Doen
Werken
,Een blik op de geschiedenis
Hoofdstuk 1
,1.1 De rationele benadering
19de eeuw: de verschuiving van het feodalisme naar het kapitalisme
Marx bestudeerde de ‘working class’
Durkheim gaf de analyse v.h. verlies van solidariteit
Weber bestudeerde de werking van organisaties en gedrag v.d mens in de org.
Context:
1. Fabrieken groter + stoommachines ⇒ werktuigen sneller ⇒ grotere hoeveelheden
2. Betere scheikundige kennis + ontginning steenkoolmijnen ⇒ kwalitatief hoogwaardig staal ⇒ machinebouw
3. Verbetering v.d. elektriciteit ⇒ elektromotoren gebruikt als aandrijving ⇒ betere aandrijving
⇒ nieuwe producten → ‘nieuwe’ consument
Scientific Management:
Frederick W. Taylor = founding fathers van Organizational Behavior
Meeste arbeiders hadden verschillende werkwijzen om hetzelfde werk te verrichten
Taylor wou de meest efficiënte manier van werken: One Best Way als enige gestandaardiseerde manier van werken
Werkte als consultant bij H. Ford + reduceerde de tijd nodig om vliegtuigwielen te assembleren
Ford slaagde erin door rationalisatie en optimalisering v.e. lopende band de aankoopprijs te doen dalen ⇒ arbeiders hoger loon
,1.1 De rationele benadering
Scientific Management:
- hoger rendement
- standaardisatie en optimalisatie van tijd, beweging en gereedschap
- controle en voorspelbaarheid
- routine + opsplitsing ⇒ leertijd te verminderen
- ‘managers think’ en ‘workers only work’
Groeiende weerstand: mensonterende werkomstandigheden met vrees voor ‘deskilling’
Volgens Taylor gingen arbeiders bewust trager werken ⇒ voegde de taak v.d. foreman in
Taylor hield geen rekening met:
1. Belang van beroepsfierheid en werktevredenheid;
2. belang van andere beloningen dan zuiver financiële en;
3. fysiologische en psychologische kenmerken
Hij zag groepswerking als bron van ‘tegenwerking’ = soldiering
De te ver doorgedreven splitsing en routinisering v.d. taken ⇒ minder kwaliteit of deskilling én vervreemding v.h. werk
Taylor heeft de basis gelegd voor verder onderzoek en toepassing
Nadelen wegwerken → taakverrijking, taakverruiming en jobrotatie
Het machinegebonden tempo ⇒ meer ziekteverzuim en fouten + gebrek aan uitdaging bij te laag tempo ⇒ taakspanning!
,1.1 De rationele benadering
Henry Fayol en het management als afzonderlijke taak:
Vijf basistaken v.h. management binnen verschillende functiegebieden:
Plannen Slaat op de uitvoering v.e. taak met begin- en eindpunt (K.T. en L.T.)
Het plan is flexibel, specifiek en voldoende operationeel
Organiseren Gebaseerd op de regel van eenheid van leiding
De verantwoordelijkheden van iedereen liggen vast en alles verloopt volgens procedures
Alle regels zijn vastgelegd in een organogram
Leidinggeven Men kent de capaciteiten v.d. medewerkers
Zorgt ervoor dat de doelstelling worden behaald
Geeft het goede voorbeeld
Zorgt voor actie, initiatief, toewijding en motivatie
Coördineren Gezag en verantwoordelijkheid
Eenheid van bevel, discipline en ondernemingsplan
Controleren Beheersen en beschikken over prestatie-indicatoren
Alles wat afwijkt v.d. vooropgestelde doelstelling = sanctie
De lijnorganisatie = enige structuur die toen bestond
,1.1 De rationele benadering
, 1.1 De rationele benadering
Chester Barnard:
Management moet zorgen dat er overeenstemming is tssn. individuele behoeften v.d. wn.’s en de doelstellingen v.d. organisatie
Verkrijgen van samenwerking door het vooropstellen v.e. gemeenschappelijk doel en communicatie
Verdere specialisatie richt zich op met de gepaste verloning ⇒ werkdruk te aanvaarden
Gezag = communicatie om opdrachten te geven
De besluitvorming moet op rationele wijze gebeuren, gebaseerd op de analyse v.h. probleem en zijn oorzaken
- Beslissen houdt een keuze in en is het voorrecht v.d. manager
- Men kan een besluit nemen (beslissing) die indruist tegen het logisch besluitvormingsproces
Herbert Simon:
Organisaties onderscheiden in communicatieprocessen, aandacht → menselijke verhoudingen en besluitvormingsprocessen
Mensen motiveren voor de doelstellingen kan door:
1. mensen die zich identificeren met de doelstellingen v.d. org.
2. mensen voldoende informatie en training te geven
3. mensen te overtuigen i.p.v te dwingen
Rationaliteit = alle voor- en nadelen afwegen ⇒ meest optimale besluitvorming
Mensen zijn daartoe niet in staat omdat het menselijk brein te beperkt is ⇒ bounded rationality