H2 ENERGIE-EN EIWITVERRIJKT DIEET
Begripsomschrijving en indicatie
= Dieet waarbij energie-inname hoger ligt dan de normale energiebehoefte + vaak gepaard met
eiwitverrijking
Bij (dreigende) ondervoeding:
BMI <18,5 voor volwassene of <20 voor 65+
Ongewenst gewichtsverlies van >5% op 1 maand of >10% in 6 maand
Ondervoeding of malnutritie= voedingstoestand waarbij een tekort aan energie, eiwit of andere
specifieke nutriënten (vitaminen, spoorelementen…) aanwezig is en dit een negatieve impact heeft
op de orgaanfuncties en de definitieve genezingstoestand (prognose) van de patiënt
ALGEMENE ONDERVOEDING SELECTIEVE ONDERVOEDING
Toestand waarbij het lichaam over Toestand waarbij er een tekort is aan bepaalde
onvoldoende voedingsstoffen beschikt voedingsstoffen, andere dan energie en eiwitten
Klinisch zichtbaar op langere
Klinisch zichtbaar! termijn
Kwashiorkor = ondervoeding ten gevolgde van Bv. te kort aan mineralen en vitaminen
eiwit-tekort. - Ijzertekort
- Vochtophoping in buik - Vit D tekort
- Lichaamsfuncties verstoord - Jodiumtekort
- Oedeem door daling van colloïd - Calciumtekort
osmotische druk door tekorten eiwitten
(albumine)
- Lichaamsfuncties verstoord
- Daling immuunsysteem
- Dunne huid en onderhuidse bloeding
- Moe & vermoeidheid
- Diarree
Marasmus = ondervoeding ten gevolge van = voeding
energie- en eiwittekort verrijken met
- Vel over been, blote ribben probleemnutri
- Extreme vermagering ënt, eventueel
- Diarree met suppletie
- Moeheid en spierzwakte
- Doorbloedingsproblemen
- Droge huid + koud + bleke huid
- Huid hangt te zwabberen door extreem
vermageren
CHRONISCHE ONDERVOEDING ACUTE ONDERVOEDING
, Treedt op tgv een chronische ziekte waarbij de Vorm van ondervoeding tgv katabole toestand
patiënt langdurig een tekort inneemt aan energie veroorzaakt door acute ziekte of grote operatie.
en eiwitten Ontstaat op korte termijn.
- Katabole toestand zelf bij voldoende
Gevolg van geringe voedselinname en/of (licht) voedselinname
katabole toestand van het lichaam - Lichaamseiwit in grote hoeveelheid afgebroken
- Persoon niet perse vermagerd en vaak last
oedeem
!!! MOEILIJK te herkennen
Energieproductie: Energieproductie:
Eerste 24uur na de laatste maaltijd - Stress-respons treedt op bij acute ziekte
- Glycogenolyse glycogeen wordt productie van stresshormonen (adrenaline,
omgezet tot glucose cortisol en glucagon) en cytokinen
- Gluconeogenese AZ, glycerol en VVZ - Grote afbraak spiereiwitten
omgezet tot glucose. - Gluconeogenese: AZ glucose en in + acute-
- Glucose: brandstof meeste weefsels fase-eiwitten (bv. fibrinogeen)
- VVZ kleine energiebijdrage - Deze + acute-fase-eiwitten spelen een rol bij
Na 24 uur totaal vasten de afweer en het herstel van beschadigde
- Glycogeenvoorraad minder belangrijke rol weefsels
- Overschakelen andere energiebron - afweer en herstel
- VVZ belangrijkste bron na 24u, maar niet - Vermindering vorming van negatieve acute-
alle weefsels kunnen VVZ als energiebron fase-eiwitten (bv. albumine en transferrine)
gebruiken
- Hersenen hebben glucose nodig - Gevormde glucose verhoging glycemie:
- Eiwitsparend mechanisme op gang glucose kan door alle cellen worden gebruikt
gebracht door hormoonveranderingen
om te voorkomen dat grote hoeveelheden - VVZ ook belangrijke energieleveranciers
spiereiwitten worden omgezet in glucose
en zorgt ervoor dat VVZ die vrijkomen bij - Weinig ketonvorming
de lipolyse van vetweefsel in lever worden
omgezet in ketonlichamen - Afname hoeveelheid albumin in bloed en
- Ketonlichamen kunnen wel gebruikt verstoring in membraanfunctie hoeveelheid
worden als energiebron voor alle weefsels extravasculair vocht neemt toe ten koste van
- !Ketose-toestand: ijlheid, coma en de hoeveelheid intracellulair en intravasculair
bewustzijnsverlies. vocht oedeem
Energiebehoefte zal dalen doordat lichaam
zich aanpast verlaging BMR LEVENSBEDREINGENDE TOESTAND
Meer dan 30-50% afbraak lichaamseiwit
Marasmus = verhongering!
