Tab 3.5 Medische technische zorg 1: Matthyssen
Taken en verantwoordelijkheden van de operatieassistent en
omloopverpleegkundige
Taken en verantwoordelijkheden
Het beheren van medische hulpmiddelen A
• het zorgen voor de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen
• het continueren en zo nodig bijstellen van dit proces tijdens de operatie
• het alert zijn op onverwachte wendingen in het verloop en adequaat hierop reageren
• het na de operatie opbergen van de medische hulpmiddelen in bedrijfsklare en complete
staat, en het adequaat afhandelen van eventuele defecten
• het mede bewaken van patiënt- en teamveiligheid (aandacht voor onder meer: steriliteit,
scherpe voorwerpen, elektrische stroom, straling, laserlicht, brandveiligheid, bioagentia en
chemische stoffen)
• het uitvoeren van dubbelchecks indien voorgeschreven.
Het zorgen voor de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen A1
• Planning vh dagprogramma
• Is materiaal en personeel beschikbaar?
• controlesystemen worden toegepast?
• time-outprocedure
• monitoring van:
• deurbewegingen, procesparameters (materialen, pt uit narcose (uur)
• patiëntparameters (AH, BD, heeft pt antibiotica gekregen)
• luchtkwaliteitparameters (druk in het OK moet groter zijn, zodat er van
buiten niets naar binnen kan)
• Kwaliteitsbeheer (juist hanteren van apparatuur)
Planning OK-programma
• Wanneer een kind, besmette patiënt?
• Wanneer een isolatiepatiënt die onder immunotherapie staat?
• Wanneer een genezen Hepatitis C-patiënt?
• Wanneer een dringende sectio?
• Wanneer een coronapatiënt?
Continueren en zo nodig bijstellen van dit proces tijdens de operatie A2
• Medisch hm niet aanwezig/defect? Omloop dient oplossingsgericht te denken en te
handelen
• checklist (VOOR aanvang) !!!
• operatietafel, operatielamp
• diathermieapparaat, vacuümsysteem (voor chirurg en anesthesie)
• (over)druk op de operatiekamer
• temperatuur op de operatiekamer
1
,Alert zijn op onverwachte wendingen in het verloop en adequaat reageren hierop A3
• Pat. niet nuchter / afwezig?
• Chirurg van dienst?
Opbergen van medische hulpmiddelen, adequaat afhandelen van eventuele defecten A4
• OK-tafel, Lampen
• Toestellen eerst af, dan kabels eruit trekken (foto’s geprint/opgeslagen?)
• Vuilzakken, zuigzakken vervangen (filter?)
• Pedalen proper -> opnieuw checken op defecten
Mede bewaken van patiënt- en teamveiligheid A5
• het bewaken van de steriliteit (par. 4.2.6)
• Brandveiligheid (wachten tot ontsmetting droog is)
• Bioagentia = alles wat leefbaar is, parasieten, bacteriën
• chemische stoffen (belang van goede ventilatie, narcosedampen)
• werken met scherpe voorwerpen
• elektrische stroom (diathermie)
• straling, laserlicht
• veilig verzamelen van gebruikte naalden en messen
• werken met scherpe voorwerpen
• prikaccident = alle prik, snij, kras, bijt en spatongevallen op de werkvloer.
• OK: verhoogd risico = messen, naalden, wondhaken, botscherven, bloedspetters en
het openbreken van ampullen
Electrische stroom (diathermie)
bevat ook bestanddelen van weefselpartikels (viruspartikels, bact’n, DNA, bloed,...)
Mölnlycke Plume Evacuation Pencil (pen met afzuigsysteem)
Bescherming tegen röntgenstraling:
o loodschort (gemaakt van looddeeltjes) dragen, houdt de röntgenstralen tegen.
o Dit loodschort moet een goede pasvorm hebben (ook tegen strooistraling uit de
patiënt)
o Ook patiënt
beschermen
Laserlicht
o Gevaar voor de ogen
o Hele ruimte = onveilig
o Onjuist richten:
brandwonden
(doorheen
afdekdoeken)
2
, Protocol volgen:
Laserbril voor iedereen Vensters OK blinderen
Reflecterend materiaal afdekken (instrumenten)
Ventilatie
• Hoe bewaak je de privacy van de patiënt tijdens overdracht gordijntje dicht
• Waarop let je tijdens transport van de patiënt naar OK molton over benen, bedsponden,
rijrichting met de PT mee.
• Wat kan je doen ter ondersteuning van de anesthesist in de preoperatieve fase?
medicatie klaarzetten (5 J’s), juiste tube klaarleggen, zuurstof voorhouden, monitoring
eerst!!
