Hoofdstuk 3: Het neurologisch stelsel
Oorzaken
Ongevallen als oorzaak van hersenletsel
Primaire hersenletsel = het gevolg van de krachten die rechtstreeks hebben ingewerkt op de schedel en de hersenen
Indeling:
o Huiddefecten: scheuren van huidweefsel met veel bloedverlies
o Schedelfractuur: eenvoudige fractuur, indeukingsfractuur en open fractuur
o Gelokaliseerd hersenletsel: contusie, intracraniële bloedingen
o Diffuus hersenletsel: commotio, scheuring hersenweefsel
Secundaire hersenletsels = het gevolg van pathofysiologische reacties op het trauma
Hypoxie, hypothermie, hersenoedeem, verhoogde intracraniële druk
Intoxicaties en ziektetoestanden
Vergiftiging Hersencellen worden door giftige producten buiten werking gesteld
Alcohol
Cerebro-vasculair Wand van bloedvat verkeert in slechte toestand en kan plots scheuren
accident (CVA) o Hevige hoofdpijn
o Bewustzijnsverlies
Bloedklonter verstopt slagader waardoor stukje hersenweefsel tijdelijk niet langer gevoed wordt en dus
niet meer werkt
o Blijven vaak bij bewustzijn
o Uitvalsverschijnselen naargelang getroffen zone in hersenen
o Volledige of gedeeltelijke verlamming
o Niet meer spreken/ deel gezichtsveld verliezen
Epilepsie = een periode van abnormale elektrische activiteit in de hersenen
Focale epilepsie: geen bewustzijnsverlies
Gegeneraliseerde epilepsie: gepaard met bewustzijnsverlies
Grand-mal: plots bewustzijnsverlies, P 10-15s in tonische fase met mogelijk afsluiting van de luchtweg en
tongbeet daarna clonische fase
Herinnert zich niets meer bij wakker worden
wanneer deze niet spontaan overgaat status epilepticus
Petit-mal/ absence: kort moment van bewusteloosheid
Koortsstuipen/ = een plots optredende stoornis in de elektrische functie van de hersenen, die bewusteloosheid en meestal
convulsies bij kinderen spiertrekkingen veroorzaakt
Spieren worden spastisch, kind verliest bewustzijn
Soms wordt ademhaling ronkend en spastisch
6 maand – 5 jaar kan bij elke met koorts gepaard gaande ziekte een dergelijke aanval optreden
Onderscheid epilepsie: epilepsie wanneer meerdere stuipen zonder koorts optreden
Suikerziekte/ diabetes Veroorzaakt door onvoldoende insulineafscheiding in alvleesklier
Hypoglycemie weinig glucose om verbranding te doen/ energie te weinig energie in hersenen
Hyperglycemie (ketoacidose) zuur bloed schade hersenen
1
, Stoornissen in de zuurstofbevoorrading van de hersenen
Zuurstofgebrek in de Verdrinking
omgeving
Grote hoogte
Per 100m boven de zeespiegel daal de luchtdruk zuurstofspanning in longblaasjes verlaagd en opname
van zuurstof in bloed gebeurt trager en moeizamer
CO2- en CO-opstapeling
CO2 verdringt O2 in afgesloten ruimte
CO:
o door onvolledige verbranding koolstof
o geur-en kleurloos
o bindt zich 200x sneller aan hemoglobine dan O2
Afsluiting van de Uitwendige afsluiting
luchtweg plastic zak over hoofd
Neus
neusverstopping door: zwelling slijmvliezen, rook, water of braaksel
zuigelingen ademen uitsluitend via neus
Mond
spastische toestanden mond en lippen zodanig sluiten dat er niet langer lucht in luchtwegen kan
fractuur kraakbeenderen
tandprothesen
voedselresten en braaksel
Keelholte
bewusteloze P in ruglig tong zakt naar achter
Strottenhoofd
geheel of gedeeltelijk afgesloten door spasmen van stembanden, zwelling slijmvliezen, vreemde
voorwerpen
Luchtpijptakken
door vreemd voorwerp, braaksel en water
door ziektes: bronchitis of astma
Stoornissen in flail chest: fladderthorax ribtrauma
ademhalingsmechanisme
Diffusiestoornissen gasuitwisseling belemmerd door pneumonie, longoedeem, veranderingen in eigenschappen alveolaire
wand (bv. Door beschadiging zure ingeademde maaginhoud)
Defecten in ernstig bloedverlies, obstructie bloedvat en falen hartwerking
bloedsomloop shock
Zuurstofopname en- zuurstofopname en verbruik kunnen in hersenweefsel door vergiftiging belemmerd worden
verbruik
Ademhalingscentrum werking ademhalingscentrum onderdrukt en evt. uitgeschakeld overdosis slaapmiddelen,
