VERBINTENISS
ENRECHT
2e bachelor
2020 - 2021 | UAntwerpen
,DEEL 0: INLEIDING
OVERZICHT COLLEGES
Online colleges + zelfstudie
Interactieve sessies
o 20 oktober
o 17 november
o 15 december
EXAMEN
Het examen toetst naar kennis én inzicht en omvat stellingen, theorievragen en casussen.
Het examen wordt afgelegd op een PC en wordt volledig door de docent verbeterd.
Het aantal examenvragen wordt afgestemd op de duur van het examen.
Het betreft een gesloten boek examen, waarbij de studenten gebruik mogen maken
van niet-geannoteerde wetboeken. Het OER is van toepassing.
VERBINTENISSENRECHT ANNO 2020
Waar gaat men naartoe evalueren? Vele andere rechtsdomeinen zijn aan een evolutie
onderworpen het was de wens van Geens om het te gaan evolueren dit is gebeurd in een
wetsontwerp maar dat is nog niet van kracht.
WAAROVER GAAT HET?
Verbintenissenrecht = moeder van het recht = fundament van andere rechtstakken = basis van het
recht
Het omvat
- Verbintenissen uit eenzijdige en meerzijdige rechtshandelingen
- Verbintenissen uit de wet (leer van de onrechtmatige daad), meer bepaald rechtsfeiten
Kern van het privaatrecht = regelt rechtsverhoudingen tussen individuen (>< publiek recht: regelt
rechtsverhoudingen tussen de overheid en de individuen) individu: titularis van een subjectief
recht (NP of RP)
1
,DEEL 1: HET BEGRIP VERBINTENIS EN DE VERSCHILLENDE SOORTEN
VERBINTENISSEN
HOOFDSTUK 1: BEGRIP VERBINTENIS
A. EEN VERMOGENSRECHTELIJKE VERBINTENIS
BW: 3 boeken
Personen
Goederen en beperkingen van eigendom
Wijze waarop eigendom wordt verkregen misleidind want zijn zeer uiteenlopende regels
B. RECHTSBAND TUSSEN PERSONEN
Tussen minstens 2 personen (kunnen ook meer zijn) (houder van een subjectief recht:
rechtspersonen en natuurlijke personen)
Waarbij de ene een vorderingsrecht heeft op de andere (bestaat er een rechtsverhouding)
(aanspraak aan een persoon op een bepaalde gedraging) (vb. huur – verhuur)
Verschil met een zakelijk recht (= zeggenschap op een zaak = absoluut)
Verschil in geldingdkracht (zakelijke rechten gelden erga omnes hebben een absolute
werking, verbintenissen gelden inter partes (tussen de partijen, derden hebben er in
beginsel niks mee te maken)
o Vb. eigenaar van een stuk grond, dit eigendomsrecht moet door iedereen worden
gerespecteerd
C. ONTSTAAN UIT EEN RH OF EEN ANDERE MENSELIJKE GEDRAGING WAARAAN DE
WET OF DE RECHTSPRAAK BEPAALDE RECHTSGEVOLGEN VASTKNOOPT (ZOALS
RECHTSFEITEN)
Een rechtshandeling = een handeling waaarbij rechtsgevolgen worden beoogd (eenzijdig of
meerzijdig)
o Uit overeenkomst (meerzijdige RH): rechtsband tussen min 2 personen met het oog
op het doen ontstaan van rechtsgevolgen (art. 1101 BW)
Vb. koop, huur,…
o Uit eenzijdige RH: ook erkend door Cassatie. De wilsuiting van 1 rechssubject is
voldoende om de door hem beoogde rechtsgevolgen in het leven te roepen (vb.
natuurlijke verbintenis, verbintenis door eenzijdge wilsuiting)
Onderscheiden van rechtsfeiten = feiten waaraan rechtsgevolgen worden vastgeknoopt die
niet beoogd werden door de daarbij betrokken personen
o Vb. fout, gebrekkige zaak: art. 1382 BW: verplicht een persoon de schade te
vergoeden van zijn foutief gedrag. Als ik een fout bega waar ik schade berokken aan
een derde dan moet ik schade betalen aan de derde. Ik heb geen rechtsgevolgen
beoogd
Een verbintenis doet een rechtsverhouding ontstaan tussen een schuldeiser en een
schuldenaar.