- Weinig vet- en spiermassa
- Relatief normale waarden voor
plasma-eiwitten
Meestal ontstaat ondervoeding door een combinatie van een te lage energieopname en een
verhoogde behoefte aan VS en energie ontstaan energetische en eiwitondervoeding
Begripsomschrijving en indicatie
= Dieet waarbij energie-inname hoger ligt dan de normale energiebehoefte + vaak gepaard met
eiwitverrijking
Bij (dreigende) ondervoeding:
BMI <18,5 voor volwassene of <20 voor 65+
Ongewenst gewichtsverlies van >5% op 1 maand of >10% in 6 maand
Ondervoeding of malnutritie= voedingstoestand waarbij een tekort aan energie, eiwit of andere
specifieke nutriënten (vitaminen, spoorelementen…) aanwezig is en dit een negatieve impact heeft
op de orgaanfuncties en de definitieve genezingstoestand (prognose) van de patiënt
ALGEMENE ONDERVOEDING SELECTIEVE ONDERVOEDING
Toestand waarbij het lichaam over Toestand waarbij er een tekort is aan bepaalde
onvoldoende voedingsstoffen beschikt voedingsstoffen, andere dan energie en eiwitten
Klinisch zichtbaar op langere
Klinisch zichtbaar! termijn
Kwashiorkor = ondervoeding ten gevolgde van Bv. te kort aan mineralen en vitaminen
eiwit-tekort. - Ijzertekort
- Vochtophoping in buik - Vit D tekort
- Lichaamsfuncties verstoord - Jodiumtekort
- Oedeem door daling van colloïd - Calciumtekort
osmotische druk door tekorten eiwitten
(albumine)
- Lichaamsfuncties verstoord
- Daling immuunsysteem
- Dunne huid en onderhuidse bloeding
- Moe & vermoeidheid
- Diarree
Marasmus = ondervoeding ten gevolge van = voeding
energie- en eiwittekort verrijken met
- Vel over been, blote ribben probleemnutri
- Extreme vermagering ënt, eventueel
- Diarree met suppletie
- Moeheid en spierzwakte
- Doorbloedingsproblemen
- Droge huid + koud + bleke huid
- Huid hangt te zwabberen door extreem
vermageren
CHRONISCHE ONDERVOEDING ACUTE ONDERVOEDING
, Treedt op tgv een chronische ziekte waarbij de Vorm van ondervoeding tgv katabole toestand
patiënt langdurig een tekort inneemt aan energie veroorzaakt door acute ziekte of grote operatie.
en eiwitten Ontstaat op korte termijn.
- Katabole toestand zelf bij voldoende
Gevolg van geringe voedselinname en/of (licht) voedselinname
katabole toestand van het lichaam - Lichaamseiwit in grote hoeveelheid afgebroken
- Persoon niet perse vermagerd en vaak last
oedeem
!!! MOEILIJK te herkennen
Energieproductie: Energieproductie:
Eerste 24uur na de laatste maaltijd - Stress-respons treedt op bij acute ziekte
- Glycogenolyse glycogeen wordt productie van stresshormonen (adrenaline,
omgezet tot glucose cortisol en glucagon) en cytokinen
- Gluconeogenese AZ, glycerol en VVZ - Grote afbraak spiereiwitten
omgezet tot glucose. - Gluconeogenese: AZ glucose en in + acute-
- Glucose: brandstof meeste weefsels fase-eiwitten (bv. fibrinogeen)
- VVZ kleine energiebijdrage - Deze + acute-fase-eiwitten spelen een rol bij
Na 24 uur totaal vasten de afweer en het herstel van beschadigde
- Glycogeenvoorraad minder belangrijke rol weefsels
- Overschakelen andere energiebron - afweer en herstel
- VVZ belangrijkste bron na 24u, maar niet - Vermindering vorming van negatieve acute-
alle weefsels kunnen VVZ als energiebron fase-eiwitten (bv. albumine en transferrine)
gebruiken
- Hersenen hebben glucose nodig - Gevormde glucose verhoging glycemie:
- Eiwitsparend mechanisme op gang glucose kan door alle cellen worden gebruikt
gebracht door hormoonveranderingen
om te voorkomen dat grote hoeveelheden - VVZ ook belangrijke energieleveranciers
spiereiwitten worden omgezet in glucose
en zorgt ervoor dat VVZ die vrijkomen bij - Weinig ketonvorming
de lipolyse van vetweefsel in lever worden
omgezet in ketonlichamen - Afname hoeveelheid albumin in bloed en
- Ketonlichamen kunnen wel gebruikt verstoring in membraanfunctie hoeveelheid
worden als energiebron voor alle weefsels extravasculair vocht neemt toe ten koste van
- !Ketose-toestand: ijlheid, coma en de hoeveelheid intracellulair en intravasculair
bewustzijnsverlies. vocht oedeem
Energiebehoefte zal dalen doordat lichaam
zich aanpast verlaging BMR LEVENSBEDREINGENDE TOESTAND
Meer dan 30-50% afbraak lichaamseiwit
Marasmus = verhongering!
- Weinig vet- en spiermassa
- Relatief normale waarden voor
plasma-eiwitten
Meestal ontstaat ondervoeding door een combinatie van een te lage energieopname en een
verhoogde behoefte aan VS en energie ontstaan energetische en eiwitondervoeding
