samenvatting zelfstudie: vetten

Vetten
Wat zijn vetten
 Grote verscheidenheid binnen de vetten → chemisch diverse groep
o Gemeenschappelijke eigenschap = onoplosbaarheid in water
o Enorme diversiteit in structuur geeft ook enorme diversiteit in functies
 Energieopslag – structurele elementen in biologische membranen –
hormonen – elektronen carriers – second messengers – licht absorberende
pigmenten
 Meest voorkomende vorm is een vetzuur
o Voornaamste opslagbron van energie
o Lange keten van koolwaterstoffen met een carboxylgroep op het einde
 Keten kan 4 tot 36 koolstoffen bevatten
 Soms onvertakt, soms methylgroepen als vertakking
 Dubbele bindingen mogelijk
 Geen dubbele bindingen = verzadigde vetten
 Dubbele bindingen = onverzadigde vetten
o Bijna altijd gescheiden door een methylgroep
o Cis of trans (→ transvetzuren)
 Bijna altijd in cis-vorm, want transvorm wordt enkel
gevormd door fermentatie in pens herkauwers of
harden van vloeibare vetten
 Transvetzuren verhogen risico op cardiovasculaire
aandoeningen → beperken
o Naamgeving kent enkele regels




 20:5 → 20 koolstoffen met 5 dubbele bindingen
5,8,11,14,17
 ∆ → positie van de dubbele bindingen
 Nummering vertrekt van koolstofatoom carboxylgroep
 Verschillende vetzuren worden opgeslagen in het lichaam onder de vorm van triacylglycerol

,
, Triglyceriden zijn hoog geconcentreerde
energiebronnen
 Glycerolbackbone met aan elke hydroxylgroep de mogelijkheid tot binding van een vetzuur
→ vormen van een esterverbinding
o Alle soorten vetzuren (verzadigd, onverzadigd…) kunnen gebonden worden
38 kJ
 Vetzuurketen kan geoxideerd worden, waardoor veel energie vrijkomt →
g
o Veel meer energie dan in koolhydraten en eiwitten door sterk gereduceerd karakter
→ meer elektronen per gram vet
o Nog extra voordelen tegenover eiwitten en glycogeen
 Chemisch inert → geen reactie met andere moleculen in de cel
 Geen belangrijke functie, zoals bv eiwitten wel kennen
 Niet aan te raden om eiwitten af te breken voor energie
 Hydrofoob/apolair karakter → trekken geen water aan
 Glycogeen doet dit wel: 2 gram water per gram glycogeen
→ vrijgekomen energie bij glycogeen niet per gram maar per 3 gram
→ zeer lage hoeveelheid vrijgekomen energie
o Voorzien energie voor weken, afhankelijk van verbruik
 Opslag van triglyceriden in vetcellen
o Witte vetcellen = adipocyten
 Onderhuids verspreid over het lichaam
 Mobiliseren van vetzuren
o Bruine vetcellen voornamelijk bij baby’s
 Gestockeerd met kleinere druppeltjes
 Vol met mitochondriën, want staat in voor productie van warmte
 Productie warmte door ontkoppeling elektronentransportketen