Management en Organisatie
DEEL 1: ORGANISATIE, MANAGERS EN MANAGEMENT................................................................3
1 Organisaties..............................................................................................................................3
1.1 Een algemene definitie: wat is een organisatie?.....................................................................................3
1.2 Wat beïvloedt een organisatie?..............................................................................................................4
1.3 Conclusie.................................................................................................................................................7
1.4 Uitdagingen............................................................................................................................................7
2 Managers en management........................................................................................................8
2.1 Een algemene definitie: wat is management?........................................................................................8
2.2 Wat zijn de centrale aandachtspunten in management?.......................................................................9
2.3 Welke kennis en vaardigheden zijn inherent aan een (goede) manager................................................9
2.4 Actuele thema’s en trends....................................................................................................................10
3 Perspectieven op organisaties en management.......................................................................11
3.1 Welke managementperspectieven onderscheiden we binnen het vakgebied management?..............11
3.2 Conclusie...............................................................................................................................................16
DEEL 2: DE MANAGEMENTCYCLUS.............................................................................................17
4 Plannen...................................................................................................................................17
4.1 Een algemene definitie: wat is plannen?..............................................................................................18
4.2 De planningsactiviteiten.......................................................................................................................19
4.3 De vooropgestelde doelen....................................................................................................................22
4.4 De acties waarmee de doelen zullen worden gerealiseerd...................................................................23
4.5 Soorten besluitvormingsporcessen en plannen....................................................................................23
5 Organiseren.............................................................................................................................24
5.1 Een algemene definite: wat is organiseren?.........................................................................................24
5.2 De voornaamste onderdelen of bouwstenen.......................................................................................25
5.3 Contingentiefactoren bij organiseren...................................................................................................30
1
, 5.4 Besluit...................................................................................................................................................31
6 Leiding geven..........................................................................................................................31
6.1 Een algemene definitie: wat is leidinggeven?.......................................................................................31
6.2 Verschillende soorten van beïnvloeding en leidinggeven.....................................................................32
6.3 Besluit...................................................................................................................................................34
7 Controleren.............................................................................................................................34
7.1 Een algemene definitie: wat is controleren?........................................................................................35
7.2 Controleren via presentatiemetingen: vaststellen, meten en evalueren..............................................35
7.3 Controleren via implementatiepoces....................................................................................................36
7.4 Soorten van controlesystemen.............................................................................................................40
7.5 Besluit...................................................................................................................................................41
DEEL 3: MANAGEMENTDOMEINEN EN -VAKGEBIEDEN...............................................................41
8 Generalistische managementdomeinen..................................................................................41
8.1 Inleiding................................................................................................................................................41
8.2 Organisatiemanagement......................................................................................................................42
8.3 Strategisch management......................................................................................................................43
8.4 Cultuurmanagement.............................................................................................................................47
9 Specialisatie managementdomeinen.......................................................................................49
9.1 Focus.....................................................................................................................................................50
9.2 Activiteiten............................................................................................................................................50
9.3 Technieken............................................................................................................................................51
9.4 Relevante vakgebieden.........................................................................................................................52
9.5 Besluit...................................................................................................................................................52
We zoeken aan in deze cursus het antwoord op 3 vragen
2
,DEEL 1: ORGANISATIE, MANAGERS EN MANAGEMENT
Wat zijn organisaties, managers en management? (definities, ontstaan en perspectieven)
1 Organisaties
(Leerdoelen: weten wat het begrip organisatie betekent, weten wat de verschillende
basiskenmerken zijn van een organisatie, begrijpen hoe de complexiteit en veranderlijkheid van
deze basiskenmerken de organisatie mee vorm geven; weten wat de verstaan onder de omgeving
van een organisatie, weten wat de verschillende bestanddelen en basiskenmerken zijn dan deze
omgeving, begrijpen hoe deze basiskenmerken van de omgefing de organisatie mee vorm geven;
beseffen dat dé organisatie niet bestaat, maar dat er meerdere soorten of types van organisaties
bestaan)
1.1 Een algemene definitie: wat is een organisatie?
Een organisatie is een gecoördineerde eenhied met een doelgerichte structuur vb. bank,
winkel, school, sportverenigingen, bedrijven…
Een organisatie is…
… niet statisch, maar dynamisch en evolutief.
… permannent in interactie met de omgeving waarin ze werkzaam is.
3
, Vb. Bol.com was vroeger enkel een online boekenwinkel en is door het optimaal benutten van de
opportuniteiten die door de omgeving werden aangerijkt, gegroeit tot een gigantisch bedrijf met
allerlei verschillende producten. Bpost was vroeger vooral een briefverwerkend bedrijf, maar heeft
nu de focus gelegd op e-commerce.
Doelgericht werken veronderstelt een sterke coherentie tussen de 4 basisdimensies
Omgeving
Structuur
Mensen
Doel
Elke van deze dimensies is een dynamisch gegeven
- Bedrijfscultuur vormt de ‘lijm’ tussen de verschillende onderdelen
- Bedrijfscultuur (voelbaar)
o Is ‘bewerkbaar’ maar ongrijpbaar
o Wordt geïnspireerd door de vissie/missie van de organisatie
o Evolutie van hiërarchie naar autonomie
Vb. via het selectieproces, via opleidingen om bedrijfcultuur te versterken, slogans
1.2 Wat beïvloedt een organisatie?
Een organisatie is geen op zichzelf staand gegeven
Ze ontleent haar bestaansrecht rechtstreeks en onrechtstreeks aan de waarin ze ingebed is
én de omgeving waaruit ze is opgebouwd.
