OUDEREN THEORIE
REVAKI 2020-2021
Universiteit Antwerpen
Kaat Francken
, Inleiding
1 Onderzoek
Er wordt tegenwoordig veel onderzoek gedaan naar ouderen
- Klinisch beslissingen maken
- Training en oefening
2 Generalisatie
Leeftijd is een belangrijke factor maar er mag geen generalisatie zijn.
De biologische leeftijd = staat van de weefsels, moet mee in rekening worden gebracht.
Zo kan een persoon een jonge kalenderleeftijd hebben maar een oudere biologische leeftijd
of andersom.
3 Correcte perceptie
Wanneer men denkt aan kinesitherapie bij ouderen denk men aan:
- Wandelen
- Beetje wandelen
- …
Het is echter veel uitdagender.
Het helen maar ook zeker preventie speelt een grote rol.
Gezond ouder worden!
4 Gezond oud worden
= Proces het functioneel vermogen ontwikkeld en behoud zodat er een goede quality of life
is op ouderen leeftijd.
Naarmate ons lichaam ouder wordt, en dus ook onze systemen, gaat de intrinsieke capaciteit
verminderen. Dit betekent ook dat we minder functioneel gaan kunnen deelnemen in de
maatschappij.
De omgeving waarin de patiënt woont speelt ook een hele grote rol:
- Ontwikkeling van de intrinsieke processen
- Mogelijkheden van de patiënt eens deze minder functioneel zijn (vb. winkel &
openbaar vervoer dichtbij ja of nee)
Intrinsieke karakteristieken bestaan uit:
- Persoonlijke karakteristieken (geslacht, afkomst, educatie, …)
- Genen
- Gezondheidskarakteristieken
A = meest gunstige traject. Daling geleidelijk aan
en op late leeftijd snel
1
,B = op jonge leeftijd al een sterke daling in functionaliteit. Hierna zijn er verschillende opties
mogelijk.
C = vanaf geboorte stijft het al sterk. Het kan mits interventie wat worden vertraagd.
Wanneer we een afwijkend verloop zien is het belangrijk om zo snel mogelijk in te grijpen.
5 Totaalplaatje
We mogen niet alleen kijken naar de primaire klachten of diagnose. Het geheel van de
patiënt ligt op de voorgrond.
Alle aandoeningen en klachten moeten in beeld worden gebracht.
5.1 Onderzoek wandelsnelheid
Hoe meer comorbiditeiten, hoe sneller de wandelsnelheid afneemt en hoe hoger de kans op
mortaliteit.
5.2 Aanmelden voor medische hulp
5.2.1 Normaal model
Er ontstaan klachten en deze linken we aan een ziekte. Dit geld echter voor minder als de
helft van de ouderen.
5.2.2 Causaal kettingmodel (causal chain model)
Ziekte A veroorzaak ziekte B. Deze opgestapelde klachten kunnen
ziekte C veroorzaken. De ziektes die zijn ontstaan kunnen invloed
hebben op elkaar waardoor de klachten verder kunnen verergeren.
5.2.3 Ontmaskerende event model (unmasking event model)
De patiënt heeft een onherkenbare, onderliggende of
gecompenseerde aandoening. Wanneer de compenseerde factor
verloren gaat worden de klachten zichtbaar en ontstaat er een
acuut probleem.
5.3 Polyfarmacie
Heel veel ouderen nemen verschillende soorten medicatie.
Gevaar: wanneer er slecht communicatie is kan er onwetendheid zijn over de medicatie en
hoe deze kan reageren met elkaar.
Polyfarmacie verhoogt het risico op negatieve interacties tussen verschillende medicaties.
2
, 5.4 Interdisciplinaire behandeling
Elk vlak van de patiënt moet mee in rekening worden gebracht.
Team bestaat uit:
- Geriatrische kinesitherapeut
- Dokter
- Ergotherapeut
- Verpleegsters
- Psycholoog
- Gerontoloog (bestudeerd het ouder worden)
- …
6 Doelen geriatrische kinesitherapeut
Gerelateerd aan:
- Functioneren
- Activiteiten
- Onafhankelijkheid
Concreet:
- Preventie van functioneel verlies
- Ouderen assisteren naar het hoogst mogelijk level van functioneren
3
REVAKI 2020-2021
Universiteit Antwerpen
Kaat Francken
, Inleiding
1 Onderzoek
Er wordt tegenwoordig veel onderzoek gedaan naar ouderen
- Klinisch beslissingen maken
- Training en oefening
2 Generalisatie
Leeftijd is een belangrijke factor maar er mag geen generalisatie zijn.
