De wereld van de jaren ’50 en
‘60
1.Dekolonisering
1.1. Dekoloniseringsproces
Wanneer? 2 # golven
a) Eind 18e / begin 19e E: VS, Haïti, Latijns-Amerika
b) Vanaf eind 19e E: ~ integraal nationalisme & imperialisme
o 1885: Conferentie v Berlijn (Afrika)
o 1885: Indian National Congress (Azië)
1.1. Onafhankelijk Indië en Britse rijk
Voor WOI? Indian National Congress = politieke partij opgericht in 1885
Meer zeggenschap in regering voor hoogopgeleide Indiërs
Platform voor dialoog met Britse machthebbers
Radicaliseerde en streefde naar onafhankelijkheid
Na WOI? Eisen voor autonomie
1915: Mahatma Gandhi wordt leider vd partij
o Indisch pacifist
o Wilde radicale verandering door vreedzaam protest
Maar politieke verdeeldheid radicalen vs gematigden
Maar sociale verdeeldheid: etnisch-religieuze groepen
Na WOII? 1947 onafhankelijk
Verzwakt GB na WOII (<-> VS & SU als grootmachten)
Indiërs deelgenomen aan WOI/II: ‘recht op onafhankelijkheid’
<-> verdeeldheid onder Indiërs
Gevolg? Partition of India
a) Indië: overwegend Hindu
b) Pakistan: overwegend moslim
<-> gedwongen bevolkingstransfers v milsjoenen mensen
= basis vh huidige conflict in die regio
Wie? Jawaharlal Nehru (1889-1964) eerste president v Indië
Kiest derde weg tussen kapitalisme en communisme
, Invloed op °Beweging vd Niet-Gebonden landen
Einde van het Britse rijk?
+ voor AM/SU
a) Enerzijds overtuigd van principe v zelfbeschikkingsrecht (~Wilson)
b) Anderzijds overtuigd v eigenbelangen ‘kleiner GB beter voor ons’
-voor GB: enorm verlies in de wereldmacht
1.1. Franse koloniale oorlogen
Wat? Eind Vierde Republiek (1946-58) ° Vijfde Republiek (de Gaulle)
Gelinkt aan? Conflicten in Indochina (1946-54) / Algerije (1954-62)
1.1.1. Algerijnse onafhankelijkheidstrijd 1954-62
Waarom? Algerije werd gezien als het verlengstuk van Frankrijk (dus anders
dan protectoraten v o.a. Marokko/Tunesië), maar Algerijse burgers waren nog
steeds tweederangsburgers
Hoe? °Front de Libération Nationale 1954
Nationalitische politieke partij
1partijstaat tot 1989
gevolg? Frankrijk werd verdeeld door de oorlog
Fr intellectuelen (o.a. Sartre, de Beauvoir): voor onafhankelijkheid
Politieke Fr elite: tegen onafhankelijkheid
o Losrukken Algerije = trauma voor FR
o Harde repressie tegen onafhankelijkheidsstrijders
Einde? Sommige historici stellen dat oorlog pas in 2018 symbolisch eindigde
Vb. president Macron maakt dossiers vd geheime diensten v FR openbaar
Conclusie? Dekolonisering eindigt niet met de onafhankelijkheid van een land
1.1. Eind Belgisch kolonialisme
= sneller en vreedzamer in vgl met GB/FR kolonies
1959: protesten
1960: onafhankelijk
<-> Congo ingeschakeld in interne strijd van de Koude Oorlog (~Indochina, Vietnam)
1961: moord op 1e premier Patrice Lumumba
‘60
1.Dekolonisering
1.1. Dekoloniseringsproces
Wanneer? 2 # golven
a) Eind 18e / begin 19e E: VS, Haïti, Latijns-Amerika
b) Vanaf eind 19e E: ~ integraal nationalisme & imperialisme
o 1885: Conferentie v Berlijn (Afrika)
o 1885: Indian National Congress (Azië)
1.1. Onafhankelijk Indië en Britse rijk
Voor WOI? Indian National Congress = politieke partij opgericht in 1885
Meer zeggenschap in regering voor hoogopgeleide Indiërs
Platform voor dialoog met Britse machthebbers
Radicaliseerde en streefde naar onafhankelijkheid
Na WOI? Eisen voor autonomie
1915: Mahatma Gandhi wordt leider vd partij
o Indisch pacifist
o Wilde radicale verandering door vreedzaam protest
Maar politieke verdeeldheid radicalen vs gematigden
Maar sociale verdeeldheid: etnisch-religieuze groepen
Na WOII? 1947 onafhankelijk
Verzwakt GB na WOII (<-> VS & SU als grootmachten)
Indiërs deelgenomen aan WOI/II: ‘recht op onafhankelijkheid’
<-> verdeeldheid onder Indiërs
Gevolg? Partition of India
a) Indië: overwegend Hindu
b) Pakistan: overwegend moslim
<-> gedwongen bevolkingstransfers v milsjoenen mensen
= basis vh huidige conflict in die regio
Wie? Jawaharlal Nehru (1889-1964) eerste president v Indië
Kiest derde weg tussen kapitalisme en communisme
, Invloed op °Beweging vd Niet-Gebonden landen
Einde van het Britse rijk?
+ voor AM/SU
a) Enerzijds overtuigd van principe v zelfbeschikkingsrecht (~Wilson)
b) Anderzijds overtuigd v eigenbelangen ‘kleiner GB beter voor ons’
-voor GB: enorm verlies in de wereldmacht
1.1. Franse koloniale oorlogen
Wat? Eind Vierde Republiek (1946-58) ° Vijfde Republiek (de Gaulle)
Gelinkt aan? Conflicten in Indochina (1946-54) / Algerije (1954-62)
1.1.1. Algerijnse onafhankelijkheidstrijd 1954-62
Waarom? Algerije werd gezien als het verlengstuk van Frankrijk (dus anders
dan protectoraten v o.a. Marokko/Tunesië), maar Algerijse burgers waren nog
steeds tweederangsburgers
Hoe? °Front de Libération Nationale 1954
Nationalitische politieke partij
1partijstaat tot 1989
gevolg? Frankrijk werd verdeeld door de oorlog
Fr intellectuelen (o.a. Sartre, de Beauvoir): voor onafhankelijkheid
Politieke Fr elite: tegen onafhankelijkheid
o Losrukken Algerije = trauma voor FR
o Harde repressie tegen onafhankelijkheidsstrijders
Einde? Sommige historici stellen dat oorlog pas in 2018 symbolisch eindigde
Vb. president Macron maakt dossiers vd geheime diensten v FR openbaar
Conclusie? Dekolonisering eindigt niet met de onafhankelijkheid van een land
1.1. Eind Belgisch kolonialisme
= sneller en vreedzamer in vgl met GB/FR kolonies
1959: protesten
1960: onafhankelijk
<-> Congo ingeschakeld in interne strijd van de Koude Oorlog (~Indochina, Vietnam)
1961: moord op 1e premier Patrice Lumumba
