Samenvatting onderzoeksmethoden 1

Onderzoeksmethoden 1
Woordenlijst achteraan!
De betekenis van onderzoek
Onderzoek (wetenschappelijk)
1. Er is een probleem
2. Doel opstellen om tot de juiste conclusie te komen
3. Op een systematische manier onderzoeken met een bepaalde methode
 Dit alles binnen een wettelijk/ethisch kader
= draagt bij tot de wetenschap op een wetenschappelijke methode
Probleem
Soorten problemen :
- Effectiviteitsproblemen : vooropgesteld doel is niet bereikt.
- Kennisprobleem : we weten of begrijpen iets niet.
- Dissonantie : er gebeurt iets dat ons uit balans brengt.
- Keuzeprobleem : we moeten een keuze maken maar weten niet wat de beste keuze is.
- Waarheidsprobleem : we hebben een theorie maar er bestaat twijfel of die wel klopt.
- Onenigheidsprobleem : verschillende partijen hebben een verschillende opvatting.
- Ontevredenheidsprobleem : mensen uiten hun onvrede over een bepaalde toestand.
- Efficiëntieprobleem : teveel kosten om doelstellingen te kunnen behalen.
- Budgettair probleem
Doel
Een onderzoek kan heel fundamenteel zijn of juist heel praktijkgericht. Iets tussenin kan ook een mogelijkheid zijn.
Fundamenteel onderzoek
= verbeteren van theorie
Onderzoeksvraag / onderzoeksdoel : op welke vraag willen we een antwoord krijgen / welk doel willen we bereiken?
Fundamenteel onderzoek – doel
× Kennis van processen vergroten
× Resulteert in universele principes die te maken hebben met het proces en de betrekking daarvan tot de uitkomst
× Resultaten die belangrijk en waardevol zijn voor de maatschappij in het algemeen
Fundamenteel onderzoek – context
× Uitgevoerd door mensen op universiteiten
× Keuze van onderwerp en doel bepaald door de onderzoeker
× Flexibel tijdschema
Praktijkgericht onderzoek
= verbeteren van de praktijk
Onderzoek stelling : wat willen we bereiken, gerealiseerd zien?
Praktijkgericht onderzoek – doel
× Een bepaald probleem beter begrijpen
× Resulteert in de oplossing van het probleem of nieuwe kennis beperkt tot het probleem
× Resultaten van praktisch belang voor managers in organisaties
Praktijkgericht onderzoek – context
× Uitgevoerd door mensen in verschillende situaties, waaronder bedrijven en universiteiten
× Onderhandelen met de initiator over doeleinden
× Strak tijdschema
Methode
3 niveaus van algemeen naar specifiek :
1

, Globale werkwijze en logica achter onderzoek
De empirische cyclus – fundamenteel of praktijkgericht onderzoek
Empirisme (=ervaring/waarneming die kennis vult)  nationalisme (=logisch redeneren)
inductie : empirisme
= vanuit observatie naar theorie
Veralgemenen tot theorie
Deductie : nationalisme
= vanuit theorie naar hypothese
Verbijzonderen van theorie
Meestal is een onderzoek zowel inductief als deductief; maar…
! enkel inductie = exploratief onderzoek
! enkel deductie = toetsend onderzoek
De regulatieve cyclus
= praktijkgericht onderzoek PDCA-cirkel




= praktijkgericht onderzoek

Stappenplan, fases van onderzoeksproces
Zie ppt!
Vormen en benaderingen van onderzoek
Onderzoeksvormen verschillen op basis van…
Functie
= bedoeling van het onderzoek
Vb. fundamenteel, praktijkgericht, toetsend, exploratief …
- Toegepast onderzoek
= kennis toepasbaar maken in brede context (toetsend of exploratief)
- Praktijkonderzoek
= verbeteren van een specifieke praktijk of beleid
o Actieonderzoek
= al handelend proberen een probleem op te lossen en hiervan te leren
o Ontwerponderzoek
= optimaliseren van nieuwe praktijk door invoeren te combineren met evalueren, reflecteren en
bijsturen
o Beleidsondersteunend onderzoek
= voorbereiden van beleidskeuzes
Plaats (niet def boek)
= context waarin onderzoek gebeurt
- Veldonderzoek
= onderzoek in een bestaande context/de realiteit
o Voordeel : realiteitsgehalte = ecologische validiteit

2