Sociaal Zekerheidsrecht samenvatting

Sociale Zekerheid Inleiding
Filmpje

Initiatief & wat houdt het in

1. Geschoolde arbeiders (WN)
 Maatschappij van onderlinge bijstand
2. Werkgevers
 Voorzorg kassen: verplichting, maar indien ontslag, betekend geld in de pot kwijt
3. Overheid
 Spaar- en lijfrentekas: werknemer motiveren om te sparen voor pensioen



Gebeurtenissen

1848: hongersnood

1866: coalitieverbod door vakbonden, werkloosheidsuitkeringen

1903: arbeidsongevallenwetgeving, verplichtingen WG

1930: recht op kinderbijslag

1944: besluitwet sociale zekerheid (verplicht systeem)

1970: oliecrisis



 Werk van lange adem
 Proces van geleidelijke uitbreiding
 3 partners
o Paritair beheer (WN en WG)
o Toezicht overheid



Wat is sociale zekerheid

Sociale zekerheid in enge zin  sociale zekerheid

Sociale zekerheid in ruime zin  sociale bijstand

Sociale zekerheid

= het geheel van voorzieningen die bescherming bieden tegen nadelige inkomensgevolgen van
welbepaalde omstandigheden (sociale risico’s = risico die verband houdt met het feit dat we werken)



7 takken  7 risico’s

, 1. Werkloosheidsverzekering
2. Ziekte- en invaliditeitsverzekering
3. Gezinsbijslag
4. Rust- en overlevingspensioenen
5. Jaarlijkse vakantie
6. Beroepsziekte verzekering
7. Arbeidsongevallenverzekering



Sociale bijstand

= het geheel van voorzieningen die eenieders bestaanszekerheid moeten waarborgen (geen link met
het werk)

 Leefloon
 Tegemoetkoming aan personen met een handicap
 Gewaarborgde gezinsbijslag
 Inkomensgarantie voor ouderen

Minimumvoorzieningen aan personen die geen aanspraak kunnen maken op uitkeringen

(=residuaire of restvoorzieningen)

Middelentoets: kijken of men behoeftig is om in levensonderhoud te voorzien

Sociale bijstand is niet gekoppeld aan de werkstatus  een behoeftig persoon heeft recht op een
uitkering uit sociale bijstand, ookal nog nooit bijdragen betaald



Vergelijking sociale zekerheid en sociale bijstand

SOCIALE ZEKERHEID SOCIALE BIJSTAND
“werkloosheid” “leefloon”
Je moet een periode gewerkt hebben waarbij je Werkstatus speelt geen rol; werkbereidheid!!
een bijdrage betaald (ingehouden door de WG) 1. Kijken of er geen plaats is in de sociale
zekerheid
Het is een systeem gebaseerd op verzekeringen = voor alle ingezetenen
 er moeten bijdragen betaald worden = grote solidaire kring
De uitkering: % berekend op uw loon (max 75%) = vast bedrag (forfaitair
(= loonplafond)  3 gezinscategorieën
 Minimumniveau: “genoeg om te
overleven”
Adhv een middelentoets: controle of je
behoeftig bent

,Basisprincipes van onze sociale zekerheid

Verzekering en solidariteit
= de twee basisprincipes van ons socialezekerheidsstelsel



Verzekeringsprincipe: je betaald premies (RSZ-bijdragen) en als een afgesproken risico (wettelijk
bepaald) zich voordoet dan krijg je de uitkering

Solidariteit: verplicht karakter, herverdeling, gedeeltelijke overheidsfinanciering;

 Solidariteit van de werkenden
 Solidariteit van de burgers



= sociale verzekering



Soorten uitkeringen

1. Inkomensvervangende uitkeringen = vervangingsinkomen
2. Inkomensaanvullingen = kostenvergoedingen



Structuur van onze sociale zekerheid

Systeem van sociale bijstand is gelijk voor: werknemers, zelfstandigen en ambtenaren




= organisatie op basis van 3 socio-professionele categorieën

, 1. Ziekte en invaliditeit
- Gezondheidszorgen
- Uitkeringen
Stelsel van de werknemers (of loontrekkenden) 2. Gezinsbijslag
3. Pensioenen
4. Arbeidsongevallen
= met WG verbonden via een arbeidsovereenkomst
5. Beroepsziekten
Werknemers moeten zich verzekeren tegen alle 7 sociale risico’s 6. Werkloosheid
7. Jaarlijkse vakantie
De sociale zekerheid voor werknemers wordt voornamelijk gefinancierd:

 Werknemersbijdragen
 Werkgeversbijdragen
 Aangevuld met overheidssubsidies

De werknemers betalen deze bedragen via hun WG  percentage van loon die doorgestort wordt
naar de Rijkdienst voor Sociale Zekerheid

De RSZ verdeelt de inkomsten over verschillende betalingsinstellingen, sociale parastalen




Iedere tak = 1 specifieke instelling

 RIZIV: rijksdienst voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
 RVA: rijksdienst voor arbeidsvoorzieningen
 FDP: federale pensioendienst
 VUTG: vlaams agentschap voor de uitbetaling van toelagen in het kader van gezinsbeleid
 RJV: rijksdienst voor jaarlijkse vakantie
 FEDRIS: federaal agentschap voor beroepsrisico’s

DIA 24: LOGO’S

De sociale parastatalen zijn openbare instellingen die bevoegd zijn voor het uitbetalen van de
uitkeringen in hun sector