HOOFDSTUK 1: ORGANISATIE EN MECHANICA VAN HET RESPIRATOIR
SYSTEEM (STATISCH-DYNAMISCH)
we hebben 5 lessen + een online practicum waar ook een vraagje uitkomt op het
examen. Wat je moet kennen voor het examen is gewoon de slides.
- LES 1 organisatie en mechanica van het respiratoir systeem (statisch-dynamisch)
(hoofdstuk 26-27)
- LES 2 O2 en CO2 transport / gasuitwisseling in de long: diffusie
- LES 3 perfusie van het respiratoir systeem / ventilatieperfusie verhoudingen
- LES 4 controle van de ventilatie
- LES 5 toegepaste fysiologie en herhaling
organisatie van het respiratoir systeem en basisbegrippen
ultieme doel van longen = gasuitwisseling: zuurstof in het bloed en CO2 uit het lichaam.
wat is de definitie van het respiratoir systeem?
= “Externe Ademhaling” is de uitwisseling van O2 en CO2 tussen de atmosfeer en de
mitochondria. In de mitochondria vindt dan het proces van “interne ademhaling” plaats
(oxidatieve fosforylatie)
Hierbij maakt het menselijk lichaam gebruik van een aantal belangrijke processen
1. Diffusie (over korte afstanden): passief transport via concentratiegradiënten,
gebeurd spontaan van hoge concentratie naar lage conentratie. Kost geen
energie, puur passief!
⇒ maar je hebt niet alleen dat nodig, da's niet voldoende omdat dat
weinig efficiënt is om naar de mitochondriën te doen, meer versnelling
nodig
2. Convectie (over langere afstanden): het vervoer van de gassen/bloed in bulk via
gesofisticeerde pomp en transportsystemen. Is alles dat geen diffusie is, kost wel
heel veel energie
⇒ combinatie van diffusie en convectie is eig alles dat we gaan bezien!
deze prent niet van
buiten kennen ofzo maar
geeft een perfect
overview van alles wat
we gaan leren. Is hoe
alles perfect in het
plaatje past. Gaat hem
niet vragen!
,zuurstoftransport cascade: we halen dit al aan maar pas
opt einde gaat ge dat helemaal begrijpen
- je ademt lucht in met zuurstof
- elke keer als we een stapje verder gaan in het
systeem (alveolen, bloed, cellen…) zal de
concentratie zuurstof altijd dalen
- het is een vrij efficiënt systeem maar er is altijd een
beetje verval van zuurstof
- elke barrière die we overwinnen hebben we een
verlies van zuurstofdruk
- dit betekend dat als er een probleem is waardoor
een trapje veel groter is gaan we uiteindelijk een tekort hebben in de cellen
- vb: iemand komt binnen in ziekenhuis met te weinig zuurstof, dan gaan we
zuurstof toedienen, maar dan hebben we het probleem eig niet opgelost want ge
hebt nog altijd een groot zuurstof verval ⇒ cascade moet ge altijd voor ogen
houden
samenstelling van lucht en 𝑃02
= wat zit er in de lucht, ook getallen onthouden!
stikstof 80% ⇒ grootste deel van de lucht!
zuurstof 21% ⇒ toch wel wat dus
C02 0,002% ⇒ maar een heel klein beetje
edelgassen ook aanwezig maar in kleine concentratie
gasmengsels
In een mengsel van gassen heeft elk gas een partiële druk. Dit is de druk van het
mengsel dat afkomstig is van dit gas. Dit is de druk die er zou heersen als je alle andere
gasmoleculen wegneemt
𝑃𝑂2: 760 𝑚𝑚𝐻𝐺 ==> 80% 𝑖𝑠 𝑑𝑎𝑎𝑟𝑣𝑎𝑛 𝑠𝑡𝑖𝑘𝑠𝑡𝑜𝑓
==> 20% 𝑖𝑠 𝑑𝑎𝑎𝑟𝑣𝑎𝑛 𝑧𝑢𝑢𝑟𝑠𝑡𝑜𝑓
==> 21% 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙𝑒 𝑖𝑠 𝑑𝑢𝑠 𝑧𝑢𝑢𝑟𝑠𝑡𝑜𝑓 = 159 𝑚𝑚𝐻𝐺 𝑑𝑢𝑠
! percentage van zuurstof in de lucht blijft altijd hetzelfde maar de atmosferische druk
verandert wel hoe hoog da ge zit enzo. Met 𝑃 02 𝑒𝑛 𝑃𝐶02 gaan we heel veel werken, das
een bergip dat we kunnen gebruiken voor opgeloste vorm en de gasvorm want das toch
hetzelfde volgens de wet van Henry.