De schuldeiser: is houder van het vorderingsrecht, namelijk diegende die de macht bezit om van
een ander rechtssubject te eisen dt iets wordt gegeven, wordt gedaan of niet wordt gedaan
De schuldenaar: is diegene die ertoe gehouden is het gevorderde na te leven, onder dwang van
2
, mogelijke sancties die gelden bij het in gebreke blijven
D. MET ALS VOORWERP HET DOEN ONTSTAAN VAN IN GELD WAARDEERBARE
AANSPRAKEN TOT VOORWERP
Verbintenis om iets te doen (vb. de betaling van de huurprijs), iets niet te doen (vb. niet
concretiegeding) of iets te geven (vb. ik koop een bepaalde zaak, de tegenpartij heedft de
verplichting om het zakelijk recht over te dragen)
Inspannings- of resultaatsverbintenis (LATER)
Maakt in het vermogen van SE een in geld waardeerbare vermogenspost uit en in het
vermogen van SA een passief dat zijn vermogen belast: aangezien je als SA iets verschuldigd
bent aan de tegenpartij
E. KAN IN RECHTE WORDEN AFGEDWONGEN
Bij niet vrijwillige uitvoering van de verbintenis: afdwingbaarheid in rechte, eventueel onder
verbeurte van een dwangsom.
Onderscheid met andere verbintenissen, zoals natuurlijke verbintenissen en
vriendschappelijke afspraken
o vb. u spreekt af om met uw beste vriendin op café te gaan = vriendschappelijke
afspraak ≠ juridisch afdwingbaar
>< afdwingbaarheid is het kenmerk waardoor de vermogensrechtelijke verbintenissen zich
onderscheiden van andere verbintenissen, waaraan er geen rechtsgevolgen worden
vastgeknoopt.
o Morele plichten: handelingen die personen stellen louter uit morele overwegingen.
o Gentlemen’s agreements: partijen zijn het eens dat de gemaakte afspraken juridisch
niet afdwingbaar zijn
F. NATUURLIJKE VERBINTENIS
Uitgangspunt: situeren tussen morele plichten (mensen doen soms iets louter omdat zich ertoe
verplicht voelen vb. je zus helpen met verhuizen kan niet in rechte worden afgedwongen) en
vermogensrechtelijke verbintenissen
Wanneer omzetting in vermogensrechtelijke verbintenis? Vb. een vrouw krijgt een kind, een
alleenstaande moeder en later ontmoet ze een partner waarmee ze gaat samenwonen. En de
nieuwe partner beslist om mee te zorgen voor het kind, juridisch gezien is er geen band, hij beslist
ook om mee in te staan voor de opvoeding van het kind. Na verloop van tijd komt het tot een breuk
tussen de vrouw en de partner. Gedurende al deze jaren heeft de partner financieel ingestaan voor
de opvoeding van het kind. De afweging is niet eenvoudig. Men neemt aan dat een persoon door
zijn gedraging een louter moreel angagement kan omzetten in een natuurlijke verbintenis. Dit kan
afdwingbaar worden, gaat omgezet worden in een vermogensrechtelijke verbintenis.
Vervullen van 2 voorwaarden
A. VOORWAARDE 1
Erkenning van SA dat hij tot nakoming is gehouden. De verbintenis die geldit bestaat maar die in
beginsel niet in rechte kan worden afgedwongen, hoewel ze – wanneer ze vrijwillig werd
nagekomen – niet kan leiden tot de terugvordering van prestaties (art. 1235, lid 2 BW)
3
ENRECHT
2e bachelor
2020 - 2021 | UAntwerpen
,DEEL 0: INLEIDING
OVERZICHT COLLEGES
Online colleges + zelfstudie
Interactieve sessies
o 20 oktober
o 17 november
o 15 december
EXAMEN
Het examen toetst naar kennis én inzicht en omvat stellingen, theorievragen en casussen.
