Verlichting & haar critici
1.De Verlichting
1.1. Idealen van de Verlichting ≠ realiteit
<-> standenmaatschappij
Individuele vrijheid Ligt ons lot in handen van God of heb ik ook
zelfbeschikking?
Vooruitgang Zelfbeschikking ~ vooruitdenken ~ protestantisme*
Vb. arbeidersethos: als je hard werkt, kun je het maken
Maakbaarheid wereld Niet enkel elites
< Engeland 17e E: Parlement (bourgeoisie 3e stand)
Focus heden/toekomst Planmatig denken = ‘luxepositie’
*Verlichting is geen anti-religie denken invloed van christen/protestanten
1.2. Algemene kenmerken
Rede Alles heeft een uitleg
~ individuele vrijheid
~ maakbaarheid vd wereld
Meritocratie (<-> privilege)
Wetenschap Kennis verzamelen en categoriseren vb.
encyclopedie
‘Europees Categorisering vd wereld: Europa = superieur
exceptionalism’ legitimatie kolonisering
1.3. Politieke gevolgen
1) Constitutionele monarchie (≠ democratie)
o Koning/koningin blijft bestaan
o Parlement wint aan macht
17e E: Glorious Revolution Engeland
1) 18e E: Verlicht despotisme: despoot zorgt ervoor dat volk w verlicht (vb.
promoten onderwijs/kunst)
Vb. Catharina de Grote = tsarin Rusland
o Intellectueel: uitnodiging Voltaire/aantal hervormingen voor grote
delen volk
o MAAR nog steeds lijfeigenschap
, 1.3.1. Amerikaanse revolutie (1775-1783)
1) Revolte tegen o.a. belastingen: wij willen ook vertegenwoordigd zijn in
het Parlement (onafhankelijkheid nog geen doel)
2) 1776: onafhankelijkheidsverklaring niet erkend door Britten
3) 1783: Britse erkenning
1.3.1. Impact Amerikaanse revolutie
Rad hervorming Wel opzijzetting monarchie (3e stand kan aan hoogste
gezag geraken)
Republiek ~ radicale hervormingen
Federaal systeem Macht verdelen (<-> centralisatie)
Vrije verkiezing = cijnsverkiezingen (geen democratie)
Scheiding machten < verlichtingsdenken: checks and balances
Beschermen Enkele groepen (o.a. vrouwen niet)
burgerlijke rechten
Wortels vh huidige systeem zijn hier gelegd!
1.3.1. Franse Revolutie (1789-1799)
Einde AR: radicaal denken over hoe het anders kan
°Republiek: Fr koning onthoofd
Déclaration des droits de l’homme et du citoyen
~Declaration of Independence als model
Invloed op kolonies
o Niet allen op Fr kolonies
o Ook o.a. Spaanse/Portugese kolonies
Wortels voor verandering: inspiratie andere delen vd wereld
1.3.1. Haïtiaanse revolutie (1791-1804)
= revolutie geleid door zwarte slaven in de Franse kolonie Haïti tegen het
Franse regime daar
Zelfde Verlichtingsidealen als hervorming Fr
De L’ouverture = 1 vd leiders
Wortels voor abolitionisme
1.De Verlichting
1.1. Idealen van de Verlichting ≠ realiteit
<-> standenmaatschappij
Individuele vrijheid Ligt ons lot in handen van God of heb ik ook
zelfbeschikking?
Vooruitgang Zelfbeschikking ~ vooruitdenken ~ protestantisme*
Vb. arbeidersethos: als je hard werkt, kun je het maken
Maakbaarheid wereld Niet enkel elites
< Engeland 17e E: Parlement (bourgeoisie 3e stand)
Focus heden/toekomst Planmatig denken = ‘luxepositie’
*Verlichting is geen anti-religie denken invloed van christen/protestanten
1.2. Algemene kenmerken
Rede Alles heeft een uitleg
~ individuele vrijheid
~ maakbaarheid vd wereld
Meritocratie (<-> privilege)
Wetenschap Kennis verzamelen en categoriseren vb.
encyclopedie
‘Europees Categorisering vd wereld: Europa = superieur
exceptionalism’ legitimatie kolonisering
1.3. Politieke gevolgen
1) Constitutionele monarchie (≠ democratie)
o Koning/koningin blijft bestaan
o Parlement wint aan macht
17e E: Glorious Revolution Engeland
1) 18e E: Verlicht despotisme: despoot zorgt ervoor dat volk w verlicht (vb.
promoten onderwijs/kunst)
Vb. Catharina de Grote = tsarin Rusland
o Intellectueel: uitnodiging Voltaire/aantal hervormingen voor grote
delen volk
o MAAR nog steeds lijfeigenschap
, 1.3.1. Amerikaanse revolutie (1775-1783)
1) Revolte tegen o.a. belastingen: wij willen ook vertegenwoordigd zijn in
het Parlement (onafhankelijkheid nog geen doel)
2) 1776: onafhankelijkheidsverklaring niet erkend door Britten
3) 1783: Britse erkenning
1.3.1. Impact Amerikaanse revolutie
Rad hervorming Wel opzijzetting monarchie (3e stand kan aan hoogste
gezag geraken)
Republiek ~ radicale hervormingen
Federaal systeem Macht verdelen (<-> centralisatie)
Vrije verkiezing = cijnsverkiezingen (geen democratie)
Scheiding machten < verlichtingsdenken: checks and balances
Beschermen Enkele groepen (o.a. vrouwen niet)
burgerlijke rechten
Wortels vh huidige systeem zijn hier gelegd!
1.3.1. Franse Revolutie (1789-1799)
Einde AR: radicaal denken over hoe het anders kan
°Republiek: Fr koning onthoofd
Déclaration des droits de l’homme et du citoyen
~Declaration of Independence als model
Invloed op kolonies
o Niet allen op Fr kolonies
o Ook o.a. Spaanse/Portugese kolonies
Wortels voor verandering: inspiratie andere delen vd wereld
1.3.1. Haïtiaanse revolutie (1791-1804)
= revolutie geleid door zwarte slaven in de Franse kolonie Haïti tegen het
Franse regime daar
Zelfde Verlichtingsidealen als hervorming Fr
De L’ouverture = 1 vd leiders
Wortels voor abolitionisme