, belangrijke wetten
ideale gaswet is de partiële druk evenredig met de “molaire fractie” van dat gas in
het mengsel: PZ = Xz . Ptot
wet van dalton is de totale druk van een gasmengsel de som van hun individuele
partiële drukken
wet van henry hoe meer moleculen er opgelost zitten in uw bloed, hoe hoger de
partiële druk erboven. Er is een rechtstreekse verhouding tussen
wat opgelost is en wat erboven zweeft.
Kliniek: bloedgaswaarden: zelfs al is er geen gasfase in evenwicht met het bloedstaal,
toch wordt de concentratie zuurstof en CO2 uitgedrukt met partiële drukken. Dit zijn de
partieel drukken waarmee het bloedstal zou moeten equilibreren om deze bepaalde
concentratie aan zuurstof in het staal te bekomen
vochtige lucht vs droge lucht
= lucht die je inademt wordt direct bevochtigd. Das geen droge lucht meer en de 𝑃02
veranderd dus. In elke holte zit er een continue damp van water afhankelijk van de
temperatuur. Bij een 37° is de dampspanning van water altijd 47 mmHg.
⇒ normaalgezien hebt ge dus gewoon zuurstof en stikstof. Maar inademen in de
mond geeft dus nu zuurstof + stikstof + waterdamp. De samenstelling van de 715
mmHg is dus anders in de mond dan buiten de mond. We gaan altijd een beetje
plaats moeten afstaan aan water. Das al het eerste trapje van dat verval van die
cascade. 𝑃02 veranderd dus al
! waterdamp is een fase van een bepaalde stof, is geen gas, voldoet niet aan de ideale
gaswetten en daarvoor moeten we dus corrigeren. Hoe? ZEER BELANGRIJK PRINCIPE!!
1. atmosferische druk is 760 mmHg
2. we ademen in, dat zit in onze mond
3. dan 21% zuurstof van 760 mmHg - de dampspanning van water 47 mmHg (de
percentages blijven hetzelfde maar we kunnen nu maar 21% nemen van 760 -47)
4. nu is de dampspanning van water van 159 mmHg naar 150 mmHg gegaan!
SYSTEEM (STATISCH-DYNAMISCH)
we hebben 5 lessen + een online practicum waar ook een vraagje uitkomt op het
examen. Wat je moet kennen voor het examen is gewoon de slides.
- LES 1 organisatie en mechanica van het respiratoir systeem (statisch-dynamisch)
(hoofdstuk 26-27)
- LES 2 O2 en CO2 transport / gasuitwisseling in de long: diffusie
- LES 3 perfusie van het respiratoir systeem / ventilatieperfusie verhoudingen
- LES 4 controle van de ventilatie
- LES 5 toegepaste fysiologie en herhaling
organisatie van het respiratoir systeem en basisbegrippen
ultieme doel van longen = gasuitwisseling: zuurstof in het bloed en CO2 uit het lichaam.
wat is de definitie van het respiratoir systeem?
= “Externe Ademhaling” is de uitwisseling van O2 en CO2 tussen de atmosfeer en de
mitochondria. In de mitochondria vindt dan het proces van “interne ademhaling” plaats
(oxidatieve fosforylatie)
Hierbij maakt het menselijk lichaam gebruik van een aantal belangrijke processen
1. Diffusie (over korte afstanden): passief transport via concentratiegradiënten,
gebeurd spontaan van hoge concentratie naar lage conentratie. Kost geen
energie, puur passief!
⇒ maar je hebt niet alleen dat nodig, da's niet voldoende omdat dat
weinig efficiënt is om naar de mitochondriën te doen, meer versnelling
nodig
2. Convectie (over langere afstanden): het vervoer van de gassen/bloed in bulk via
gesofisticeerde pomp en transportsystemen. Is alles dat geen diffusie is, kost wel
heel veel energie
⇒ combinatie van diffusie en convectie is eig alles dat we gaan bezien!
deze prent niet van
buiten kennen ofzo maar
geeft een perfect
overview van alles wat
we gaan leren. Is hoe
alles perfect in het
plaatje past. Gaat hem
niet vragen!