hersentumor)
2
Oorzaken
Ongevallen als oorzaak van hersenletsel
Primaire hersenletsel = het gevolg van de krachten die rechtstreeks hebben ingewerkt op de schedel en de hersenen
Indeling:
o Huiddefecten: scheuren van huidweefsel met veel bloedverlies
o Schedelfractuur: eenvoudige fractuur, indeukingsfractuur en open fractuur
o Gelokaliseerd hersenletsel: contusie, intracraniële bloedingen
o Diffuus hersenletsel: commotio, scheuring hersenweefsel
Secundaire hersenletsels = het gevolg van pathofysiologische reacties op het trauma
Hypoxie, hypothermie, hersenoedeem, verhoogde intracraniële druk
Intoxicaties en ziektetoestanden
Vergiftiging Hersencellen worden door giftige producten buiten werking gesteld
Alcohol
Cerebro-vasculair Wand van bloedvat verkeert in slechte toestand en kan plots scheuren
accident (CVA) o Hevige hoofdpijn
o Bewustzijnsverlies
Bloedklonter verstopt slagader waardoor stukje hersenweefsel tijdelijk niet langer gevoed wordt en dus
niet meer werkt
o Blijven vaak bij bewustzijn
o Uitvalsverschijnselen naargelang getroffen zone in hersenen
o Volledige of gedeeltelijke verlamming
o Niet meer spreken/ deel gezichtsveld verliezen
Epilepsie = een periode van abnormale elektrische activiteit in de hersenen
Focale epilepsie: geen bewustzijnsverlies
Gegeneraliseerde epilepsie: gepaard met bewustzijnsverlies
Grand-mal: plots bewustzijnsverlies, P 10-15s in tonische fase met mogelijk afsluiting van de luchtweg en
tongbeet daarna clonische fase
Herinnert zich niets meer bij wakker worden
wanneer deze niet spontaan overgaat status epilepticus
Petit-mal/ absence: kort moment van bewusteloosheid
Koortsstuipen/ = een plots optredende stoornis in de elektrische functie van de hersenen, die bewusteloosheid en meestal
convulsies bij kinderen spiertrekkingen veroorzaakt
Spieren worden spastisch, kind verliest bewustzijn
Soms wordt ademhaling ronkend en spastisch
6 maand – 5 jaar kan bij elke met koorts gepaard gaande ziekte een dergelijke aanval optreden
Onderscheid epilepsie: epilepsie wanneer meerdere stuipen zonder koorts optreden
Suikerziekte/ diabetes Veroorzaakt door onvoldoende insulineafscheiding in alvleesklier
Hypoglycemie weinig glucose om verbranding te doen/ energie te weinig energie in hersenen
Hyperglycemie (ketoacidose) zuur bloed schade hersenen
1
, Stoornissen in de zuurstofbevoorrading van de hersenen
Zuurstofgebrek in de Verdrinking
omgeving
Grote hoogte
Per 100m boven de zeespiegel daal de luchtdruk zuurstofspanning in longblaasjes verlaagd en opname
van zuurstof in bloed gebeurt trager en moeizamer
CO2- en CO-opstapeling
CO2 verdringt O2 in afgesloten ruimte
CO:
o door onvolledige verbranding koolstof
o geur-en kleurloos
o bindt zich 200x sneller aan hemoglobine dan O2
Afsluiting van de Uitwendige afsluiting
luchtweg plastic zak over hoofd
Neus
neusverstopping door: zwelling slijmvliezen, rook, water of braaksel
zuigelingen ademen uitsluitend via neus
Mond
spastische toestanden mond en lippen zodanig sluiten dat er niet langer lucht in luchtwegen kan
fractuur kraakbeenderen
tandprothesen
voedselresten en braaksel
Keelholte
bewusteloze P in ruglig tong zakt naar achter
Strottenhoofd
geheel of gedeeltelijk afgesloten door spasmen van stembanden, zwelling slijmvliezen, vreemde
voorwerpen
Luchtpijptakken
door vreemd voorwerp, braaksel en water
door ziektes: bronchitis of astma
Stoornissen in flail chest: fladderthorax ribtrauma
ademhalingsmechanisme
Diffusiestoornissen gasuitwisseling belemmerd door pneumonie, longoedeem, veranderingen in eigenschappen alveolaire
wand (bv. Door beschadiging zure ingeademde maaginhoud)
Defecten in ernstig bloedverlies, obstructie bloedvat en falen hartwerking
bloedsomloop shock
Zuurstofopname en- zuurstofopname en verbruik kunnen in hersenweefsel door vergiftiging belemmerd worden
verbruik
Ademhalingscentrum werking ademhalingscentrum onderdrukt en evt. uitgeschakeld overdosis slaapmiddelen,
hersentumor)
2