Onderwijs in Vlaanderen
Van schoolstrijd tot het huidige onderwijs. Twee basisscholen in
één straat
1. Tweemaal schoolstrijd
1.1. Een eerste schoolstrijd
• 1830-1879 katholieke staatsscholen
• Anti-klerikale liberale partij (1878: godsdienst uit het programma schrappen)
• Eerste schoolstrijd (godsdienstoorlog) 1878-1884
• Artikel 24: Belgische onderwijs is vrij
Officiële rijkscholen
Katholiekonderwijs
1.2. De tweede schoolstrijd
•Socialisten en liberalen:
▪ Alleen neutrale officiële onderwijs subsidiëren
▪ Eisen financiële garanties om neutrale net uit te breiden
• Katholieken:
▪ Vrij onderwijs: dus katholiekonderwijs moet ook gesubsidieerd worden
▪ Te weinig geestelijke lesgevers => nood aan betaalde lesgevers
▪ Willen katholiek onderwijs uitbreiden: subsidies nodig
• 1954 socialistisch-liberale coalitie: sterker dan katholieken
▪ Léo Collard => onderwijsminister
▪ 110 katholieke lesgevers in neutraal onderwijs ontslagen
▪ Vrij onderwijs minder subsidies geven
▪ Rijkscholen meer subsidies voor meer scholen op te richten
• 1958: nieuwe verkiezingen
▪ Katholieke absolute meerderheid in Vlaanderen
▪ Liberalen en socialisten meerderheid in Wallonië
▪ Ze moesten onderhandelen
▪ Schoolpact 20 november 1958
2. Het schoolpact
2.1. Indeling in onderwijsnetten
• Officieel onderwijs
▪ Overheid is inrichtende macht
▪ Rijksscholen, gemeenschapsonderwijs (GO), provinciaal onderwijs, gemeentelijk
onderwijs
• Vrij onderwijs
▪ Vrije particulier is inrichtende macht
▪ Katholiek onderwijs, protestantse scholen, methodescholen, vrijzinnige scholen
Onderwijs in Vlaanderen Julie May 1
, • 3 onderwijsnetten
▪ Officieel gefinancierd onderwijs of gemeenschapsonderwijs (GO)
o Ouders hebben keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind volgt
▪ Officieel gesubsidieerd onderwijs
o Provinciale scholen: koepel Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV)
o Gemeentelijke scholen: koepel Onderwijssecretariaat van Vlaamse Steden en
Gemeenten (OVSG)
o Ouders hebben keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind volgt
▪ Vrij gesubsidieerd onderwijs
o Grootste onderwijskoepel: Katholiek onderwijs Vlaanderen (ZILL)
3. Controle en inspectie
• Luik over controle en inspectie
• Nakijken of scholen aan minimum voorwaarden voldoen (minimumnormen,
minimumprogramma, diplomavereisten)
3.1. Controle door de staat
• Gemeenschapsscholen: inspecteur => inrichtende macht
• Gesubsidieerde scholen: rijksinspecteur
• Via een doorlichting: enkele dagen controle op alle niveaus
• Op peil van studies, leerlingenaantal, materiële voorwaarden en vereiste diploma
3.2. Pedagogische begeleidingsdienst
• Binnen katholiek onderwijs vanuit Bisdom
• 7 opdrachten die wettelijk geregeld zijn
• Bieden ondersteuning aan onderwijsinstellingen en centra voor leerlingbegeleiding
(CLB’s)
• Beantwoorden pedagogisch-didactische vragen
• Inspecteur-adviseur van de levensbeschouwing
Onderwijs in Vlaanderen Julie May 2
Van schoolstrijd tot het huidige onderwijs. Twee basisscholen in
één straat
1. Tweemaal schoolstrijd
1.1. Een eerste schoolstrijd
• 1830-1879 katholieke staatsscholen
• Anti-klerikale liberale partij (1878: godsdienst uit het programma schrappen)
• Eerste schoolstrijd (godsdienstoorlog) 1878-1884
• Artikel 24: Belgische onderwijs is vrij
Officiële rijkscholen
Katholiekonderwijs
1.2. De tweede schoolstrijd
•Socialisten en liberalen:
▪ Alleen neutrale officiële onderwijs subsidiëren
▪ Eisen financiële garanties om neutrale net uit te breiden
• Katholieken:
▪ Vrij onderwijs: dus katholiekonderwijs moet ook gesubsidieerd worden
▪ Te weinig geestelijke lesgevers => nood aan betaalde lesgevers
▪ Willen katholiek onderwijs uitbreiden: subsidies nodig
• 1954 socialistisch-liberale coalitie: sterker dan katholieken
▪ Léo Collard => onderwijsminister
▪ 110 katholieke lesgevers in neutraal onderwijs ontslagen
▪ Vrij onderwijs minder subsidies geven
▪ Rijkscholen meer subsidies voor meer scholen op te richten
• 1958: nieuwe verkiezingen
▪ Katholieke absolute meerderheid in Vlaanderen
▪ Liberalen en socialisten meerderheid in Wallonië
▪ Ze moesten onderhandelen
▪ Schoolpact 20 november 1958
2. Het schoolpact
2.1. Indeling in onderwijsnetten
• Officieel onderwijs
▪ Overheid is inrichtende macht
▪ Rijksscholen, gemeenschapsonderwijs (GO), provinciaal onderwijs, gemeentelijk
onderwijs
• Vrij onderwijs
▪ Vrije particulier is inrichtende macht
▪ Katholiek onderwijs, protestantse scholen, methodescholen, vrijzinnige scholen
Onderwijs in Vlaanderen Julie May 1
, • 3 onderwijsnetten
▪ Officieel gefinancierd onderwijs of gemeenschapsonderwijs (GO)
o Ouders hebben keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind volgt
▪ Officieel gesubsidieerd onderwijs
o Provinciale scholen: koepel Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV)
o Gemeentelijke scholen: koepel Onderwijssecretariaat van Vlaamse Steden en
Gemeenten (OVSG)
o Ouders hebben keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind volgt
▪ Vrij gesubsidieerd onderwijs
o Grootste onderwijskoepel: Katholiek onderwijs Vlaanderen (ZILL)
3. Controle en inspectie
• Luik over controle en inspectie
• Nakijken of scholen aan minimum voorwaarden voldoen (minimumnormen,
minimumprogramma, diplomavereisten)
3.1. Controle door de staat
• Gemeenschapsscholen: inspecteur => inrichtende macht
• Gesubsidieerde scholen: rijksinspecteur
• Via een doorlichting: enkele dagen controle op alle niveaus
• Op peil van studies, leerlingenaantal, materiële voorwaarden en vereiste diploma
3.2. Pedagogische begeleidingsdienst
• Binnen katholiek onderwijs vanuit Bisdom
• 7 opdrachten die wettelijk geregeld zijn
• Bieden ondersteuning aan onderwijsinstellingen en centra voor leerlingbegeleiding
(CLB’s)
• Beantwoorden pedagogisch-didactische vragen
• Inspecteur-adviseur van de levensbeschouwing
Onderwijs in Vlaanderen Julie May 2
