Les 2 – Jef Michielsen
Degeneratieve aandoeningen van de lumbale wervelzuil
0. Inleiding:
Degenerative cascade kirkaldy-willis
Legende:
1ste kolom gewrichten
2de kolom disfunctie
3de kolom discus
1ste fase: Discus hernia
Circumferentieel verlopende scheuren impact op de elasticiteit van de wervel + synovitis (ontsteking) in het
facetgewricht
Radiale scheur kans op hernia
Vooral bij jonge leeftijdsgroepen (ze doen zich voor aan het begin van de degeneratie)
2de fase: Instabiliteit
De discus zal nog verder resorberen verhoogde druk op de posterieure structuren facetlijden met
subluxaties als gevolg hiervan
3de fase: Spinal Canal Stenosis
- De discus is volledig verdwenen
- Facetgewrichten gehypertrofeerd, dit geeft aanleiding tot discus degeneratie & canal stenosis (=vernauwing
van het ruggenmergkanaal) met of zonder instabiliteit
Oude leeftijdsgroepen
Anatomie wervel:
Bij het plaatsen van pedicelschroeven zullen deze zeer nauwkeurig moeten
geplaatsen worden anders kan deze in het ruggenmergkanaal duwen of in de
zenuw.
De opbouw van het bot is langs de buitenzijde sterk been = corticaal bot
Dan heb ik je cancellous (losmazig) been dat zowel in
het wervellichaam als in de processus spinossus
plaatsvind.
+ doorkruisende zones voor bloedvaten = lokale
verzwakking
Stressopbouw en sterkte:
De sterkste structuur is ter hoogte van de pedikel (dat is de reden waarom pedikels
gebruikt worden om schroeven in te draaien
OPM: bij een normale sterkte van het bot kan je met 1 schroef iemand van 80 jaar optillen!
1
, Les 2 – Jef Michielsen
Configuratie van de zenuwbanen:
De zenuw L3 loopt onder de pedikel (schuin naar caudaal) van L3, in het
foramen L3-L4 … idem voor de andere.
Bewegingseenheid:
Ventrale musculatuur: Psoas & iliacus
Dorsale musculatuur: Multifidi, longissimus, iliocostalis
Functionele eenheid: wervel, onderliggende discus,
onderliggende wervel
Discus:
Nucleus pulposus: geleiachtig gedeelte, weinig ordening in de structuur
NP is opgebouwd uit collageen type II vezels (proteoglycanen en water) en kan dus
weerstand tegen druk
Anulus fibrosus: AF is opgebouwd uit collageen type I vezels en geeft weerstand
tegen rek. opgebouwd uit lamellen met vezels in alternerende richting.
De buitenst schil van de AF ligt in contact met het ligament longitudinale anterius
en posterius.
Craniaal en caudaal zal de discus begrensd worden door een vertebrale eindplaat (VEP). Deze is kraakbenig en
heeft aan het uiteinde een groeikern. De voor- en achterkant staan in contact met het lig collaterale anterius en
posterius.
Het mechanisme geeft weerstand tegen axiale druk:
De druk zal opgevangen worden thv de NP en vervolgens gelijkmatig verdeeld worden over de
AF met de VEP. De collageen type I vezels in AF beschikken over voldoende elasticiteit &
veerkracht om weerstand te bieden tegen deze schokken.
discushoogte ↓
dicusbreedte ↑
De NP wordt meer afgeplat en de druk zal toenemen, deze zal worden door gegeven aan de AF waardoor er
een rek (naar lateraal toe) ontstaat in de AF
2
, Les 2 – Jef Michielsen
Complicaties:
- Nucleus pulposus die indeukt in het wervellichaam…
Intravertebraal/Schmorl knobbel = Stuk van de discus dat in het corpus komt.
- Bulging en hernia
Bulging Hernia
= breedstralige kleine uitpuiling = kleine focale uitpuiling
Oppervlakte uitpuiling: meer als 50% Oppervlakte uitpuiling: minder dan 50%
Kleine uitpuiling: mag moet kleiner zijn dan 3mm
over de rand (meestal 2-3mm)
Drukmetingen:
In lig is de druk het laagste, dit is belangrijk om terug vocht en nutrigenen
in de discus op te nemen.
In stand is de druk het hoger maar in licht voorovergebogen is de druk het
hoogst.
Op het eerste zicht lijkt zit niet zo belastend maar dit is het zeker wel.
Voeding van de discus:
Er zijn geen bloedvaten die de discus
bereiken (behalven bij kinderen jonger dan
3 jaar), de discus word gevoed door
diffusie.
(Opname van zuurstof en glucose en afgifte
van afbraakproducten)
Discus is heel kwetsbaar
(= moeilijk herstel)
Discus degeneratie is niet enkel een
mechanische problematiek maar ook een immunologische problematiek*
*Stel dat er een breuk komt in de vertebrale eindplaat waardoor een zenuwbanen/spieren/bloedvaten
binnendringen dan zou het eigen kraakbeen (discus) als vreemd beschouwd kunnen worden.
Bezenuwing:
Enkel de buitenste rand van de discus wordt geïnnerveerd. De nucleus pulposus en
de anulus fibrosus het middelste 2/3 zijn niet geïnnerveerd.
