Dermatologie
Hfdst 1: Onderzoek vd huid
Algemene principes
- Inspectie
o Volledige huidopp
Warm lokaal (pat volledig uitgekleed), goede belichting, vergrootglas
Volledig -> belangrijk om een idee te krijgen over de distributie van de letsels
Veralgemeend
Lokaal
o Ook haren, nagels & mucosa
Vaak geassocieerde afwijkingen
o Distributie, morfologie vd individuele letsels & configuratie
- Palpatie
o Structuur/textuur
o Letsel palpabel niet palpabel
- Anamnese: voor, tijdens & na onderzoek
- Technische hulpmiddelen & onderzoeken
o => bevestiging D/
o Veel gebruik van dermatoscoop
Specifieke termen voor beschrijven v huidafwijkingen
- Efflorescenties
o = ∆ vd huid die typerend kunnen zijn voor een bepaalde huidziekte
o 1°: tgv huidafwijking zelf
o 2°: tgv verdere evolutie vd 1° efflorescenties
Reactie v pat/huid op 1° laesie, restletsels, resultaat na beh, …
- Distributie & lokalisatie (predilectieplaatsen)
- Afmeting, vorm & configuratie
1° efflorescenties
- Indeling
o A) niet boven huidniveau verheven (niet palpabel)
Macula (vlek)
o B) boven huidniveau verheven
A) compacte opbouw
Papel (<5mm)
Nodulus (knobbel) (>5mm)
Plaque (= vlak verheven haard)
Urtica (kwaddel) (trekt weg na 24h)
B) niet compacte opbouw (holten)
Vesikel (blaasje) (<5mm)
Bulla (blaar) (>5mm)
Pustula (pustel)
- Maculae (vlekken)
o Kenmerken
Niet verheven, niet geïnfiltreerd
Gelokaliseerde ∆ in kleur of textuur vd huid
o Soorten
Gehyperpigmenteerd: bv ephelides (sproetjes)
Lichter tijdens winter, donkerder tijdens zomer
Gedepigmenteerd: bv vitiligo (auto-IM)
Witte vlekken tgv afwezige melanocyten
, Dermatologie
Erythemateus: bv fixed drug
‘drug’: als reactie op geneesmiddel
‘fixed’: altijd op zelfde plaats, verdwijnt bij stop GM, aanwezig bij
(her)start GM
- Papels
o Kenmerken
Circumscripte verhevenheid, compacte opbouw
< 5mm
Geneest zonder verlittekening
Ontstaan tgv celvermeerdering in derm/epiderm
o Voorbeelden
Xanthomen
= opstapeling v lipiden (geel-bruin-oranje cholesterol-rijk materiaal)
in macrofagen (= ‘foam cellen’)
Bij patiënten met hypercholesterolemie
Mollusca contagiosa = parelwratjes
Celvermeerdering in epiderm tgv Molluscipox virus
Vaak centrale inzinking
Verruca vulgaris
Celvermeerdering in epiderm tgv infectie met HPV
1ste letsel = kleine papel, kan samensmelten tot grotere papels
Lichen planus
Afgeplatte papels, soms doorlopen met witte lijntjes
- Nodulus
o Kenmerken
> 5 mm (> papel)
Verhevenheid opp of diep (ev tot in subcutis)
o Voorbeelden
Nodulair basocellulair epithelioom (zz meta’s)
Erythema nodosum
Diep in huid, tot in subcutis
Tgv inflammatoir infiltraat (TBC, streptococ, Crohn, sarcoïdose, …)
- Plaques
o Kenmerken
Vlak verheven haard
o Bv psoriasis vulgaris/en plaque (= meest voorkomende subtype v psoriasis)
Zeer typisch => geen biopsie nodig voor bevestiging
Kleine ovale & ronde plaques => kunnen samensmelten (conflueren)
Dieprode kleur + zilverwitte schilfering
Zeer scherp begrensd tov omringende huid
- Kwaddels (urticaria)
o Kenmerken
Vluchtige verhevenheden => trekt weg < 24u
? Tgv dermaal oedeem tgv ↑ doorlaatbaarheid vd dermale vaten => vocht
zal terug resorberen
o Prototype = netelroos/urticaria
Zeer frequent
Oorzaken zeer variabel
Allergisch, fysisch, infecties, chemische stoffen, …
Bv tgv koude: ijsblokjestest => 0,5-1-2-3-4 min
o 1 min voldoende, weg na enkele uren