De biologische leeftijd = staat van de weefsels, moet mee in rekening worden gebracht.
Zo kan een persoon een jonge kalenderleeftijd hebben maar een oudere biologische leeftijd
of andersom.
3 Correcte perceptie
Wanneer men denkt aan kinesitherapie bij ouderen denk men aan:
- Wandelen
- Beetje wandelen
- …
Het is echter veel uitdagender.
Het helen maar ook zeker preventie speelt een grote rol.
Gezond ouder worden!
4 Gezond oud worden
= Proces het functioneel vermogen ontwikkeld en behoud zodat er een goede quality of life
is op ouderen leeftijd.
Naarmate ons lichaam ouder wordt, en dus ook onze systemen, gaat de intrinsieke capaciteit
verminderen. Dit betekent ook dat we minder functioneel gaan kunnen deelnemen in de
maatschappij.
De omgeving waarin de patiënt woont speelt ook een hele grote rol:
- Ontwikkeling van de intrinsieke processen
- Mogelijkheden van de patiënt eens deze minder functioneel zijn (vb. winkel &
openbaar vervoer dichtbij ja of nee)
Intrinsieke karakteristieken bestaan uit:
- Persoonlijke karakteristieken (geslacht, afkomst, educatie, …)
- Genen
- Gezondheidskarakteristieken
A = meest gunstige traject. Daling geleidelijk aan
en op late leeftijd snel
1
,B = op jonge leeftijd al een sterke daling in functionaliteit. Hierna zijn er verschillende opties
mogelijk.
C = vanaf geboorte stijft het al sterk. Het kan mits interventie wat worden vertraagd.
Wanneer we een afwijkend verloop zien is het belangrijk om zo snel mogelijk in te grijpen.
5 Totaalplaatje
We mogen niet alleen kijken naar de primaire klachten of diagnose. Het geheel van de
patiënt ligt op de voorgrond.
Alle aandoeningen en klachten moeten in beeld worden gebracht.
5.1 Onderzoek wandelsnelheid
Hoe meer comorbiditeiten, hoe sneller de wandelsnelheid afneemt en hoe hoger de kans op
mortaliteit.
5.2 Aanmelden voor medische hulp
5.2.1 Normaal model
Er ontstaan klachten en deze linken we aan een ziekte. Dit geld echter voor minder als de
helft van de ouderen.
5.2.2 Causaal kettingmodel (causal chain model)
Ziekte A veroorzaak ziekte B. Deze opgestapelde klachten kunnen
ziekte C veroorzaken. De ziektes die zijn ontstaan kunnen invloed
hebben op elkaar waardoor de klachten verder kunnen verergeren.
5.2.3 Ontmaskerende event model (unmasking event model)
De patiënt heeft een onherkenbare, onderliggende of
gecompenseerde aandoening. Wanneer de compenseerde factor
verloren gaat worden de klachten zichtbaar en ontstaat er een
acuut probleem.
5.3 Polyfarmacie
Heel veel ouderen nemen verschillende soorten medicatie.
Gevaar: wanneer er slecht communicatie is kan er onwetendheid zijn over de medicatie en
hoe deze kan reageren met elkaar.
Polyfarmacie verhoogt het risico op negatieve interacties tussen verschillende medicaties.
2
, 5.4 Interdisciplinaire behandeling
Elk vlak van de patiënt moet mee in rekening worden gebracht.
Team bestaat uit:
- Geriatrische kinesitherapeut
- Dokter
- Ergotherapeut
- Verpleegsters
- Psycholoog
- Gerontoloog (bestudeerd het ouder worden)
- …
6 Doelen geriatrische kinesitherapeut
Gerelateerd aan:
- Functioneren
- Activiteiten
- Onafhankelijkheid
Concreet:
- Preventie van functioneel verlies
- Ouderen assisteren naar het hoogst mogelijk level van functioneren
3
