Master-na-Master in Europees en Internationaal Recht
Deel 1
Manouk Driessens
Najaar 2021
,Inhoudstafel
Introductie
• Praktische zaken
Module I: Begrip en aard van het internationaal publiekrecht met een overzicht
van de casusmethode in het internationaal recht
• Ontstaan van IR (mid 15e E)
• Evolutie van IR (19e E als kantelpunt)
o Recht van co-existentie naar recht van coöperatie
• Basiskenmerken
o Staten als voornaamste subject, vormgever en handhaver
o Consensualisme
o Horizontale en gedecentraliseerde werking
§ Lotus-zaak (1927)
• Casusmethode
o Stap 1: selecteren van feiten
o Stap 2: selecteren van rechtsregel
o Stap 3: rechtsregels ontleden, en voorwaarden en rechtsgevolgen bepalen
o Stap 4: interpreteren van de voorwaarden
o Stap 5: toepassen van rechtsregels op feiten
• Opdrachten Module I
o Grondleggers: De Vitoria, De Las Casas, Gentili, Grotius, De Vattel, Von
Pufendorf
Module II: Bronnen van het internationaal recht
• Totstandkoming van IR
• Internationaal gewoonterecht
o North Sea Continental Shelf case (1969; Nederland en Denemarken v.
Duitsland)
2
, o Truman Proclamation
o Regionaal gewoonterecht: Asylum Case (1950; Colombia v. Peru)
• Verdragen
o Traité-loi
o Traité-contrat
o Traité-constitution
• Algemene rechtsbeginselen
• Rechtspraak en rechtsleer
• Besluiten van internationale organisaties
• Eenzijdige handelingen en verklaringen
o 1974 Nuclear Test Case
• Ius cogens-normen en verplichtingen erga omnes
• Opdrachten Module II
o De Ijzeren Rijn-zaak
o De Chagos-zaak
Module III: Verdragenrecht
• 1969 Weens Verdragenverdrag
o Gabcikovo-Nagymaros Project (1997)
• Totstandkoming van een verdrag
o Fase 1: Onderhandeling
o Fase 2: Instemming om gebonden te worden
§ Case concerning the land and maritime boundary between Cameroon
and Nigeria (1998)
§ Voorbehoud/reserve
o Fase 3: naleving
§ Pacta sund servanda
§ Territoriale toepassing
§ Toepassing in de tijd
• Interpretative van verdragen
3
, • Amendering van verdragen
• Ongeldigheid, beëindiging en opschorting van verdragen
• Opdrachten Module III
o Interpretatieve verklaring, reserve of politiek statement
Module IV: Internationale rechtssubjecten – staten
• Verscheidenheid aan internationale rechtssubjecten
o Verschil in rechten: 1949 Mavromatis Reparations for Injuries-case
• Kenmerken van een staat
o Territorium, bevolking, soevereine bevoegdheden voor overheid
o Praktijk: Duits-Pools Arbitragetribunaal, Montevideo-verdrag,
Arbitragecommissie Joegoslavië, …
• Staat als internationaal rechtsubject
• Territorium van een staat
o Zeerecht
§ Binnenwateren
§ Territoriale zee
§ Archipelwateren
§ Aansluitende zone
§ Continentaal plat
§ EEZ
§ Volle zee
• Overheid van een staat
• Bevolking van een staat
• Soevereiniteit van een staat
• Grenzen en afbakening van de staat
• Titel op grondgebied
• Totstandkoming en wijziging van staten
4