Les 1: De levensbeschouwelijke en religieuze groei van kleuters
Begrip LRG
Levensbeschouwing is een meer of minder bereflecteerde visie (beschouwing) op het zelf, het
bestaan en de wereld. Al dan niet georiënteerd op een levensbeschouwelijke traditie deze kan
theïstisch, a-theïstisch of agnostisch zijn.
Religie is die vorm van levensbeschouwing die uitgaat van een verhouding tot het ‘heilige’, al dan
niet transcedent opgevat, waarbij rituele, affectieve, gedragsmatige en sociale aspecten een grote rol
spelen.
Belang LRG
LRG is een deel van de totale ontwikkeling van de kleuter met de focus op het hart, lichaam hoofd en
geest. Verder stimuleert LRG het basisvertrouwen en leert omgaan met mogelijkheden en
beperkingen, dit is fundamenteel voor leerprocessen en ontwikkeling. LRG creëert ook
verbondenheid en brengt waarden en normen bij. Het stimuleert symboolgevoeligheid.
Componenten
A. Fundamentele bestaansconditles
A1. Vertrouwen
• Bevestigen en uitbreiden van basisvertrouwen
• Vertrouwen in zichzelf en in de wereld en in God
A2. Mogelijkheden en beperkingen
• Omgaan met eigen mogelijkheden, de grenzen en beperkingen
• De dood als laatste grens
B. Verbondenheid
B1. Met zichzelf
• Uiterlijk en innerlijk
• De eigen gevoelswereld ordenen
• Stiltebeleving
• Ontwikkeling van het geweten
B2. Met anderen
• Egocentrisme tov verplaatsen in een ander
• Vriendschappen vanaf ongeveer 4 jaar
B3. Met gemeenschappen
• Kleuters gaan bewust beleven als onderdeel van een gemeenschap
• Solidariteit
B4. Met natuur en cultuur
• Bewondering
• Verwondering
• Mysterievolle karakter van de werkelijkheid
C. Groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad
• Lust en onlust bepalen het gedrag
• Goedkeuring of afkeuring door vertrouwenspersoon
• Regels leren naleven
• Nog geen intentioneel gedrag
,D. Verkennen van geloofstaal en groeien in symboolgevoeligheid
• Voorwaarde voor openheid voor het religieuze is het beschikken over ‘geloofstaal’
• Moeilijk voor kleuters
• Verkennen dmv Bijbelverhalen
• Enkel de emotionele laag bij symbolen
Kleuters stimuleren in LRG
Kansen tot communicatie creëren en benutten.
Les 2: Godsdienst in mijn weekschema
Van BC tot lesvoorbereidingen:
Stap 1: Een component kiezen
Stap 2: Brainstormen over activiteiten
Stap 3: Activiteiten selecteren + doelen bepalen
Stap 4: Groeilijn uitschrijven
▪ 3 Impulsen noteren (vanuit eigen ervaring, vanuit geloofstaal, vanuit rituelen feesten en
symbolen)
▪ Componentendoel beschrijven wat je er mee wilt bereiken
Stap 5: Levensbeschouwelijke fiche opmaken
▪ 4 Fases neerschrijven (verkennen, verdiepen, verwerken, verankeren)
Stap 6: LV uitschrijven
Stap 7: Communicatie vraagt ruimte in de klas
Les 3: Feesten
Kerkelijke jaar
▪ Advent
• 1e zondag van de advent start kerkelijk jaar (ten vroegste 28 nov, ten laatste 3 dec)
• 4 weken voor kerstmis
• Komst Christus, naar zijn geboorte, zijn vleeswording over de mensen
▪ Kerstmis
• Geboorte kind Jezus
• 25 december
• Datum vanwege winterzonnewende en geboorte van de zonnegod Mithras
▪ Driekoningen
• 6 januari
• Caspar, 20j, uit Afrika met wierook
• Melchior, 40j, uit Europa met goud
• Balthasar, 60j, uit Azië met mirre
• Wierook voor goddelijk, mirre voor sterfelijk, goud voor koningschap
▪ Lichtmis
• 2 februari
• In teken van Maria, Jezus voor eerst onder het volk
• Pannenkoeken