Time-out (druk blad af)
• Wanneer?
• Sign-in (VK afdeling-pat-holdingmedewerker)
• Pretime-out (bv. epidurale plaatsen < OK)
• Time-out: inductie van de anesthesie, incisie van de huid, sign-out/alvorens huid te
sluiten
Goede heelkunde is Veilige heelkunde”
Sinds checklist:
Sterfte en complicaties daalt met 30%!
=> Welke mogelijke complicaties kan je voorkomen?
• Welke verpleegkundige zaken worden gecheckt bij de time-out?
• Hoe kan de time-out gebeuren bij een verstandelijk gehandicapt persoon of een kind? Hoe
bij coma-patiënt die van INZO komt?
• Op welke momenten gebeurt een time-out?
• Wat houdt een sign-out in en op welk moment gebeurt dit einde OK en einde van de
ingreep voor uw pt dicht gaat Vb.: kocher in buik vergeten
3
, Alle incidenten voorkomen dankzij Time-out
• Conclusies time-out versus trajectcontrole
• Meer dan de helft van de incidenten vindt plaats buiten het OK, in het pre- en post
OK. Alleen een time-outprocedure op de operatiekamer is niet genoeg en is te laat
in het operatieve traject (‘vijf voor twaalf’-check) met een risico van schijnveiligheid
en inefficiënt gebruik van locatie en middelen.
• De risico’s voor de chirurgische patiënt zijn verspreid over het gehele chirurgische
traject van (pre)opname tot ontslag. De controles vereisen een multidisciplinaire
aanpak die het gehele chirurgische traject beslaat.
Preoperatieve voorbereiding
• Patiënt is onder narcose. Welke zaken dienen nu (indien nodig) te gebeuren alvorens het
steriel veld wordt opengelegd en de chirurg kan starten? pt positioneren, ontsmetten,
tourniquet aanleggen
Bewaken van de steriliteit
• Wie maakt melding van een mogelijke steriliteitsfout? iedereen heeft de taak
• Je merkt een steriliteitsfout op en meldt dit, hoe los je dit nu op? kocher die valt, gewoon
vervangen,
• Weet waarvoor volgende apparatuur dient en bij welk soort operaties dit gebruikt wordt:
4
Taken en verantwoordelijkheden van de operatieassistent en
omloopverpleegkundige
Taken en verantwoordelijkheden
Het beheren van medische hulpmiddelen A
• het zorgen voor de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen
• het continueren en zo nodig bijstellen van dit proces tijdens de operatie
• het alert zijn op onverwachte wendingen in het verloop en adequaat hierop reageren
• het na de operatie opbergen van de medische hulpmiddelen in bedrijfsklare en complete
staat, en het adequaat afhandelen van eventuele defecten
• het mede bewaken van patiënt- en teamveiligheid (aandacht voor onder meer: steriliteit,
scherpe voorwerpen, elektrische stroom, straling, laserlicht, brandveiligheid, bioagentia en
chemische stoffen)
• het uitvoeren van dubbelchecks indien voorgeschreven.
Het zorgen voor de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen A1
• Planning vh dagprogramma
• Is materiaal en personeel beschikbaar?
• controlesystemen worden toegepast?
• time-outprocedure
• monitoring van:
• deurbewegingen, procesparameters (materialen, pt uit narcose (uur)
• patiëntparameters (AH, BD, heeft pt antibiotica gekregen)
• luchtkwaliteitparameters (druk in het OK moet groter zijn, zodat er van
buiten niets naar binnen kan)
• Kwaliteitsbeheer (juist hanteren van apparatuur)
Planning OK-programma
• Wanneer een kind, besmette patiënt?
• Wanneer een isolatiepatiënt die onder immunotherapie staat?
• Wanneer een genezen Hepatitis C-patiënt?
• Wanneer een dringende sectio?
• Wanneer een coronapatiënt?
Continueren en zo nodig bijstellen van dit proces tijdens de operatie A2
• Medisch hm niet aanwezig/defect? Omloop dient oplossingsgericht te denken en te
handelen
• checklist (VOOR aanvang) !!!
• operatietafel, operatielamp
• diathermieapparaat, vacuümsysteem (voor chirurg en anesthesie)
• (over)druk op de operatiekamer
• temperatuur op de operatiekamer
1
,Alert zijn op onverwachte wendingen in het verloop en adequaat reageren hierop A3
• Pat. niet nuchter / afwezig?
• Chirurg van dienst?