,zuurstoftransport cascade: we halen dit al aan maar pas
opt einde gaat ge dat helemaal begrijpen
- je ademt lucht in met zuurstof
- elke keer als we een stapje verder gaan in het
systeem (alveolen, bloed, cellen…) zal de
concentratie zuurstof altijd dalen
- het is een vrij efficiënt systeem maar er is altijd een
beetje verval van zuurstof
- elke barrière die we overwinnen hebben we een
verlies van zuurstofdruk
- dit betekend dat als er een probleem is waardoor
een trapje veel groter is gaan we uiteindelijk een tekort hebben in de cellen
- vb: iemand komt binnen in ziekenhuis met te weinig zuurstof, dan gaan we
zuurstof toedienen, maar dan hebben we het probleem eig niet opgelost want ge
hebt nog altijd een groot zuurstof verval ⇒ cascade moet ge altijd voor ogen
houden
samenstelling van lucht en 𝑃02
= wat zit er in de lucht, ook getallen onthouden!
stikstof 80% ⇒ grootste deel van de lucht!
zuurstof 21% ⇒ toch wel wat dus
C02 0,002% ⇒ maar een heel klein beetje
edelgassen ook aanwezig maar in kleine concentratie
gasmengsels
In een mengsel van gassen heeft elk gas een partiële druk. Dit is de druk van het
mengsel dat afkomstig is van dit gas. Dit is de druk die er zou heersen als je alle andere
gasmoleculen wegneemt
𝑃𝑂2: 760 𝑚𝑚𝐻𝐺 ==> 80% 𝑖𝑠 𝑑𝑎𝑎𝑟𝑣𝑎𝑛 𝑠𝑡𝑖𝑘𝑠𝑡𝑜𝑓
==> 20% 𝑖𝑠 𝑑𝑎𝑎𝑟𝑣𝑎𝑛 𝑧𝑢𝑢𝑟𝑠𝑡𝑜𝑓
==> 21% 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙𝑒 𝑖𝑠 𝑑𝑢𝑠 𝑧𝑢𝑢𝑟𝑠𝑡𝑜𝑓 = 159 𝑚𝑚𝐻𝐺 𝑑𝑢𝑠
! percentage van zuurstof in de lucht blijft altijd hetzelfde maar de atmosferische druk
verandert wel hoe hoog da ge zit enzo. Met 𝑃 02 𝑒𝑛 𝑃𝐶02 gaan we heel veel werken, das
een bergip dat we kunnen gebruiken voor opgeloste vorm en de gasvorm want das toch
hetzelfde volgens de wet van Henry.
, belangrijke wetten
ideale gaswet is de partiële druk evenredig met de “molaire fractie” van dat gas in
het mengsel: PZ = Xz . Ptot
wet van dalton is de totale druk van een gasmengsel de som van hun individuele
partiële drukken
wet van henry hoe meer moleculen er opgelost zitten in uw bloed, hoe hoger de
partiële druk erboven. Er is een rechtstreekse verhouding tussen
wat opgelost is en wat erboven zweeft.
Kliniek: bloedgaswaarden: zelfs al is er geen gasfase in evenwicht met het bloedstaal,
toch wordt de concentratie zuurstof en CO2 uitgedrukt met partiële drukken. Dit zijn de
partieel drukken waarmee het bloedstal zou moeten equilibreren om deze bepaalde
concentratie aan zuurstof in het staal te bekomen
vochtige lucht vs droge lucht
= lucht die je inademt wordt direct bevochtigd. Das geen droge lucht meer en de 𝑃02
veranderd dus. In elke holte zit er een continue damp van water afhankelijk van de
temperatuur. Bij een 37° is de dampspanning van water altijd 47 mmHg.
⇒ normaalgezien hebt ge dus gewoon zuurstof en stikstof. Maar inademen in de
mond geeft dus nu zuurstof + stikstof + waterdamp. De samenstelling van de 715
mmHg is dus anders in de mond dan buiten de mond. We gaan altijd een beetje
plaats moeten afstaan aan water. Das al het eerste trapje van dat verval van die
cascade. 𝑃02 veranderd dus al
! waterdamp is een fase van een bepaalde stof, is geen gas, voldoet niet aan de ideale
gaswetten en daarvoor moeten we dus corrigeren. Hoe? ZEER BELANGRIJK PRINCIPE!!
1. atmosferische druk is 760 mmHg
2. we ademen in, dat zit in onze mond
3. dan 21% zuurstof van 760 mmHg - de dampspanning van water 47 mmHg (de
percentages blijven hetzelfde maar we kunnen nu maar 21% nemen van 760 -47)
4. nu is de dampspanning van water van 159 mmHg naar 150 mmHg gegaan!