▪ Veertigdagentijd (met Aswoensdag)
• 40 dagen voor Pasen
, • Start met Aswoensdag (askruisje van verbranden palmtakken)
• Dingen laten die je graag doet of lekker vindt
• Jezus 40 dagen alleen bidden
▪ Palmzondag
• Begin Goede Week
• Jezus komt Jeruzalem binnen op een ezel, mensen juichen hem toe met palmtakken
• Palmtakken beschermen
• Palmtakken worden verbrand
▪ Witte donderdag
• Laatste avondmaal
• Voetenwassingen
• Witte doek als goede
▪ Goede vrijdag
• Kruisiging en dood Jezus
• Om 15u
• Geen vlees eten
▪ Stille zaterdag
• Dag van de stilte
• Eerbied voor de grafrust van Jezus
▪ Pasen
• Verrijzenis van Jezus
• Licht en de geboorte van nieuw leven
• Basis bij Joodse Pesach (Mozes en bevrijding)
▪ Hemelvaart
• Jezus treed officieel de hemel binnen
• Op een donderdag
• 40 dagen na Pasen
▪ Pinksteren
• 50 dagen na Pasen
• Op een maandag
• Afsluitfeest Pasen
▪ Maria Ten Hemelopneming
• 15 augustus
• Gedenkt Maria haar dood
• Maria door God opgenomen in de hemel
▪ Allerheiligen
• Herdenking heilige
• 1 november
• Als antwoord op Halloween (dodenfeest)
▪ Allerzielen
• 2 november
• Herdenking doden
• Graf wordt mooi gemaakt
▪ Dagen Van Heiligen
• Mensen die heilig verklaard worden krijgen een dag
• Sommige dagen worden harder gevierd dan andere dagen
Begrip LRG
Levensbeschouwing is een meer of minder bereflecteerde visie (beschouwing) op het zelf, het
bestaan en de wereld. Al dan niet georiënteerd op een levensbeschouwelijke traditie deze kan
theïstisch, a-theïstisch of agnostisch zijn.
Religie is die vorm van levensbeschouwing die uitgaat van een verhouding tot het ‘heilige’, al dan
niet transcedent opgevat, waarbij rituele, affectieve, gedragsmatige en sociale aspecten een grote rol
spelen.
Belang LRG
LRG is een deel van de totale ontwikkeling van de kleuter met de focus op het hart, lichaam hoofd en
geest. Verder stimuleert LRG het basisvertrouwen en leert omgaan met mogelijkheden en
beperkingen, dit is fundamenteel voor leerprocessen en ontwikkeling. LRG creëert ook
verbondenheid en brengt waarden en normen bij. Het stimuleert symboolgevoeligheid.
Componenten
A. Fundamentele bestaansconditles
A1. Vertrouwen
• Bevestigen en uitbreiden van basisvertrouwen
• Vertrouwen in zichzelf en in de wereld en in God
A2. Mogelijkheden en beperkingen
• Omgaan met eigen mogelijkheden, de grenzen en beperkingen
• De dood als laatste grens
B. Verbondenheid
B1. Met zichzelf
• Uiterlijk en innerlijk
• De eigen gevoelswereld ordenen
• Stiltebeleving
• Ontwikkeling van het geweten
B2. Met anderen
• Egocentrisme tov verplaatsen in een ander
• Vriendschappen vanaf ongeveer 4 jaar
B3. Met gemeenschappen
• Kleuters gaan bewust beleven als onderdeel van een gemeenschap
• Solidariteit
B4. Met natuur en cultuur
• Bewondering
• Verwondering
• Mysterievolle karakter van de werkelijkheid
C. Groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad
• Lust en onlust bepalen het gedrag
• Goedkeuring of afkeuring door vertrouwenspersoon
• Regels leren naleven
• Nog geen intentioneel gedrag
,D. Verkennen van geloofstaal en groeien in symboolgevoeligheid
• Voorwaarde voor openheid voor het religieuze is het beschikken over ‘geloofstaal’
• Moeilijk voor kleuters
• Verkennen dmv Bijbelverhalen
• Enkel de emotionele laag bij symbolen
Kleuters stimuleren in LRG
Kansen tot communicatie creëren en benutten.