4
DEEL 1: ORGANISATIE, MANAGERS EN MANAGEMENT................................................................3
1 Organisaties..............................................................................................................................3
1.1 Een algemene definitie: wat is een organisatie?.....................................................................................3
1.2 Wat beïvloedt een organisatie?..............................................................................................................4
1.3 Conclusie.................................................................................................................................................7
1.4 Uitdagingen............................................................................................................................................7
2 Managers en management........................................................................................................8
2.1 Een algemene definitie: wat is management?........................................................................................8
2.2 Wat zijn de centrale aandachtspunten in management?.......................................................................9
2.3 Welke kennis en vaardigheden zijn inherent aan een (goede) manager................................................9
2.4 Actuele thema’s en trends....................................................................................................................10
3 Perspectieven op organisaties en management.......................................................................11
3.1 Welke managementperspectieven onderscheiden we binnen het vakgebied management?..............11
3.2 Conclusie...............................................................................................................................................16
DEEL 2: DE MANAGEMENTCYCLUS.............................................................................................17
4 Plannen...................................................................................................................................17
4.1 Een algemene definitie: wat is plannen?..............................................................................................18
4.2 De planningsactiviteiten.......................................................................................................................19
4.3 De vooropgestelde doelen....................................................................................................................22
4.4 De acties waarmee de doelen zullen worden gerealiseerd...................................................................23
4.5 Soorten besluitvormingsporcessen en plannen....................................................................................23
5 Organiseren.............................................................................................................................24
5.1 Een algemene definite: wat is organiseren?.........................................................................................24
5.2 De voornaamste onderdelen of bouwstenen.......................................................................................25
5.3 Contingentiefactoren bij organiseren...................................................................................................30
1
, 5.4 Besluit...................................................................................................................................................31
6 Leiding geven..........................................................................................................................31
6.1 Een algemene definitie: wat is leidinggeven?.......................................................................................31
6.2 Verschillende soorten van beïnvloeding en leidinggeven.....................................................................32
6.3 Besluit...................................................................................................................................................34
7 Controleren.............................................................................................................................34
7.1 Een algemene definitie: wat is controleren?........................................................................................35
7.2 Controleren via presentatiemetingen: vaststellen, meten en evalueren..............................................35
7.3 Controleren via implementatiepoces....................................................................................................36
7.4 Soorten van controlesystemen.............................................................................................................40
7.5 Besluit...................................................................................................................................................41
DEEL 3: MANAGEMENTDOMEINEN EN -VAKGEBIEDEN...............................................................41
8 Generalistische managementdomeinen..................................................................................41
8.1 Inleiding................................................................................................................................................41
8.2 Organisatiemanagement......................................................................................................................42
8.3 Strategisch management......................................................................................................................43
8.4 Cultuurmanagement.............................................................................................................................47
9 Specialisatie managementdomeinen.......................................................................................49
9.1 Focus.....................................................................................................................................................50
9.2 Activiteiten............................................................................................................................................50
9.3 Technieken............................................................................................................................................51
9.4 Relevante vakgebieden.........................................................................................................................52
9.5 Besluit...................................................................................................................................................52
We zoeken aan in deze cursus het antwoord op 3 vragen
2
,DEEL 1: ORGANISATIE, MANAGERS EN MANAGEMENT
Wat zijn organisaties, managers en management? (definities, ontstaan en perspectieven)
1 Organisaties
(Leerdoelen: weten wat het begrip organisatie betekent, weten wat de verschillende
basiskenmerken zijn van een organisatie, begrijpen hoe de complexiteit en veranderlijkheid van
deze basiskenmerken de organisatie mee vorm geven; weten wat de verstaan onder de omgeving
van een organisatie, weten wat de verschillende bestanddelen en basiskenmerken zijn dan deze
omgeving, begrijpen hoe deze basiskenmerken van de omgefing de organisatie mee vorm geven;
beseffen dat dé organisatie niet bestaat, maar dat er meerdere soorten of types van organisaties
bestaan)
1.1 Een algemene definitie: wat is een organisatie?
Een organisatie is een gecoördineerde eenhied met een doelgerichte structuur vb. bank,
winkel, school, sportverenigingen, bedrijven…
Een organisatie is…
… niet statisch, maar dynamisch en evolutief.
… permannent in interactie met de omgeving waarin ze werkzaam is.
3
, Vb. Bol.com was vroeger enkel een online boekenwinkel en is door het optimaal benutten van de
opportuniteiten die door de omgeving werden aangerijkt, gegroeit tot een gigantisch bedrijf met
allerlei verschillende producten. Bpost was vroeger vooral een briefverwerkend bedrijf, maar heeft
nu de focus gelegd op e-commerce.
Doelgericht werken veronderstelt een sterke coherentie tussen de 4 basisdimensies
Omgeving
Structuur
Mensen
Doel
Elke van deze dimensies is een dynamisch gegeven
- Bedrijfscultuur vormt de ‘lijm’ tussen de verschillende onderdelen
- Bedrijfscultuur (voelbaar)
o Is ‘bewerkbaar’ maar ongrijpbaar
o Wordt geïnspireerd door de vissie/missie van de organisatie
o Evolutie van hiërarchie naar autonomie
Vb. via het selectieproces, via opleidingen om bedrijfcultuur te versterken, slogans
1.2 Wat beïvloedt een organisatie?
Een organisatie is geen op zichzelf staand gegeven
Ze ontleent haar bestaansrecht rechtstreeks en onrechtstreeks aan de waarin ze ingebed is
én de omgeving waaruit ze is opgebouwd.
4