Het examen wordt afgelegd op een PC en wordt volledig door de docent verbeterd.
Het aantal examenvragen wordt afgestemd op de duur van het examen.
Het betreft een gesloten boek examen, waarbij de studenten gebruik mogen maken
van niet-geannoteerde wetboeken. Het OER is van toepassing.
VERBINTENISSENRECHT ANNO 2020
Waar gaat men naartoe evalueren? Vele andere rechtsdomeinen zijn aan een evolutie
onderworpen het was de wens van Geens om het te gaan evolueren dit is gebeurd in een
wetsontwerp maar dat is nog niet van kracht.
WAAROVER GAAT HET?
Verbintenissenrecht = moeder van het recht = fundament van andere rechtstakken = basis van het
recht
Het omvat
- Verbintenissen uit eenzijdige en meerzijdige rechtshandelingen
- Verbintenissen uit de wet (leer van de onrechtmatige daad), meer bepaald rechtsfeiten
Kern van het privaatrecht = regelt rechtsverhoudingen tussen individuen (>< publiek recht: regelt
rechtsverhoudingen tussen de overheid en de individuen) individu: titularis van een subjectief
recht (NP of RP)
1
,DEEL 1: HET BEGRIP VERBINTENIS EN DE VERSCHILLENDE SOORTEN
VERBINTENISSEN
HOOFDSTUK 1: BEGRIP VERBINTENIS
A. EEN VERMOGENSRECHTELIJKE VERBINTENIS
BW: 3 boeken
Personen
Goederen en beperkingen van eigendom
Wijze waarop eigendom wordt verkregen misleidind want zijn zeer uiteenlopende regels
B. RECHTSBAND TUSSEN PERSONEN
Tussen minstens 2 personen (kunnen ook meer zijn) (houder van een subjectief recht:
rechtspersonen en natuurlijke personen)
Waarbij de ene een vorderingsrecht heeft op de andere (bestaat er een rechtsverhouding)
(aanspraak aan een persoon op een bepaalde gedraging) (vb. huur – verhuur)
Verschil met een zakelijk recht (= zeggenschap op een zaak = absoluut)
Verschil in geldingdkracht (zakelijke rechten gelden erga omnes hebben een absolute
werking, verbintenissen gelden inter partes (tussen de partijen, derden hebben er in
beginsel niks mee te maken)
o Vb. eigenaar van een stuk grond, dit eigendomsrecht moet door iedereen worden
gerespecteerd
C. ONTSTAAN UIT EEN RH OF EEN ANDERE MENSELIJKE GEDRAGING WAARAAN DE
WET OF DE RECHTSPRAAK BEPAALDE RECHTSGEVOLGEN VASTKNOOPT (ZOALS
RECHTSFEITEN)
Een rechtshandeling = een handeling waaarbij rechtsgevolgen worden beoogd (eenzijdig of
meerzijdig)
o Uit overeenkomst (meerzijdige RH): rechtsband tussen min 2 personen met het oog
op het doen ontstaan van rechtsgevolgen (art. 1101 BW)
Vb. koop, huur,…
o Uit eenzijdige RH: ook erkend door Cassatie. De wilsuiting van 1 rechssubject is
voldoende om de door hem beoogde rechtsgevolgen in het leven te roepen (vb.
natuurlijke verbintenis, verbintenis door eenzijdge wilsuiting)
Onderscheiden van rechtsfeiten = feiten waaraan rechtsgevolgen worden vastgeknoopt die
niet beoogd werden door de daarbij betrokken personen
o Vb. fout, gebrekkige zaak: art. 1382 BW: verplicht een persoon de schade te
vergoeden van zijn foutief gedrag. Als ik een fout bega waar ik schade berokken aan
een derde dan moet ik schade betalen aan de derde. Ik heb geen rechtsgevolgen
beoogd
Een verbintenis doet een rechtsverhouding ontstaan tussen een schuldeiser en een
schuldenaar.