Hfdst 1: Onderzoek vd huid
Algemene principes
- Inspectie
o Volledige huidopp
Warm lokaal (pat volledig uitgekleed), goede belichting, vergrootglas
Volledig -> belangrijk om een idee te krijgen over de distributie van de letsels
Veralgemeend
Lokaal
o Ook haren, nagels & mucosa
Vaak geassocieerde afwijkingen
o Distributie, morfologie vd individuele letsels & configuratie
- Palpatie
o Structuur/textuur
o Letsel palpabel niet palpabel
- Anamnese: voor, tijdens & na onderzoek
- Technische hulpmiddelen & onderzoeken
o => bevestiging D/
o Veel gebruik van dermatoscoop
Specifieke termen voor beschrijven v huidafwijkingen
- Efflorescenties
o = ∆ vd huid die typerend kunnen zijn voor een bepaalde huidziekte
o 1°: tgv huidafwijking zelf
o 2°: tgv verdere evolutie vd 1° efflorescenties
Reactie v pat/huid op 1° laesie, restletsels, resultaat na beh, …
- Distributie & lokalisatie (predilectieplaatsen)
- Afmeting, vorm & configuratie
1° efflorescenties
- Indeling
o A) niet boven huidniveau verheven (niet palpabel)
Macula (vlek)
o B) boven huidniveau verheven
A) compacte opbouw
Papel (<5mm)
Nodulus (knobbel) (>5mm)
Plaque (= vlak verheven haard)
Urtica (kwaddel) (trekt weg na 24h)
B) niet compacte opbouw (holten)
Vesikel (blaasje) (<5mm)
Bulla (blaar) (>5mm)
Pustula (pustel)
- Maculae (vlekken)
o Kenmerken
Niet verheven, niet geïnfiltreerd
Gelokaliseerde ∆ in kleur of textuur vd huid
o Soorten
Gehyperpigmenteerd: bv ephelides (sproetjes)
Lichter tijdens winter, donkerder tijdens zomer
Gedepigmenteerd: bv vitiligo (auto-IM)
Witte vlekken tgv afwezige melanocyten
, Dermatologie
Erythemateus: bv fixed drug
‘drug’: als reactie op geneesmiddel
‘fixed’: altijd op zelfde plaats, verdwijnt bij stop GM, aanwezig bij
(her)start GM
- Papels
o Kenmerken
Circumscripte verhevenheid, compacte opbouw
< 5mm
Geneest zonder verlittekening
Ontstaan tgv celvermeerdering in derm/epiderm
o Voorbeelden
Xanthomen
= opstapeling v lipiden (geel-bruin-oranje cholesterol-rijk materiaal)
in macrofagen (= ‘foam cellen’)
Bij patiënten met hypercholesterolemie
Mollusca contagiosa = parelwratjes
Celvermeerdering in epiderm tgv Molluscipox virus
Vaak centrale inzinking
Verruca vulgaris
Celvermeerdering in epiderm tgv infectie met HPV
1ste letsel = kleine papel, kan samensmelten tot grotere papels
Lichen planus
Afgeplatte papels, soms doorlopen met witte lijntjes
- Nodulus
o Kenmerken
> 5 mm (> papel)
Verhevenheid opp of diep (ev tot in subcutis)
o Voorbeelden
Nodulair basocellulair epithelioom (zz meta’s)
Erythema nodosum
Diep in huid, tot in subcutis
Tgv inflammatoir infiltraat (TBC, streptococ, Crohn, sarcoïdose, …)
- Plaques
o Kenmerken
Vlak verheven haard
o Bv psoriasis vulgaris/en plaque (= meest voorkomende subtype v psoriasis)
Zeer typisch => geen biopsie nodig voor bevestiging
Kleine ovale & ronde plaques => kunnen samensmelten (conflueren)
Dieprode kleur + zilverwitte schilfering
Zeer scherp begrensd tov omringende huid
- Kwaddels (urticaria)
o Kenmerken
Vluchtige verhevenheden => trekt weg < 24u
? Tgv dermaal oedeem tgv ↑ doorlaatbaarheid vd dermale vaten => vocht
zal terug resorberen
o Prototype = netelroos/urticaria
Zeer frequent
Oorzaken zeer variabel
Allergisch, fysisch, infecties, chemische stoffen, …
Bv tgv koude: ijsblokjestest => 0,5-1-2-3-4 min
o 1 min voldoende, weg na enkele uren