huid (blokkade mAChR
in warmteregulatiecentrum)
Hyoscine/scopolamine Competitieve Preventie wagenziekte, tegen braken door Anticholinerge Tertiaire ammoniumverbinding à
antagonist van alle reisziekte (anti-emeticum), premedicatie nevenwerkingen makkelijk in CZS (itt ipratropium) =
mAChR (M1) anesthesie centraal werkend anticholinergicum
Ipratropium(bromide) mAChR antagonist - Tweedelijns bij astma Quaternaire ammoniumverbinding
- COPD, want zeer lang werkend à inhibeert à slechte absorptie en niet in CZS.
bronchospasmen gemedieerd door ACh Toediening dmv inhalatie tegen
bronchospasmen à weinig
systemische effecten
Nicotinereceptor (ant)agonisten
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Atracurium - nAChR antagonist (thv Anesthesie (spierverslappers) BD daling (activatie mestcel à - Quaternaire ammoniumverbinding
motorische eindplaat) à histamine à VD) à niet door BHB, slechte absorptie,
spierverlamming snelle excretie
- Transmissieblokker - Snelle werking (2-3min)
- Contra-indicatie: myasthenia gravis
- Blokkering opgeheven door ChE-
remmers (neostigmine)
Suxamethionium/(succinyl- - nAChR agonist - Intubatie trachea - Quaternaire ammoniumverbinding
choline) - Depolarisatieblokker - Elektroshocktherapie - Contra-indicatie: myasthenia gravis
2
, Cholinesterase-remmers (ChE-remmers)
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Fysostigmine AChE en BuChE vnl Glaucoom (conctrictie m. ciliaris en Convulsies, bewusteloosheid, - Tertiair N-verbinding
postganglionaire PS iris à verhoogde afvoer oogvocht) ademstilstand (stimulatie mAChR in CZS) - Convulsies blokkeren met atropine
synapsen - Oogdruppels
Neostigmine AChE en BuChE vnl - Opheffen transmissieblok (door Cholinerge crisis: - Quaternaire N-verbinding à
op neuromusculaire nAChR antagonisten) - Speekselvloed perifere werking (nAChR en mAChR)
overgang - Myasthenia gravis - GIT krampen - Cholinerge crisis: tegengaan met
- Postop darm- of blaasatonie - Tranenvloed atropine à neostigmine samen met
- Visusstoornis atropine geven
Paradoxale spierzwakte (agv persistente
depolarisatie nAChR)
Adrenerge transmissie
Sympathicomimetica
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Adrenaline Zowel αR- als βR-agonist: - Acute anafylactische reactie: IM + - Sympaticomimetische effecten - Afgebroken door MAO
- VC samen met antihistaminica en - Hyperglycemie - Niet gebruiken bij lokale anesthesie
- BronchoD corticoïden van vinger/teen (ringanesthesie)
- Positief inotroop, - Hartstilstand: IV
dromotroop, chronotroop - Verlengde werking lokale anesthetica
α-receptor agonisten
Naam Werking Indicatie Nevenwerkingen Bijzonderheden
Clonidine Selectieve a2-agonist Hypertensie (BD-daling via inhibitie - Orthostatische hypotensie
OS thv hersenstam en perifere - Oedeem
presynaptische a2-receptoren die - Reflex hypertensie
NA-vrijstelling inhiberen)
Fenylefrine α1R-agonist - Oftalmologie: mydriaticum zonder - Hypertensie Oogdruppels, neusdruppels/-spray
cycloplegie bij diagnostisch oz - Reflex bradycardie
- Decongestie neus (bij rhinitis)
Oxymetazoline α1R-agonist à VC Decongestie neusslijmvlies (bij Kans is klein door lokale Neusdruppels/-spray
rhinitis) toediening
3