De schuldeiser: is houder van het vorderingsrecht, namelijk diegende die de macht bezit om van
een ander rechtssubject te eisen dt iets wordt gegeven, wordt gedaan of niet wordt gedaan
De schuldenaar: is diegene die ertoe gehouden is het gevorderde na te leven, onder dwang van
2
, mogelijke sancties die gelden bij het in gebreke blijven
D. MET ALS VOORWERP HET DOEN ONTSTAAN VAN IN GELD WAARDEERBARE
AANSPRAKEN TOT VOORWERP
Verbintenis om iets te doen (vb. de betaling van de huurprijs), iets niet te doen (vb. niet
concretiegeding) of iets te geven (vb. ik koop een bepaalde zaak, de tegenpartij heedft de
verplichting om het zakelijk recht over te dragen)
Inspannings- of resultaatsverbintenis (LATER)
Maakt in het vermogen van SE een in geld waardeerbare vermogenspost uit en in het
vermogen van SA een passief dat zijn vermogen belast: aangezien je als SA iets verschuldigd
bent aan de tegenpartij
E. KAN IN RECHTE WORDEN AFGEDWONGEN
Bij niet vrijwillige uitvoering van de verbintenis: afdwingbaarheid in rechte, eventueel onder
verbeurte van een dwangsom.
Onderscheid met andere verbintenissen, zoals natuurlijke verbintenissen en
vriendschappelijke afspraken
o vb. u spreekt af om met uw beste vriendin op café te gaan = vriendschappelijke
afspraak ≠ juridisch afdwingbaar
>< afdwingbaarheid is het kenmerk waardoor de vermogensrechtelijke verbintenissen zich
onderscheiden van andere verbintenissen, waaraan er geen rechtsgevolgen worden
vastgeknoopt.
o Morele plichten: handelingen die personen stellen louter uit morele overwegingen.
o Gentlemen’s agreements: partijen zijn het eens dat de gemaakte afspraken juridisch
niet afdwingbaar zijn
F. NATUURLIJKE VERBINTENIS
Uitgangspunt: situeren tussen morele plichten (mensen doen soms iets louter omdat zich ertoe
verplicht voelen vb. je zus helpen met verhuizen kan niet in rechte worden afgedwongen) en
vermogensrechtelijke verbintenissen
Wanneer omzetting in vermogensrechtelijke verbintenis? Vb. een vrouw krijgt een kind, een
alleenstaande moeder en later ontmoet ze een partner waarmee ze gaat samenwonen. En de
nieuwe partner beslist om mee te zorgen voor het kind, juridisch gezien is er geen band, hij beslist
ook om mee in te staan voor de opvoeding van het kind. Na verloop van tijd komt het tot een breuk
tussen de vrouw en de partner. Gedurende al deze jaren heeft de partner financieel ingestaan voor
de opvoeding van het kind. De afweging is niet eenvoudig. Men neemt aan dat een persoon door
zijn gedraging een louter moreel angagement kan omzetten in een natuurlijke verbintenis. Dit kan
afdwingbaar worden, gaat omgezet worden in een vermogensrechtelijke verbintenis.
Vervullen van 2 voorwaarden
A. VOORWAARDE 1
Erkenning van SA dat hij tot nakoming is gehouden. De verbintenis die geldit bestaat maar die in
beginsel niet in rechte kan worden afgedwongen, hoewel ze – wanneer ze vrijwillig werd
nagekomen – niet kan leiden tot de terugvordering van prestaties (art. 1235, lid 2 BW)
3