Les 2: Godsdienst in mijn weekschema
Van BC tot lesvoorbereidingen:
Stap 1: Een component kiezen
Stap 2: Brainstormen over activiteiten
Stap 3: Activiteiten selecteren + doelen bepalen
Stap 4: Groeilijn uitschrijven
▪ 3 Impulsen noteren (vanuit eigen ervaring, vanuit geloofstaal, vanuit rituelen feesten en
symbolen)
▪ Componentendoel beschrijven wat je er mee wilt bereiken
Stap 5: Levensbeschouwelijke fiche opmaken
▪ 4 Fases neerschrijven (verkennen, verdiepen, verwerken, verankeren)
Stap 6: LV uitschrijven
Stap 7: Communicatie vraagt ruimte in de klas
Les 3: Feesten
Kerkelijke jaar
▪ Advent
• 1e zondag van de advent start kerkelijk jaar (ten vroegste 28 nov, ten laatste 3 dec)
• 4 weken voor kerstmis
• Komst Christus, naar zijn geboorte, zijn vleeswording over de mensen
▪ Kerstmis
• Geboorte kind Jezus
• 25 december
• Datum vanwege winterzonnewende en geboorte van de zonnegod Mithras
▪ Driekoningen
• 6 januari
• Caspar, 20j, uit Afrika met wierook
• Melchior, 40j, uit Europa met goud
• Balthasar, 60j, uit Azië met mirre
• Wierook voor goddelijk, mirre voor sterfelijk, goud voor koningschap
▪ Lichtmis
• 2 februari
• In teken van Maria, Jezus voor eerst onder het volk
• Pannenkoeken
▪ Veertigdagentijd (met Aswoensdag)
• 40 dagen voor Pasen
, • Start met Aswoensdag (askruisje van verbranden palmtakken)
• Dingen laten die je graag doet of lekker vindt
• Jezus 40 dagen alleen bidden
▪ Palmzondag
• Begin Goede Week
• Jezus komt Jeruzalem binnen op een ezel, mensen juichen hem toe met palmtakken
• Palmtakken beschermen
• Palmtakken worden verbrand
▪ Witte donderdag
• Laatste avondmaal
• Voetenwassingen
• Witte doek als goede
▪ Goede vrijdag
• Kruisiging en dood Jezus
• Om 15u
• Geen vlees eten
▪ Stille zaterdag
• Dag van de stilte
• Eerbied voor de grafrust van Jezus
▪ Pasen
• Verrijzenis van Jezus
• Licht en de geboorte van nieuw leven
• Basis bij Joodse Pesach (Mozes en bevrijding)
▪ Hemelvaart
• Jezus treed officieel de hemel binnen
• Op een donderdag
• 40 dagen na Pasen
▪ Pinksteren
• 50 dagen na Pasen
• Op een maandag
• Afsluitfeest Pasen
▪ Maria Ten Hemelopneming
• 15 augustus
• Gedenkt Maria haar dood
• Maria door God opgenomen in de hemel
▪ Allerheiligen
• Herdenking heilige
• 1 november
• Als antwoord op Halloween (dodenfeest)
▪ Allerzielen
• 2 november
• Herdenking doden
• Graf wordt mooi gemaakt
▪ Dagen Van Heiligen
• Mensen die heilig verklaard worden krijgen een dag
• Sommige dagen worden harder gevierd dan andere dagen
