Verbintenissenrecht
Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Algemene inleiding
Soorten verbintenissen ahv verhaaltje p13:
- Huurcontract
- Leningen: verbruikslening (wat je niet meer kan teruggeven) en
gebruikslening (kan je wel teruggeven)
- Abonnement
- Belofte (contractbelofte)
- Verbintenis uit onrechtmatige daad vb: hond bijt iemand: geen
contract maar verbintenis ontstaat toch uit rechtsfeit dat plaatsvind
Verbintenissen zijn van belang wanneer er iets misloopt
Vb: wekker loopt niet af door stroomstoring en je bent niet op tijd
voor examen: verbintenis met school via inschrijvingscontract
2. Situering van het verbintenissenrecht
2.1 Situering in het recht
Publiekrecht: verhouding burgers en OH grondwettelijk recht,
administratief recht, sociaal zekerheidsrecht, strafrecht, fiscaalrecht
Privaatrecht: betrekkingen tussen burgers / particulieren /
ondernemingen onderling
burgerlijk recht: personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht,
erfrecht, verbintenissenrecht, arbeidsrecht, economisch en
vennootschapsrecht
2.2 Vindplaats in de Belgische Wetgeving
Bijzonder verbintenissenrecht = verbonden aan bepaalde contracten
Algemeen verbintenissenrecht = regels die altijd gelden
Oud BW: dikste stuk codex verbintenissenrecht
Nieuw: nog in uitbreiding
Openbare orde = regels die nodig zijn om de openbare veiligheid en
werking te kunnen garanderen vb: regels van strafrecht, betogingen
verbieden, eigendomsrecht
Goede zeden = wat maatschappij als moreel aanvaardbaar vindt = door
jaren heen fel geëvolueerd in rechtspraak
1
,3. Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van de
verbintenis
3.1 Begrip verbintenis
Verbintenis creëert (rechts)band tussen personen: iemand kan iets
juridisch afdwingen (eisen) van een andere persoon iets = voorwerp
van verbintenis
3.2 Karakteristieke eigenschappen van een verbintenis
1. Een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen
Schuldenaar heeft verbintenis tov schuldeiser
Schuldeiser heeft vorderingsrecht tov schuldenaar
Vorderingsrechten (of Zakelijke rechten
persoonlijke rechten)
- Band tussen personen - Recht op een goed – directe
Voorwerp: verbintenis om band met het goed
iets te geven, te doen of te Voorwerp: goed/zaak
laten
- Absolute werking: gelden
- Relatieve werking: gelden erga omnes = tegenover
enkel tussen betrokken iedereen
partijen
(persoonlijke rechten)
- Limitatief aantal in de wet
- Ongelimiteerd aantal opgesomd
(contractsvrijheid)
- Geen volgrecht - Volgrecht
Verbintenissenrecht Goederenrecht
2
,Volgrecht = recht blijft aan de zaak plakken ongeacht wie eigenaar is vb:
je neemt hypotheek op huis, maar verkoopt je huis en betaalt lening niet
af bank neemt hypotheek op huis (onafhankelijk wie eigenaar is: als
huis al verkocht is)
2. Verbintenis ontstaat krachtens de wet
Rechtshandelingen = bewust om rechtsgevolgen te creëren huwen
- Meerzijdig: overeenkomsten uit contracten vb: koopcontract
- Eenzijdig: een aanbod, bronnen van verbintenissen (vb: iets tegen
bepaalde prijs aangeboden enkel aan deze aangeboden prijs
verkopen)
Rechtsfeiten = gewone feiten die gebeuren, niemand heeft deze gevolgen
gewild geboren worden (niet de bedoeling om verbintenissen te
creëren, maar gebeuren automatisch)
- Oneigenlijke overeenkomsten: vergissing (vb: 2x dezelfde betaling
doen terwijl dit niet de bedoeling was, dus andere persoon moet dit
terugstorten),
zaakwaarneming (vb: je laat dak van buurman herstellen als hij op
vakantie is, dus hij moet dit terug vergoeden)
- Onrechtmatige daad: niet de bedoeling om verbintenis te creëren
(vb: je botst tegen voorganger die plots stopt)
3. Verbintenis heeft in geld waardeerbare aanspraken tot
voorwerp
3
, Klassieke verbintenissenrecht concentreert zich op vermogensrechtelijke
verbintenissen
= in geld waardeerbaar
4. Verbintenis is afdwingbaar
Verbintenis nagaan = verplicht juridisch afdwingbaar
Niet afdwingbaar: afspraken onder vrienden
Afdwingbaar: via inschrijving, bevestiging
GEEN terugvordering mogelijk bij verjaring
4. Terminologie en schematische voorstelling
Koopovereenkomst:
SA Verbintenis tot levering SE
verkoper koper
SE SA
Verbintenis tot betaling
Verbintenis uit onrechtmatige daad:
aansprakelijkeschadev Verbintenis tot vergoeding van de schade schadelijderben
eroorzaker adeeldeslachtoff
schadeverwekkerdade er
