Samenvatting Mycologie & Virologie - Inleiding medische virologie

Virologische testen
Direct/rechtstreeks onderzoek
-virus zelf / wat ga je doen? / hoe het virus aantonen?

Antigenen detectie
-immunofluorescentie, ELISA,..

-antigenen (=bepaalde eiwitten die v/h virus zijn, bv.: spikes) detecteren in het staal -> met
fluorescentie

-immunofluorescentietests van nasofaryngeale aspiraten voor respiratoire virussen -> bv. RSV /
griep A / griep B / adenovirussen / opsporing van rotavirusantigeen in faeces / de pp65 CMV-
antigenemietest / de opsporing van HSV en VZV in huidafkrabsels / de opsporing van HBsAg in serum

-voordeel= snel en gemakkelijk kunnen worden uitgevoerd + dat het resultaat binnen een paar uur
beschikbaar is

-nadeel= vaak moeilijk af te lezen + te interpreteren + mindere gevoeligheid + mindere specificiteit

-de kwaliteit van het verkregen specimen = van het grootste belang voor een goede werking van de
test

-ELISA: Enzyme-Linked-Immunosorbent-Assay (ELISA)

 Detecteren van virale antigenen/antilichamen
 Werken met gecoate platen waar antistoffen op gebonden zijn -> daarop staal aanbrengen
 Virale antigenen in staal aanwezig -> aantonen met gelabelde antilichamen (figuur a)
 Antilichamen in het serum van de patiënt aantonen (figuur b)




-figuur 1: detectie van CMV (cytomagalie virus)

 Met fluorescerende antilichamen aangetoond
 pp65 = speciale eiwitten typisch voor het CMV virus -> als
men deze kan aantonen: dan is de cel wel degelijk
besmet met het CMV virus
-figuur 2: diagnose van HVS (herpes simplex virus)

 aantonen met immunofluorescentie
 cel licht fluorescerend op -> dus monoklonale eiwitten
effectief gebonden op virale eiwitten
 rechtstreeks de aanwezigheid van virus aantonen
-> door eiwitten van virus zelf aan te tonen

, Elektronenmicroscoop
-morfologie van de viruspartikels

-rechtstreeks virus bekijken onder de elektronenmicroscoop

-bijna niet meer gebruikt

-nadeel: heel moeilijk + niet aanwezig in elk labo + men moet al weten hoe het virus eruit ziet + niet
gevoelig

Viraal genoom detectie
-hybridisatie met specifieke nucleïnezuur probes

-polymerasekettingreactie (PCR)

-detecteren van het viraal erfelijk materiaal (meest gebruikte techniek) -> zowel RNA als DNA

-meest gevoelige manier + meest gebruikte manier

-reversed transcriptase (qPCR): want erfelijk materiaal van coronavirus is RNA dus eerst omzetten
naar cDNA -> dat via qPCR gedetecteerd wordt

 nadeel: 24u wachten tot resultaat
 fluorescentie gaat toenemen: hoe meer startmateriaal -> hoe sneller de piek toeneemt

-coronavirus (ssRNA virus): eerst cDNA van maken -> RT-PCR aflezen

 omicron variant detecteren: S-gene niet mee gekopieerd (dropout)

-ct = cycle treshold

 zegt iets over de virale load
 nummer van de cyclus waarbij een bepaalde drempelwaarde is overschreden
 hoe lager ct waarde, hoe meer virusmateriaal er in uw startsuspensie zat
 hoe hoger de ct waarde, hoe minder viraal materiaal


Indirect/onrechtstreeks onderzoek
-niet naar het virus zelf MAAR naar aanwijzingen van zijn aanwezigheid kijken

Celcultuur
-Als virus aanwezig is, zal het vermenigvuldigen + aanleiding geven tot cytopathogeen effect (CPE) =>
elk virus zijn eigen pathogeen effect (RSV: reuscellen, loskomen adherende cellen van platbodemfles;
inclusion body’s)

-Hemadsorptie: virus met specifieke virale spikes aan oppervlakte die ervoor zorgen
dat RBC samenklonteren -> na toebrengen van staal: RBC blijven plakken op
geïnfecteerde cellen van de cellen van uw celcultuur => dan virus aanwezig (wel niet
bij alle virussen)

-Immunofluorescentie technieken: met specifieke gelabelde antilichamen die gaan
binden op de spikes

-soorten cellen: