1. Verschil tussen academische en praktische onderzoeksmodellen
Academisch Com. onderzoek: Toegepast onderzoek (internet driven):
- Representatieve steekproef
- Transparante en open codering - Ad hoc steekproef
- Geen vragen bij data
- Betrouwbare constructen
- Geen constructen of niet getest eg polls
- Valide modellen & designs - Geen nood aan validatie
- Gedegen statistische analyse - Enkel beschrijvend, geen tests
- Kritische interpretatie - Subjectieve interpretatie
- Peer reviewed publicatie - ‘Community oriented’ info verdelen
2. Trends in onderzoek
- Digitalisering van onderzoeksmethoden
- Instant gratification
- …
3. Wat is de wetenschappelijke methode?
- Wetenschap is in de breedste zin van het woord alle systematische kennis die kan leiden
tot een juiste voorspelling of betrouwbare uitkomst
- Een wet. Methode probeert de gebeurtenissen in de natuur op een reproduceerbare
manier te verklaren en deze bevindingen te gebruiken om nuttige voorspellingen te doen
- Wet. Denken is een van de manieren om antwoorden te vinden (naast praktisch denken,
professioneel denken, religieus denken, ideologisch denken,…)
4. Definities van onderzoek
- Een manier van denken: een gewoonte om te bevragen wat je doet
- Een systematisch onderzoek om antwoorden te vinden
- Zoeken naar kennis via systematisch onderzoek of experimenten gericht op ontdekking
en interpretatie van feiten, herziening van geaccepteerde theorieën of wetten in het licht
van nieuwe feiten, of praktische toepassing van dergelijke nieuwe of herziene theorieën
of wetten
5. Soorten onderzoek
- Toepassingsgericht
, o Puur (blue sky) onderzoek
o Toegepast onderzoek
- Objectieven gebaseerd:
o Descriptief: beschrijft het onderzoeksobject systematisch
o Correlationeel: ontdekt relaties/verbanden tussen onderzoeksobjecten of
factoren
o Verklarend: probeert de relaties tussen variabelen te beschrijven
o Verkennend: exploreert een onderzoeksdomein met weinig tot geen voorkennis
- Vraagmodus:
o Kwalitatief: ongestructureerd, flexibel, hypothese genererend, eerder subjectief
o Kwantitatief: gestructureerd, strict proces, meten, kwantificeren, vergelijken,
toetsend, indien goed gedaan: objectiever
6. Het onderzoeksproces
- Een onderzoeksproces is wetenschappelijk wanneer het
o Ondernomen wordt binnen het kader van een reeks filosofieën (volgens het
specifieke wetenschapsgebied)
o Met behulp van procedures, methoden en technieken die zijn getest op hun
geldigheid en betrouwbaarheid
o Ontworpen werd om onbevooroordeeld en objectief te zijn
o Het is empirisch (op data gebaseerd)
- 1) bestaande literatuur bestuderen, 2) formuleer een onderzoeksvraag, 3) zoek een
geschikt onderzoeksontwerp, 4) verzamel relevante data, 5) interpreteer resultaten, 6)
publiceer resultaten
7. Wat is sociaalwetenschappelijk onderzoek?
- Het betreft de systematische verzameling van methodes die kennis opleveren
- Het is eerder/vaak objectief
- Soms verrassend qua resultaten
- Het combineert theorie en observatie
- Vaak ‘soft science’ genoemd omdat we mensen bestuderen: moeilijk te vatten en exact
te meten
- Het is empirisch, we veronderstellen dat de feiten er zijn en we maken theorie om deze
te verklaren
- Ze hebben nuttige en bruikbare kennis opgeleverd over maatschappelijk relevante
onderwerpen, zoals ongelijkheden op gezondheidsgebied, incidentie en oorzaken van
armoede in gezinnen, de gevolgen van rassendiscriminatie, enz.
- Basic of puur onderzoek
o Het doel is om een algemene kennisbasis te ontwikkelen voor het begrijpen van
menselijk sociaal gedrag door middel van een combinatie van empirisch
onderzoek en toepassing van theorie. door academici success = publicatie
in een peer reviewed journal en impact binnen de wetenschap
- Toegepast of beleidsondersteunend Onderzoek:
o Doel is om kennis en informatie te verschaffen die gebruikt kunnen worden om
(sociaal) beleid te beïnvloeden. door opgeleide onderzoekers betaald door
sponors/bedrijven success = resultaten worden gebruikt in de bedrijfsvoering
8. Wat betekent onderzoeksdesign? Welke zijn de stappen? Verschillende soorten.
, - Wat?
o Definieer het probleem/de onderzoeksvraag
o Review van bestaande literatuur
o Plan van het onderzoeksproject: welke methode ga je gebruiken? Welke data wil
je gebruiken/produceren? Hoe doenbaar is het?
o Ethische aspecten: informed consent, respect voor privacy, confidentialiteit en
anonimiteit van data, wat kun je vragen? , geen schade aan betrokkenen, geen
leugens of verregaande manipulatie, kwetsbare groepen, …
- Stappen:
o Kies een topic; check literatuur grondig
o Formuleer de onderzoeksvraag
o Design de studie
o Verzamel data
o Analyseer de data
o Interpreteer
o Presenteer
- Verschillende soorten:
o Analytisch onderzoek: reviews, filosofisch, historisch, meta-analyses
o Beschrijvend onderzoek: case-study, survey (cross-sectioneel, longitudinaal,
correlationeel)
o Experimenteel onderzoek: pre-designs, quasi-designs, true-designs, statistical-
designs
9. Doeleinden van onderzoek
- Exploratief
o Doel is om veel ideeën te genereren.
o Ontwikkel voorlopige theorieën en vermoedens.
o Raak vertrouwd met de basisfeiten, mensen en issues die erbij betrokken zijn.
o Formuleer vragen en verfijn kwesties voor toekomstig onderzoek.
o Wordt gebruikt wanneer er weinig over een onderwerp is geschreven. Het is vaak
het eerste onderzoek.
o Meestal kwalitatief onderzoek.
- Descriptief
o Geeft een profiel van een groep, beschrijft een proces, mechanisme of relatie, of
presenteert basisachtergrondinformatie of een context.
o Wordt zeer vaak gebruikt in toegepast onderzoek.
o Vb.: Huishoudbestedingsonderzoek (VUB) – beschrijft demografische
verschillen,& trends.
o Wordt gebruikt om veranderingen in media gebruik te monitoren. Vb. Jaarlijkse
internet consumptie barometer ‘Digimeter IMEC’
o Bestudeert tevens de verschuiving binnen en van groepen vb. Movers, Movables,
Resisters segmentatie in de context van duurzaamheid.
o Vaak gebaseerd op surveys.
- Analytisch of verklarend
Academisch Com. onderzoek: Toegepast onderzoek (internet driven):
- Representatieve steekproef
- Transparante en open codering - Ad hoc steekproef
- Geen vragen bij data
- Betrouwbare constructen
- Geen constructen of niet getest eg polls
- Valide modellen & designs - Geen nood aan validatie
- Gedegen statistische analyse - Enkel beschrijvend, geen tests
- Kritische interpretatie - Subjectieve interpretatie
- Peer reviewed publicatie - ‘Community oriented’ info verdelen
2. Trends in onderzoek
- Digitalisering van onderzoeksmethoden
- Instant gratification
- …
3. Wat is de wetenschappelijke methode?
- Wetenschap is in de breedste zin van het woord alle systematische kennis die kan leiden
tot een juiste voorspelling of betrouwbare uitkomst
- Een wet. Methode probeert de gebeurtenissen in de natuur op een reproduceerbare
manier te verklaren en deze bevindingen te gebruiken om nuttige voorspellingen te doen
- Wet. Denken is een van de manieren om antwoorden te vinden (naast praktisch denken,
professioneel denken, religieus denken, ideologisch denken,…)
4. Definities van onderzoek
- Een manier van denken: een gewoonte om te bevragen wat je doet
- Een systematisch onderzoek om antwoorden te vinden
- Zoeken naar kennis via systematisch onderzoek of experimenten gericht op ontdekking
en interpretatie van feiten, herziening van geaccepteerde theorieën of wetten in het licht
van nieuwe feiten, of praktische toepassing van dergelijke nieuwe of herziene theorieën
of wetten
5. Soorten onderzoek
- Toepassingsgericht
, o Puur (blue sky) onderzoek
o Toegepast onderzoek
- Objectieven gebaseerd:
o Descriptief: beschrijft het onderzoeksobject systematisch
o Correlationeel: ontdekt relaties/verbanden tussen onderzoeksobjecten of
factoren
o Verklarend: probeert de relaties tussen variabelen te beschrijven
o Verkennend: exploreert een onderzoeksdomein met weinig tot geen voorkennis
- Vraagmodus:
o Kwalitatief: ongestructureerd, flexibel, hypothese genererend, eerder subjectief
o Kwantitatief: gestructureerd, strict proces, meten, kwantificeren, vergelijken,
toetsend, indien goed gedaan: objectiever
6. Het onderzoeksproces
- Een onderzoeksproces is wetenschappelijk wanneer het
o Ondernomen wordt binnen het kader van een reeks filosofieën (volgens het
specifieke wetenschapsgebied)
o Met behulp van procedures, methoden en technieken die zijn getest op hun
geldigheid en betrouwbaarheid
o Ontworpen werd om onbevooroordeeld en objectief te zijn
o Het is empirisch (op data gebaseerd)
- 1) bestaande literatuur bestuderen, 2) formuleer een onderzoeksvraag, 3) zoek een
geschikt onderzoeksontwerp, 4) verzamel relevante data, 5) interpreteer resultaten, 6)