r
4
Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Algemene inleiding
Soorten verbintenissen ahv verhaaltje p13:
- Huurcontract
- Leningen: verbruikslening (wat je niet meer kan teruggeven) en
gebruikslening (kan je wel teruggeven)
- Abonnement
- Belofte (contractbelofte)
- Verbintenis uit onrechtmatige daad vb: hond bijt iemand: geen
contract maar verbintenis ontstaat toch uit rechtsfeit dat plaatsvind
Verbintenissen zijn van belang wanneer er iets misloopt
Vb: wekker loopt niet af door stroomstoring en je bent niet op tijd
voor examen: verbintenis met school via inschrijvingscontract
2. Situering van het verbintenissenrecht
2.1 Situering in het recht
Publiekrecht: verhouding burgers en OH grondwettelijk recht,
administratief recht, sociaal zekerheidsrecht, strafrecht, fiscaalrecht
Privaatrecht: betrekkingen tussen burgers / particulieren /
ondernemingen onderling
burgerlijk recht: personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht,
erfrecht, verbintenissenrecht, arbeidsrecht, economisch en
vennootschapsrecht
2.2 Vindplaats in de Belgische Wetgeving
Bijzonder verbintenissenrecht = verbonden aan bepaalde contracten
Algemeen verbintenissenrecht = regels die altijd gelden
Oud BW: dikste stuk codex verbintenissenrecht
Nieuw: nog in uitbreiding
Openbare orde = regels die nodig zijn om de openbare veiligheid en
werking te kunnen garanderen vb: regels van strafrecht, betogingen
verbieden, eigendomsrecht
Goede zeden = wat maatschappij als moreel aanvaardbaar vindt = door
jaren heen fel geëvolueerd in rechtspraak
1
,3. Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van de
verbintenis
3.1 Begrip verbintenis
Verbintenis creëert (rechts)band tussen personen: iemand kan iets
juridisch afdwingen (eisen) van een andere persoon iets = voorwerp
van verbintenis
3.2 Karakteristieke eigenschappen van een verbintenis
1. Een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen
Schuldenaar heeft verbintenis tov schuldeiser
Schuldeiser heeft vorderingsrecht tov schuldenaar
Vorderingsrechten (of Zakelijke rechten
persoonlijke rechten)
- Band tussen personen - Recht op een goed – directe
Voorwerp: verbintenis om band met het goed
iets te geven, te doen of te Voorwerp: goed/zaak
laten
- Absolute werking: gelden
- Relatieve werking: gelden erga omnes = tegenover
enkel tussen betrokken iedereen
partijen
(persoonlijke rechten)
- Limitatief aantal in de wet
- Ongelimiteerd aantal opgesomd
(contractsvrijheid)
- Geen volgrecht - Volgrecht
Verbintenissenrecht Goederenrecht
2
,Volgrecht = recht blijft aan de zaak plakken ongeacht wie eigenaar is vb:
je neemt hypotheek op huis, maar verkoopt je huis en betaalt lening niet
af bank neemt hypotheek op huis (onafhankelijk wie eigenaar is: als
huis al verkocht is)
2. Verbintenis ontstaat krachtens de wet
Rechtshandelingen = bewust om rechtsgevolgen te creëren huwen
- Meerzijdig: overeenkomsten uit contracten vb: koopcontract
- Eenzijdig: een aanbod, bronnen van verbintenissen (vb: iets tegen
bepaalde prijs aangeboden enkel aan deze aangeboden prijs
verkopen)
Rechtsfeiten = gewone feiten die gebeuren, niemand heeft deze gevolgen
gewild geboren worden (niet de bedoeling om verbintenissen te
creëren, maar gebeuren automatisch)
- Oneigenlijke overeenkomsten: vergissing (vb: 2x dezelfde betaling
doen terwijl dit niet de bedoeling was, dus andere persoon moet dit
terugstorten),
zaakwaarneming (vb: je laat dak van buurman herstellen als hij op
vakantie is, dus hij moet dit terug vergoeden)
- Onrechtmatige daad: niet de bedoeling om verbintenis te creëren
(vb: je botst tegen voorganger die plots stopt)
3. Verbintenis heeft in geld waardeerbare aanspraken tot
voorwerp
3
, Klassieke verbintenissenrecht concentreert zich op vermogensrechtelijke
verbintenissen
= in geld waardeerbaar
4. Verbintenis is afdwingbaar
Verbintenis nagaan = verplicht juridisch afdwingbaar
Niet afdwingbaar: afspraken onder vrienden
Afdwingbaar: via inschrijving, bevestiging
GEEN terugvordering mogelijk bij verjaring
4. Terminologie en schematische voorstelling
Koopovereenkomst:
SA Verbintenis tot levering SE
verkoper koper
SE SA
Verbintenis tot betaling
Verbintenis uit onrechtmatige daad:
aansprakelijkeschadev Verbintenis tot vergoeding van de schade schadelijderben
eroorzaker adeeldeslachtoff
schadeverwekkerdade er
r
4