Opbergen van medische hulpmiddelen, adequaat afhandelen van eventuele defecten A4
• OK-tafel, Lampen
• Toestellen eerst af, dan kabels eruit trekken (foto’s geprint/opgeslagen?)
• Vuilzakken, zuigzakken vervangen (filter?)
• Pedalen proper -> opnieuw checken op defecten
Mede bewaken van patiënt- en teamveiligheid A5
• het bewaken van de steriliteit (par. 4.2.6)
• Brandveiligheid (wachten tot ontsmetting droog is)
• Bioagentia = alles wat leefbaar is, parasieten, bacteriën
• chemische stoffen (belang van goede ventilatie, narcosedampen)
• werken met scherpe voorwerpen
• elektrische stroom (diathermie)
• straling, laserlicht
• veilig verzamelen van gebruikte naalden en messen
• werken met scherpe voorwerpen
• prikaccident = alle prik, snij, kras, bijt en spatongevallen op de werkvloer.
• OK: verhoogd risico = messen, naalden, wondhaken, botscherven, bloedspetters en
het openbreken van ampullen
Electrische stroom (diathermie)
bevat ook bestanddelen van weefselpartikels (viruspartikels, bact’n, DNA, bloed,...)
Mölnlycke Plume Evacuation Pencil (pen met afzuigsysteem)
Bescherming tegen röntgenstraling:
o loodschort (gemaakt van looddeeltjes) dragen, houdt de röntgenstralen tegen.
o Dit loodschort moet een goede pasvorm hebben (ook tegen strooistraling uit de
patiënt)
o Ook patiënt
beschermen
Laserlicht
o Gevaar voor de ogen
o Hele ruimte = onveilig
o Onjuist richten:
brandwonden
(doorheen
afdekdoeken)
2
, Protocol volgen:
Laserbril voor iedereen Vensters OK blinderen
Reflecterend materiaal afdekken (instrumenten)
Ventilatie
• Hoe bewaak je de privacy van de patiënt tijdens overdracht gordijntje dicht
• Waarop let je tijdens transport van de patiënt naar OK molton over benen, bedsponden,
rijrichting met de PT mee.
• Wat kan je doen ter ondersteuning van de anesthesist in de preoperatieve fase?
medicatie klaarzetten (5 J’s), juiste tube klaarleggen, zuurstof voorhouden, monitoring
eerst!!
Time-out (druk blad af)
• Wanneer?
• Sign-in (VK afdeling-pat-holdingmedewerker)
• Pretime-out (bv. epidurale plaatsen < OK)
• Time-out: inductie van de anesthesie, incisie van de huid, sign-out/alvorens huid te
sluiten
Goede heelkunde is Veilige heelkunde”
Sinds checklist:
Sterfte en complicaties daalt met 30%!
=> Welke mogelijke complicaties kan je voorkomen?
• Welke verpleegkundige zaken worden gecheckt bij de time-out?
• Hoe kan de time-out gebeuren bij een verstandelijk gehandicapt persoon of een kind? Hoe
bij coma-patiënt die van INZO komt?
• Op welke momenten gebeurt een time-out?
• Wat houdt een sign-out in en op welk moment gebeurt dit einde OK en einde van de
ingreep voor uw pt dicht gaat Vb.: kocher in buik vergeten
3
, Alle incidenten voorkomen dankzij Time-out
• Conclusies time-out versus trajectcontrole
• Meer dan de helft van de incidenten vindt plaats buiten het OK, in het pre- en post
OK. Alleen een time-outprocedure op de operatiekamer is niet genoeg en is te laat
in het operatieve traject (‘vijf voor twaalf’-check) met een risico van schijnveiligheid
en inefficiënt gebruik van locatie en middelen.
• De risico’s voor de chirurgische patiënt zijn verspreid over het gehele chirurgische
traject van (pre)opname tot ontslag. De controles vereisen een multidisciplinaire
aanpak die het gehele chirurgische traject beslaat.
Preoperatieve voorbereiding
• Patiënt is onder narcose. Welke zaken dienen nu (indien nodig) te gebeuren alvorens het
steriel veld wordt opengelegd en de chirurg kan starten? pt positioneren, ontsmetten,
tourniquet aanleggen
Bewaken van de steriliteit
• Wie maakt melding van een mogelijke steriliteitsfout? iedereen heeft de taak
• Je merkt een steriliteitsfout op en meldt dit, hoe los je dit nu op? kocher die valt, gewoon
vervangen,
• Weet waarvoor volgende apparatuur dient en bij welk soort operaties dit gebruikt wordt:
4