publiceer resultaten
7. Wat is sociaalwetenschappelijk onderzoek?
- Het betreft de systematische verzameling van methodes die kennis opleveren
- Het is eerder/vaak objectief
- Soms verrassend qua resultaten
- Het combineert theorie en observatie
- Vaak ‘soft science’ genoemd omdat we mensen bestuderen: moeilijk te vatten en exact
te meten
- Het is empirisch, we veronderstellen dat de feiten er zijn en we maken theorie om deze
te verklaren
- Ze hebben nuttige en bruikbare kennis opgeleverd over maatschappelijk relevante
onderwerpen, zoals ongelijkheden op gezondheidsgebied, incidentie en oorzaken van
armoede in gezinnen, de gevolgen van rassendiscriminatie, enz.
- Basic of puur onderzoek
o Het doel is om een algemene kennisbasis te ontwikkelen voor het begrijpen van
menselijk sociaal gedrag door middel van een combinatie van empirisch
onderzoek en toepassing van theorie. door academici success = publicatie
in een peer reviewed journal en impact binnen de wetenschap
- Toegepast of beleidsondersteunend Onderzoek:
o Doel is om kennis en informatie te verschaffen die gebruikt kunnen worden om
(sociaal) beleid te beïnvloeden. door opgeleide onderzoekers betaald door
sponors/bedrijven success = resultaten worden gebruikt in de bedrijfsvoering
8. Wat betekent onderzoeksdesign? Welke zijn de stappen? Verschillende soorten.
, - Wat?
o Definieer het probleem/de onderzoeksvraag
o Review van bestaande literatuur
o Plan van het onderzoeksproject: welke methode ga je gebruiken? Welke data wil
je gebruiken/produceren? Hoe doenbaar is het?
o Ethische aspecten: informed consent, respect voor privacy, confidentialiteit en
anonimiteit van data, wat kun je vragen? , geen schade aan betrokkenen, geen
leugens of verregaande manipulatie, kwetsbare groepen, …
- Stappen:
o Kies een topic; check literatuur grondig
o Formuleer de onderzoeksvraag
o Design de studie
o Verzamel data
o Analyseer de data
o Interpreteer
o Presenteer
- Verschillende soorten:
o Analytisch onderzoek: reviews, filosofisch, historisch, meta-analyses
o Beschrijvend onderzoek: case-study, survey (cross-sectioneel, longitudinaal,
correlationeel)
o Experimenteel onderzoek: pre-designs, quasi-designs, true-designs, statistical-
designs
9. Doeleinden van onderzoek
- Exploratief
o Doel is om veel ideeën te genereren.
o Ontwikkel voorlopige theorieën en vermoedens.
o Raak vertrouwd met de basisfeiten, mensen en issues die erbij betrokken zijn.
o Formuleer vragen en verfijn kwesties voor toekomstig onderzoek.
o Wordt gebruikt wanneer er weinig over een onderwerp is geschreven. Het is vaak
het eerste onderzoek.
o Meestal kwalitatief onderzoek.
- Descriptief
o Geeft een profiel van een groep, beschrijft een proces, mechanisme of relatie, of
presenteert basisachtergrondinformatie of een context.
o Wordt zeer vaak gebruikt in toegepast onderzoek.
o Vb.: Huishoudbestedingsonderzoek (VUB) – beschrijft demografische
verschillen,& trends.
o Wordt gebruikt om veranderingen in media gebruik te monitoren. Vb. Jaarlijkse
internet consumptie barometer ‘Digimeter IMEC’
o Bestudeert tevens de verschuiving binnen en van groepen vb. Movers, Movables,
Resisters segmentatie in de context van duurzaamheid.
o Vaak gebaseerd op surveys.
- Analytisch of verklarend