3
Degeneratieve aandoeningen van de lumbale wervelzuil
0. Inleiding:
Degenerative cascade kirkaldy-willis
Legende:
1ste kolom gewrichten
2de kolom disfunctie
3de kolom discus
1ste fase: Discus hernia
Circumferentieel verlopende scheuren impact op de elasticiteit van de wervel + synovitis (ontsteking) in het
facetgewricht
Radiale scheur kans op hernia
Vooral bij jonge leeftijdsgroepen (ze doen zich voor aan het begin van de degeneratie)
2de fase: Instabiliteit
De discus zal nog verder resorberen verhoogde druk op de posterieure structuren facetlijden met
subluxaties als gevolg hiervan
3de fase: Spinal Canal Stenosis
- De discus is volledig verdwenen
- Facetgewrichten gehypertrofeerd, dit geeft aanleiding tot discus degeneratie & canal stenosis (=vernauwing
van het ruggenmergkanaal) met of zonder instabiliteit
Oude leeftijdsgroepen
Anatomie wervel:
Bij het plaatsen van pedicelschroeven zullen deze zeer nauwkeurig moeten
geplaatsen worden anders kan deze in het ruggenmergkanaal duwen of in de
zenuw.
De opbouw van het bot is langs de buitenzijde sterk been = corticaal bot
Dan heb ik je cancellous (losmazig) been dat zowel in
het wervellichaam als in de processus spinossus
plaatsvind.
+ doorkruisende zones voor bloedvaten = lokale
verzwakking
Stressopbouw en sterkte:
De sterkste structuur is ter hoogte van de pedikel (dat is de reden waarom pedikels
gebruikt worden om schroeven in te draaien
OPM: bij een normale sterkte van het bot kan je met 1 schroef iemand van 80 jaar optillen!
1
, Les 2 – Jef Michielsen
Configuratie van de zenuwbanen:
De zenuw L3 loopt onder de pedikel (schuin naar caudaal) van L3, in het
foramen L3-L4 … idem voor de andere.
Bewegingseenheid:
Ventrale musculatuur: Psoas & iliacus
Dorsale musculatuur: Multifidi, longissimus, iliocostalis
Functionele eenheid: wervel, onderliggende discus,
onderliggende wervel
Discus:
Nucleus pulposus: geleiachtig gedeelte, weinig ordening in de structuur
NP is opgebouwd uit collageen type II vezels (proteoglycanen en water) en kan dus
weerstand tegen druk
Anulus fibrosus: AF is opgebouwd uit collageen type I vezels en geeft weerstand
tegen rek. opgebouwd uit lamellen met vezels in alternerende richting.
De buitenst schil van de AF ligt in contact met het ligament longitudinale anterius
en posterius.
Craniaal en caudaal zal de discus begrensd worden door een vertebrale eindplaat (VEP). Deze is kraakbenig en
heeft aan het uiteinde een groeikern. De voor- en achterkant staan in contact met het lig collaterale anterius en
posterius.
Het mechanisme geeft weerstand tegen axiale druk:
De druk zal opgevangen worden thv de NP en vervolgens gelijkmatig verdeeld worden over de
AF met de VEP. De collageen type I vezels in AF beschikken over voldoende elasticiteit &
veerkracht om weerstand te bieden tegen deze schokken.
discushoogte ↓
dicusbreedte ↑
De NP wordt meer afgeplat en de druk zal toenemen, deze zal worden door gegeven aan de AF waardoor er
een rek (naar lateraal toe) ontstaat in de AF
2
, Les 2 – Jef Michielsen
Complicaties:
- Nucleus pulposus die indeukt in het wervellichaam…
Intravertebraal/Schmorl knobbel = Stuk van de discus dat in het corpus komt.
- Bulging en hernia
Bulging Hernia
= breedstralige kleine uitpuiling = kleine focale uitpuiling
Oppervlakte uitpuiling: meer als 50% Oppervlakte uitpuiling: minder dan 50%
Kleine uitpuiling: mag moet kleiner zijn dan 3mm
over de rand (meestal 2-3mm)
Drukmetingen:
In lig is de druk het laagste, dit is belangrijk om terug vocht en nutrigenen
in de discus op te nemen.
In stand is de druk het hoger maar in licht voorovergebogen is de druk het
hoogst.
Op het eerste zicht lijkt zit niet zo belastend maar dit is het zeker wel.
Voeding van de discus:
Er zijn geen bloedvaten die de discus
bereiken (behalven bij kinderen jonger dan
3 jaar), de discus word gevoed door
diffusie.
(Opname van zuurstof en glucose en afgifte
van afbraakproducten)
Discus is heel kwetsbaar
(= moeilijk herstel)
Discus degeneratie is niet enkel een
mechanische problematiek maar ook een immunologische problematiek*
*Stel dat er een breuk komt in de vertebrale eindplaat waardoor een zenuwbanen/spieren/bloedvaten
binnendringen dan zou het eigen kraakbeen (discus) als vreemd beschouwd kunnen worden.
Bezenuwing:
Enkel de buitenste rand van de discus wordt geïnnerveerd. De nucleus pulposus en
de anulus fibrosus het middelste 2/3 zijn niet geïnnerveerd.
3
